Ote

Ote
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaFabales
FamiliaFabaceae
SubfamiliaFaboideae
Generoa Ulex

Otea (Ulex sp.) Fabaceae familiaren barneko landare generoa da, 20 espezie inguru biltzen dituena. Genero honetako landareak zuhaixka hostoiraunkor arantzadunak dira, Afrikako ipar-mendebaldean eta Europako mendebaldean hedatuta daudenak. Espezie gehienak Iberiar penintsulan daude.

Deskribapena

Zuhaixka edo mulu arantzatsuak dira. Adarretan, alderantzizko V itxurako (7)8(9) saihets azaltzen dira eta hauen artean haran ahurrak daude kokatuta. Adarrak, laburrak dira eta arantzetan eraldatuta daude, arantza primarioetan, gero bertan ezarriko dira arantza sekundario eta tertziarioak. Hosto txandakatuak dituzte eta estipula gabeak dira. Landare gazteen hostoak peziolatuak dira eta 1-3 foliolo dituzte. Helduetan ordea, filodio zurrunak edo arraroagoak diren filodio bigun eta hostokarak aurkitzen dira. Genero honek, infloreszentzia azaltzen du, galtzarbeko lore bakartiz osatua. Lore hauek, arantza primarioen gainean kokatzen dira eta batzuetan sekundarioen gainean ere. Horrez gain, loreak pedizelodunak dira, nektar gabeak eta pedizeloaren oinarrian braktea izeneko hosto eraldatua azaltzen dute eta honen goialdean bi brakteolo.[1]

Ugalketa

Landare angiospermoetan bezala, ernalketa polinizazioarekin hasten da. Estigman itsatsitako polenak hodi polinikoa sortzen du, ginezeotik jaisten dena obuluraino. Bertan burutzen da ernalketa bikoitza, non nukleo espermatikoak obozelula ernaltzen duen enbrioia sortuz eta nukleo begetatiboak nukleo polarrak ernaltzen ditu haziaren endospermoa eratuz, gero enbrioiaren elikagai izango dena. Obulua garatu eta heldu egiten da fruitua bilakatuz.

Haziaren morfologia

Ulex generoko haziek forma oboidea dute; ariloa hari oblongo batean kokatuta dago, eta azken honek ildo batek zeharkatzen du. Lobulu erradikularraren ondoan, mikropilo bat du.[2]

Espezieak

  • Ulex minor edo ote beltza
  • Ulex argenteus
  • Ulex eriocladus
  • Ulex australis
  • Ulex baeticus
  • Ulex borgiae
  • Ulex parviflorus edo ote loretxikia
  • Ulex jussiaei
  • Ulex airensis
  • Ulex micranthus
  • Ulex carnecens
  • Ulex erinaceus
  • Ulex densus
  • Ulex europaeus edo ote zuria
  • Ulex gallii

Espezie hauen artean, Euskal Herrian agertzen direnak hiru dira: Ulex galli, Ulex europaeus eta Ulex minor.[3]

Ulex gallii Planchon

Ulex gallii 1m-ko altuera har dezaketen Ulex generoko zuhaixka da, batzuetan herrestariak izan daitekeena. Zurtoin eta adarretan ile ugari agertzen dira, bi motatakoak: batzuk luzeak, eta besteak motz eta okertuak. Arantzak ere badituzte, zuzenak edo okertuak izan daitezkenak. Arantza primarioak txandakatuak dira, zurrunak, glabroak eta 3 cm izan ditzakete. Sekundario eta tertziarioak, taldekatu egiten dira primarioen oinarrian eta hauek baino motzagoak izaten dira.

5-8 mm arteko filodio primarioak erakusten dituzte, lantza itxuradunak, arantzadunak, zilioekin hertzeetan, glabroak; eta sekundarioak lantza linear itxuradunak, haien arantza bezain luzeak direnak gehienetan. Profiloak 0,5-1,5 mm-koak dira, obalatu edo obalatu lantzadunak, pubeszenteak eta pedizeloa 3 mm-koa. Kalizak, 9-12 mm arteko luzera dauka, ezpainak etengabe estutzen direlarik oinarrira hurbiltzean, ile motz eta dentsitate aldakorrekoak eta goialdeko ezpaina 2-4 mm-ko lodierarekin. Fruitua, leka da kaliza baino pixkat txikiagoa izaten da, obalatua eta 1-4 hazi ditu, ile luze eta bigunekin.

Iberiar Penintsulan, bi ploidia maila desberdin agertzen dira: 2n = 64 eta 2n = 96. Desberdintasun hauek kalizaren diferentzia txikiekin eta gune geografikoarekin erlazionatzen dira. Hau dela eta, 2 subespezie kontsideratzen dira: Ulex gallii gallii eta Ulex gallii breoganii

Kalizaren tamaina 10,5-12 mm artean badago eta goialdeko ezpaina 2,5-4 mm-ko lodiera badauka, gallii subespeziea da. Aldiz, kalizaren tamaina 9-10 mm artean badago eta ezpain nagusia 2,5-3 mm-ko lodiera badauka, breoganii subespeziea da.[4]

Ulex europaeus espeziearen ilustrazio bat

Ulex europaeus L.

Ote zuria (Ulex europaeus) 2,5 m ingurura irits daitekeen zuhaixka da, oso arantzatsua eta agerian ez zaizkio hostoak ikusten. Zutituak edo herrestariak izan daitezke, adarkadura zabal edo konpaktudunekoak. Adar gazteak, ile luze eta nabarmenez, eta labur eta adpresoz osatuta daude. Horrez gain, arantza primarioak 4cm-koak izan daitezke, zurrunak eta zuzen edo pixka bat okertuak, eta sekundarioak eta tertziarioak, askotan primarioen oinarrian txertatuta, faszikulatuak izaten dira, bereziki landarearen alde basalekoak.

Loreek, korola horiak dituzte, papilionazeo motatakoak eta estandarte izeneko petalo oso garatuak izaten dituzte. Kaliza, nabarmenki iletsua izaten da, ile luze eta lodiak dituena. Honekin jarraituz, kalizak, oinaldean, bi brakteola ditu, 2 mm baino zabalagoak direnak eta Ulex gallii espeziearenak baino handiagoak direnak. Fruitua, ile luzez gaineztatutako leka laburra da. Filidio primarioak zurrunak izaten dira, arantza txikikoak eta ilegabeak, ilaundunak edo ile luzedunak. [1]

Ulex europaeus, lurzoru azidoetan aurkitzen da, gehienetan ingurune onbrofilo hezeetan, eta muinoetan zein mendietan aurki daiteke, baina azken honetan ohikoagoa da U. gallii.

Horrez gain, Ulex europaeus-en populazioak, ingurumen baldintzak direla eta, morfologikoki desberdinak izan daitezke. Itsaslabarretan edo itsasotik hurbil bizi direnak, haize bortitzen menpe daudenez, tamaina txikikoak izaten dira eta adarkadura labur eta lodiak izaten dituzte. Bestalde, baldintza hauek jasan ezin dituztenak, indartsu hazten dira eta zuhaixken tamaina izatera heldu daitezke.[5]

Ulex minor Roth

Ote beltza (Ulex minor) 2 m-ko altuera izan dezakeen zuhaixka da, eta adarkadura irekia duena. Bere adarrak eta zurtoina iletsuak dira, eta ile hauek bi motatakoak izan daitezke: luzeak eta ikusgarriak edo motz eta adpresoak(beste organo batera hurbildua). Arantza primarioak 2 cm izan ahal dituzte, zuzen edo okertuta egon daitezke; eta arantza sekundarioen berdinak edo luzeagoak izan daitezke. Arantza sekundarioak eta tertziarioak ere badituzte, hauek meheagoak izan ohi dira, batzuetan pila bat egon daitezke; eta fase primarioan faszikulatuta daude. Bestalde, filodio primarioak zurrun, arantzadunak, zuzenak edo zuzen-triangeluarrak eta iletsuak izan daitezke. Filodio sekundarioak, gainera, arantza bezain luzeak izan daitezke. Brakteolak 0,5-1 mm artean neurtzen dute, eta pedizeloa baino estuagoak izaten dira. Pedizeloa, bere aldetik, 1,5-5 mm artean egoten dira. Kaliza iletsua da, eta 7-8,5mm artean neurtzen du. Estandartea 7-10 edo 4,5-7 mm artean egon daiteke. Ploidiari dagokionez, diploideak dira; 2n = 32.

Ekologia eta banaketa geografikoa

Txilardi eta sastrakadietan aurkitu daitezkeen zuhaixkak dira, normalean itsasaldean eta lurzoru azidoetan hazten dira. Banaketa geografikoari dagokionez, Ulex generoko espezieak Europako mendebaldean eta Afrikako ipar-mendebaldean aurki daitezke, baina espezie gehienak Iberiar penintsulan zehar hedatuta daude.

Erabilerak

Garai batean, hainbat erabilera eman ohi zitzaien Ulex generoko landareei: okinen labeetan erregai bezala erabili ohi zen, eta landareen errautsak ere oso erabilgarriak ziren detergente moduan erabiltzen zuten, alkalietan aberatsak direlako. Gainera, buztinarekin nahastuz gero, xaboia lor daiteke. Bestalde, adarren kimuak tea egiteko erabili daitezke; eta loreetatik tindagai horia ekoiztu daiteke.

1886an, A. W. Gerraldek ulexina izeneko alkaloidea aurkitu zuen Ulex generoko landare baten hazian. Ulexinak antzekotasun handia du zitisina izeneko alkaloidearekin, Cytisus laburnum landaretik erauzi zena.

Ulexinak sodio kanalak blokeatzen ditu, horregatik agente antiarritmiko bezala sailkatu da; hala ere, ez da gizakietan erabiltzen. Ikerketa berrien arabera, aktibitate antifungikoa ere aurkitu zaio ulexinari, izan ere, patogenoen aurkako defentsa eskaintzen du. Gainera, landarearen defentsa mekanismo bat izan daiteke, intsektuengan disuasio-efektuak sortzen baititu. Ulexina beste taldeetako landareetan aurki daiteke, esaterako, Genisteae tribuko eta Lupinus generoko espezie batzuetan.[6]

Erreferentziak

  1. a b «Ulex» www.unavarra.es (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).
  2. Pardo, C.; Cubas, P.. (1988). Morfología de las semillas de género Ulex L. (Genisteae, papilionoideae). ISSN 0210-7708. (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).
  3. «Flora Vascular - Toda la información detallada sobre la Flora Vascular | BioScripts.net» www.floravascular.com (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).
  4. «Flora Vascular - Toda la información detallada sobre la Flora Vascular | - Especie: Ulex gallii | BioScripts.net» www.floravascular.com (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).
  5. «Ulex europaeus: argoma,tojo, otea» www.cfnavarra.es (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).
  6. (Ingelesez) «Uses of the golden gorse» Pharmaceutical Journal (Noiz kontsultatua: 2019-03-21).

Kanpo estekak

Read other articles:

Jacques Tarbé de Saint-HardouinBornDecember 5, 1899ReimsDiedSeptember 25, 1956Neuilly-sur-SeineNationalityFrenchOccupationDiplomatParent(s)Georges Tarbé de Saint-HardouinRenée Étienne Jacques Tarbé de Saint-Hardouin (1899-1956) was a French diplomat. Early life Jacques Tarbé de Saint-Hardouin was born on December 5, 1899.[1] His father was Georges Tarbé de Saint-Hardouin and his mother, Renée Étienne.[1] Career He served as a diplomat in Berlin in 1948.[2] He ...

 

artikel ini tidak memiliki pranala ke artikel lain. Tidak ada alasan yang diberikan. Bantu kami untuk mengembangkannya dengan memberikan pranala ke artikel lain secukupnya. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Helwan HA-...

 

In Another CountryTheatrical posterNama lainHangul다른 나라에서 Alih Aksara yang DisempurnakanDareun NaraeseoMcCune–ReischauerTarŭn Naraesŏ SutradaraHong Sang-sooProduserKim Kyeong-heeHong Sang-sooDitulis olehHong Sang-sooPemeranIsabelle HuppertYoo Jun-sangPenata musikJeong Yong-jinSinematograferPark Hong-yeolJi Yoon-jeongPenyuntingHahm Sung-wonPerusahaanproduksiJeonwonsa FilmsDistributorJeonwonsa FilmsJoseE FilmsTanggal rilis 21 Mei 2012 (2012-05-21) (Cannes) 3...

Struktur 3D alfa-amilase. Alfa-amilase (Inggris: alpha-amylase, 1,4-alpha-D-glucan glucanohydrolase, pancreatic alpha-amylase, α-amilase, PA) adalah salah satu enzim yang berperan dalam proses degradasi pati, sejenis makromolekul karbohidrat.[1] Struktur molekuler dari enzim ini adalah α-1,4-glukanohidrolase.[2] Bersama dengan enzim pendegradasi pati lain, pululanase, α-amilase termasuk ke dalam golongan enzim kelas 13 glikosil hidrolase (E.C.3.2.1.1).[2][3&...

 

Peta Sachsen yang menunjukkan lokasi Vogtlandkreis. Vogtlandkreis adalah sebuah Landkreis atau semacam kabupaten yang terletak di negara bagian Sachsen, Jerman. Vogtlandkreis berada dekat perbatasan dengan Thüringen dan Republik Ceko. Dari selatan searah jarum jam, distrik-distrik yang berbatasan adalah Hof, Saale-Orla, Greiz, Zwickau dan Erzgebirgskreis. Plauen adalah ibu kota administratif distrik ini. Kota dan kotamadya Kota Kotamadya Adorf Auerbach Bad Elster Elsterberg Falkenstein Kling...

 

1946 film by Chuck Jones Quentin QuailScreenshot of titleDirected byCharles M. JonesStory byTedd PierceMusic byCarl W. StallingAnimation byBen WashamKen HarrisBasil DavidovichLloyd VaughanBackgrounds byRobert GribbroekColor processTechnicolorProductioncompanyWarner Bros. CartoonsDistributed byWarner Bros. PicturesThe Vitaphone CorporationRelease date March 2, 1946 (1946-03-02) Running time7 minutesLanguageEnglish Quentin Quail is a 1946 Warner Bros. Merrie Melodies cartoon dire...

German chemist and pharmacist (1770–1837) Johann Bartholomaeus Trommsdorff. Johann Bartholomew (Bartholomäus) Trommsdorff (8 May 1770, Erfurt – 8 March 1837), was a German chemist and pharmacist noted for his 1805 Systematisches Handbuch der Gesammten Chemie (Systematic Handbook of the Whole of Chemistry); a work that was published in eight volumes.[1] He was the son of Wilhelm Bernhard Trommsdorff (1738–1782), a pharmacist and a chemistry teacher at the University of Erfur...

 

2004 single by StringsNajane KyunSingle by Stringsfrom the album Dhaani and Music from and Inspired by Spider-Man 2 Released2004Recorded2002GenrePopLength5:10 (album version) 4:05 (video)LabelSony BMG, Sadaf StereoSongwriter(s)Anwar MaqsoodProducer(s)Bilal Maqsood Najane Kyun (Urdu: نہ جانے کیوں, literal English translation: Don't Know Why?) is a song by Strings released on the 2004 soundtrack for the film Spider-Man 2. This track is on the Pakistani Urdu-language version of the sou...

 

40ZrZirkoniumBatang kristal dan kubus zirkonium 1 cm3 Garis spektrum zirkoniumSifat umumNama, lambangzirkonium, ZrPengucapan/zirkonium/[1] Penampilanputih keperakanZirkonium dalam tabel periodik 40Zr Hidrogen Helium Lithium Berilium Boron Karbon Nitrogen Oksigen Fluor Neon Natrium Magnesium Aluminium Silikon Fosfor Sulfur Clor Argon Potasium Kalsium Skandium Titanium Vanadium Chromium Mangan Besi Cobalt Nikel Tembaga Seng Gallium Germanium Arsen Selen Bromin Kripton Rubidium Stro...

French cyclist Valentin HuotPersonal informationFull nameValentin HuotBorn(1929-05-01)1 May 1929Creyssensac-et-Pissot, FranceDied21 November 2017(2017-11-21) (aged 88)Manzac-sur-Vern, FranceTeam informationRoleRider Valentin Huot (1 May 1929 – 21 November 2017[1]) was a French racing cyclist.[2] He won the French national road race title in 1957 and 1958.[3] Huot died on 21 November 2017, aged 88.[4] References ^ Dordogne : disparition de l'anc...

 

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Sekolah Tinggi Pastoral Tahasak Danum Pambelum – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Sekolah Tinggi Pastoral Tahasak Danum PambelumMotoPencetak Tenaga Pastoral Yang HandalJenisPerguruan Tin...

 

Budoni Budùne, BudùniKomuneComune di BudoniLokasi Budoni di Provinsi SassariNegaraItaliaWilayah SardiniaProvinsiSassari (SS)Pemerintahan • Wali kotaGiuseppe PorchedduLuas • Total54,28 km2 (20,96 sq mi)Ketinggian16 m (52 ft)Populasi (2016) • Total5,148[1]Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Kode pos08020Kode area telepon0784Situs webhttp://www.comune.budoni.ot.it Budoni (bahasa Sardinia: Bud...

American soccer player For the United States Navy officer, see James H. Sands. James Sands Sands with Rangers in 2022Personal informationFull name James Hoban Sands[1]Date of birth (2000-07-06) July 6, 2000 (age 23)Place of birth Rye, New York, United StatesHeight 6 ft 1 in (1.86 m)Position(s) Center-back, defensive midfielderTeam informationCurrent team New York City FCNumber 6Youth career2010–2015 New York Soccer Club2015–2017 New York City FCSenior career*Ye...

 

У этого термина существуют и другие значения, см. Протасово. ДеревняПротасово Страна  Россия Субъект Федерации Орловская область Муниципальный район Покровский Сельское поселение Столбецкое История и география Часовой пояс UTC+3:00 Население Население 11[1] челов�...

 

Comics character Human FlameThe Human Flame from Justice League of America (vol. 2) #21 (July 2008), artist Carlos Pacheco.Publication informationPublisherDC ComicsFirst appearanceDetective Comics #274 (December 1959)Created byJack Miller (writer)Joe Certa (art)In-story informationFull nameMichael MillerTeam affiliationsThe SocietyAbilitiesFormerly:Use of a special flamethrowing suitCybernetic enhancementsImplanted miniaturized flamethrowers in hands, mouth, forehead and bellyCurrently:Molten...

This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Abie Philbin Bowman – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2011) (Learn how and when to remove this message) Abie Philbin Bowmanp...

 

2019 Belgian federal election ← 2014 26 May 2019 (2019-05-26) 2024 → All 150 seats in the Chamber of Representatives76 seats needed for a majorityTurnout88.38% Party Leader % Seats +/– N-VA Bart De Wever 16.03 25 −8 VB Tom Van Grieken 11.95 18 +15 PS Elio Di Rupo 9.46 20 −3 CD&V Wouter Beke 8.89 12 −6 PVDA-PTB Peter Mertens 8.62 12 +10 Open Vld Gwendolyn Rutten 8.54 12 −2 MR Charles Michel 7.56 14 −6 sp.a John Crombez 6.71 9 −4 Ecolo Jea...

 

Concept of geologic time For other uses, see Deep time (disambiguation). Deep time is a term introduced and applied by John McPhee to the concept of geologic time in his book Basin and Range (1981), parts of which originally appeared in The New Yorker magazine.[1] The philosophical concept of geological time was developed in the 18th century by Scottish geologist James Hutton;[2][3] his system of the habitable Earth was a deistic mechanism keeping the world eternally s...

Australian beer brand EmuEmu Export logoManufacturerLion(Kirin)Introduced1908 by Emu BreweryAlcohol by volume Emu Bitter: 4.0%Emu Draft: 3.0%Emu Export: 4.9%StyleAustralian lager Emu is a beer brand name now owned by Lion.[1] It was originally brewed by the Emu Brewery in 1908 until the brewery's sale to the Swan Brewery in 1927. The production of the Emu branded beer continued from a separate autonomous brewery in Perth until 1978, and then was relocated to a combined brewery in...

 

Capital city of South Governorate, Lebanon For other uses, see Sidon (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Sidon – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2023) (Learn how and when to remove this message) City in South Governorate, LebanonSidon صيداCitySidon's Se...