Sumyko gudua
Ukrainako inbasioa (2022)
Sumyko gudua, 2022ko martxoaren 21ean. Ikus daitekeenez, Sumy hiriak setio-egoera bat pairatu zuen.
Data	2022ko otsailak 24 – apirilak 4
Lekua	Sumy, Sumy Oblasta (Ukraina)
Koordenatuak	50°54′24″N 34°47′57″E / 50.90666667°N 34.79916667°E / 50.90666667; 34.79916667
Egoera	Ukrainak irabazi Errusiako soldaduak Sumytik atzera egiten dute, apirilaren 4ean.[1]
Gudulariak
Errusia  Ukraina  Sumyko oblasta
Indarra
Errusiako Indar Armatuak Errusiako Lurreko Indarrak Guardiako Tankeen 1. Armada Guardiako Tankeen 4. Dibisioa Guardiako Tankeen 47. Dibisioa Guardiako Fusil Motordunen 2. Dibisioa Guardiako Fusil Motordunen 27. Brigada Ukrainako Indar Armatuak
Galerak
Ukrainaren arabera: 100 tanke[2] 104 soldadu errusiar hartu[3]  Ukrainaren arabera: >81 soldadu hil[4][5][6] >12 soldadu zauritu[7]
Ukrainaren arabera: Gutxienez, 100 zibil hil[8][9][10][11]

Sumyko gudua –Sumyko setio modura ere ezaguna–^[12] 2022ko otsailaren 24an hasi zen borroka militarra izan zen, Errusiak Ukraina 2022an inbaditzen hasi zenean, Ukraina ekialdearen erasoaldiaren zati gisa; bertan, errusiar armada Sumy hiri ukrainarra harrapatzeko zorian egon zen, Errusia eta Ukrainaren arteko mugatik gertu kokaturik dagoena –izan ere, Errusiako indarrek, hasieran, erresistentzia gutxirekin topatu ziren–. Hala ere, soldadu eta milizia ukrainarrak indar errusiarrei aurre egiten hasi ziren hiri barruan, borroka gogorrak eragin zituena hirian zehar.^{[13][14][15][16]}

2022ko apirilaren 4ean, Sumy Oblasteko Gobernadoreak, Dmytro Zhyvytskyk, adierazi zuen tropa errusiarrek jada ez zutela okupatzen Sumy Oblasteko hiri edo herririk, soldadu gehienak erretiratu baitziren.^[1]

Tankeak eta unitate errusiarrak 2022ko otsailaren 24an hasi ziren sartzen Sumyn, borrokak goizaldeko 3:00etan hasiz, hiriaren kanpoaldean.^[17] Hiri-gerra handia eman zen ukrainar defendatzaileen eta errusiar indarren artean, non hiriko eliza bati su eman zitzaion.^[18] Bi indarren arteko borrokek otsailaren 24ko gauean jarraitu zuten; hala, gaueko 22:30etan, Sumyko Estatu Unibertsitatetik gertu, Ukrainako Artilleriaren 27. Brigada zegoen lekuan. Otsailaren 25eko goizaldean, 01:39etan, indar errusiarrak hiritik erretiratu zirela jakinarazi zen.^[19][20]

Otsailaren 26an borrokak piztu ziren berriro Sumyko kaleetan.^[21] Errusiarrek hiriaren erdia harrapatu zuten, baina egunaren amaierarako Ukrainako indarrek hiri osoa berreskuraturik zuten.^[20] Ukrainako indarrek Errusiako erregai-kamioien konboi bat ere suntsitu omen zuten.^[22] Oleksandr Lysenko-k, hiriko alkateak, jakinarazi zuen hiru zibil hil zirela otsailaren 26an; horietako bat, BM-21 Grad ibilgailu errusiarren misilek jota hil zela, Veretenivka-ren aurkako misil-bonbardaketaren testuinguruan, Sumyko ekialdeko bizitegi-gune batean.^[23][24]

Otsailaren 27ko goizean, ibilgailu errusiarren zutabe bat Sumyra abiatu zen ekialdetik.^[25] Auto zibil bati tiro egin zioten, biktima zibilak eragin zituena.^[26][27] Antza denez, indar errusiarrak hornidurarik gabe geratu ziren bidean, eta, ondorioz, merkatuak arpilatzen hasi ziren.^[28]

Otsailaren 28an, indar ukrainarrek adierazi zutenez, Baykar Bayraktar TB2 modeloko tripulaziorik gabeko aire-ibilgailu (UCAV) ukrainar batek ibilgailu errusiar asko suntsitu zituela; besteak beste, 96 tanke, 20 BM-21 Grad ibilgailu eta 8 petrolio-garraiatzaile barne.^[29]

Martxoaren 3an, Dmitro Zhivitskii-k, Sumyko Oblasteko Gobernadoreak, adierazi zuen bost pertsona zauritu zirela Artilleriaren 27. Brigadaren eta Sumyko Estatu Unibertsitateko sail militarraren aurkako bonbardaketetan.^[30] Nazioarteko 500 ikasle baino gehiago harrapatuta geratu ziren hirian; izan ere, hiriko errepideak eta irteerako zubiak suntsitu zituzten indar errusiarrek, bai eta borrokak dihardute oraindik Sumyko kaleetan.^[31]

Oblasteko Gobernadoreak martxoaren 8an adierazi zuenez, 22 zibil hil ziren aurreko gauean gertatutako errusiarren aire-eraso baten ondorioz.^[32] Gainera, Gobernadorearen hitzetan, egunean zehar zibilak ebakuatzen hasi ziren hiritik, Errusiarekin korridore humanitario bat sortzeari buruzko lortutako akordio baten ondorioz. Hark adierazi zuenez, 5,000 pertsona inguru ebakuatu zituzten egunean zehar.^[33]

Martxoaren 21ean, aire-eraso batek ongarrien fabrika bat kaltetu zuen Sumyn, amoniako-ihes bat sortuz eta inguruko lurra kutsatuz.^[34] Errusiak ukatu egin zuen bera erantzule izatea, eta gertakaria Ukrainaren bandera faltsuko operazioa zela iradoki zuen.^[35]

Apirilaren 4an, Zhyvytsky Gobernadoreak adierazi zuen tropa errusiarrek jada ez zutela hiri edo herririk okupatzen Sumy Oblastean, eta soldadu gehienak erretiratu egin zirela. Zhyvytskyren arabera, Ukrainako tropak lanean ari ziren gainerako unitateak kanporatzeko.^[1] Lau egunen ostean, apirilaren 8an, tropa errusiar guztiek Sumy eskualdetik alde egin zutela adierazi zuen.^[36]

Errusiar indarrak apirilaren hasieran Sumy Oblastetik erabat erretiratu ziren arren, aire-erasoek apiril eta maiatzean zehar jarraitu zuten; gainera, maiatzaren erdialdean, tropa errusiarrek muga gurutzatzeko saiakera ugari egin zituzten Sumy inguruan.^[37] Maiatzaren 17an, bost zibil zauritu ziren errusiarren bonbardaketen ondorioz Sumy Oblast osoan.^[38]