Martina Sáblíková (txekerazko ahoskeraz: [ˈmarcɪna ˈsaːbliːkovaː] (Nové Město na Moravě, Txekia, 1987komaiatzaren 27a) abiadura patinatzaile txekiarra da, pista luzeko abiadura patinajean espezializatua. Urrezko domina olinpiarra irabazi zuen, eta Europako eta Munduko txapeldun anitza da. 2010eko Olinpiar Jokoetan, Neguko Joko batean urrezko bi domina irabazten zituen lehen txekiarra izan zen. Sáblíkovák, lineako abiadura-patinaje eta errepideko txirrindularitza txirrindularitza-lasterketetan, parte hartzen du patinaje denboraldirako udako prestaketaren zati gisa. Txirrindularitzan, banakako erlojupeko diziplinan zentratzen da; Sáblíkovák Txekiar Errepublikako Txapelketa Nazionaleko hainbat titulu ditu, eta, erlojupekoan, munduko 15 emakumezko onenen artean dago. Milan Sáblík abiadura patinatzaileren arreba nagusia da Martina.
Ibilbidea
Sáblíkovák emaitza nabarmenak lortuak zituen dagoeneko nazioarteko txapelketetan junior garaietan. 2005ean, zazpigarren izan zen 5.000 m-ko Banakako Distantziako Munduko Txapelketan. 2005eko azaroaren 18an, 3.000 metroko junior mailako munduko errekorrean (4.00,69) patinatu zuen Salt Lake Cityn. Txekiako junior txapelduna izan zen 1999, 2001 eta 2004an.
2006ko Europako Txapelketeta Orokorrean, Hamar-en, laugarren postua lortu zuen, 3.000 metroko proban hirugarren izanik eta 5.000 metroko proba irabaziz. 5.000 m-tan, Claudia Pechstein faboritoari irabazi zion, harrigarriro. Turingo2006ko Neguko Olinpiar Jokoetan, 5.000 metroko proban, laugarren sailkatu zen Clara Hughes, Pechstein eta Cindy Klassen atzetik. Klassenen aurkako lasterketan, hiru segundotik gorako abantaila kendu zion azken txandan, baina, azkenean, segundo batengatik galdu zuen brontzezko domina.
Lortutako emaitzei esker, Adelskalender-en, munduko rankingaren historikoan, zuen posizioa 94. postutik 15.era igo zen urtebeteko epean. 2006ko martxoan, munduko errekorra lortu zuen 10.000 metroko proban, Hughesen denborarik onenari 11 segundo baino gehiago kenduta.
Europako txapelduna
Hurrengo urtean, bere lehen txapelketa nagusia irabazi zuen, 2007ko Europako Abiadura-patinaje Txapelketa, Collalbo-n, samalog modalitateko aire libreko munduko errekorra ezarriz 162.954 punturekin. 3.000 m-ko eta 5.000 m-ko probak irabazi zituen aire libreko munduko errekor denboran. Heerenveen-eko Munduko txapelketetan, ez zen nahi bezain ondo aritu, eta bosgarren sailkatu zen, baina 3.000 eta 5.000 m-ko probak irabaztea lortu zuen 2006-2007ko Abiadura-patinaje Munduko Kopan. Denboraldiaren amaieran, urrezko bi domina irabazi zituen 2007ko Banakako Distantziako Abiadura-patinajeko Munduko Txapelketan, Salt Lake Cityn, 3.000 m eta 5.000 m-ko probetan. Txapelketa horietan, 6.45,61eko munduko errekor berria ezarri zuen 5.000 metroko proban, Claudia Pechsteinen, aurreko errekorra, baino 1,3 segundo azkarrago eginez.
2007ko martxoaren 15ean, Sáblíková, 10.000 metroak 14 minutu azpitik patinatzen zuen lehen emakumezko abiadura-patinatzailea izan zen, 13.48,33 denborarekin, Calgaryn[1]. Urtebeteko munduko errekorra ia 20 segundotan hobetu zuen, eta, emaitza hori denbora guztietako 100 gizon onenek lortutakoen artean zegoen. 2007ko abenduan, Poloniako Prentsa Agentziaren urteko Europako Kirolari inkestetan, 18. postua lortu zuen[2]. Txekiar Errepublikako Urteko Kirolari titulua ere irabazi zuen bi aldiz, 2007an eta 2009an[3].
2007-2008ko Munduko Kopako denboraldia hasi baino astebete lehenago, Sáblíková erori egin zen bere entrenamenduan, eta humeroa hautsi, eta lotailuak luzatu zituen[4]. Lesioak, hasieran, entrenamendua mugatu bazuen ere, denboraldi bikaina egin zuen, eta, azkenean, 3.000 m eta 5.000 m-ko distantzietan Munduko Kopako 7tik 6 irabazita (finala barne), titulua lortu zuen[5]. 1.500 m-tan ere, 9. postua lortu zuen[6].
Urtarrilaren 13an, brontzea lortu zuen 2008ko Europako Txapelketetan, Kolomnan, Errusian. Urtarrilaren 12an, probaren lehen egunean, bere marka pertsonala hobetu zuen 500 metroko distantzian, bere distantziarik ahulena, 40,58 segundoko denborarekin. Hala ere, oraindik motelegia zen patinatzaile onenekin lehiatzeko, eta 3. postua lortu zuen 3.000 m eta 5.000 m-ko distantziak irabazi arren[7][8]. Otsailaren 10ean, 5. postuan amaitu zuen Heerenveen-eko Munduko Txapelketa Orokorrean, berriro ere 5.000 m-ko proba irabaziz baina 500 m-ko emaitza eskasez[9].
2008ko martxoaren 9an, urrea irabazi zuen 5.000 metroko proban, Nagano, Japonia, Banakako Distantziako Munduko Txapelketan[10]. Hala ere, bi egun lehenago, oso etsita zegoen 3.000 m-ko errendimenduarekin, 4. amaitu baitzuen[11].
2009ko urtarrilaren 11n, aurreko brontzezko errendimendua errepikatu zuen Europako Txapelketa Orokorrean[12] nahiz 500 m-ko proban ohiko emaitza ahula eta 3.000 m-tan 4. postu harrigarria lortu[13]. Hala ere, otsailaren 8an, Hamar-eko Munduko Txapelketa Orokorrean, urrea lortu zuen Txekiako errekor nazional berria ezarriz 500 m-ko proban (40,28 segundo) eta 3.000 m eta 5.000 m-ko distantziak irabazi ondoren. Bere ibilbideko munduko lehen domina izan zen[14][15]. 2009ko otsailaren 1ean, Sáblíkovák, Andrea Jirků eta Karolína Erbanová lehiakide txekiarrek taldekako jazarpen lehiaketa irabazi zuten Erfurten jokatutako Munduko Kopako finalean, Txekiako errekor nazional berria ezarriz 3.05,32ko denborarekin. Herbehereetako talde liderrak lasterketa amaitu gabe utzi ostean, 2008/2009ko Munduko Kopa ere irabazi zuen[16].
Olinpiar txapelduna
2010ean Vancouverko Neguko Olinpiar Jokoetan, Sáblíkovák hiru domina lortu zituen, bi urrezko (3.000 eta 5.000 metro) eta brontzezko bat (1.500 metro). Horrela, Neguko Olinpiar Joko beretan urrezko bi domina irabazten zituen lehen txekiarra izan zen[17].
Martina Sáblíková eta Milan Sáblík anai-arrebak, aldi berean eta kirol berean, munduko errekorrak dituztenen adibide arraroa dira; Martinak (senior) munduko errekorrak ditu 5.000 m eta 10.000 m-ko probetan (biak 2007ko martxotik) eta 3.000 m-ko proban (2019ko martxotik); Milanek, berriz, taldekako errekorra partekatu zuen beste gazte txekiarrekin (Pavel Kulma eta Zdeněk Haselberger) 2007ko azarotik 2010eko martxora arte[18]. Sáblíkovák arrakasta izan du Txekiar Errepublikan abiadura-patinaje pistarik ez dagoen arren. Horregatik, Sáblíkováren entrenatzaile den Petr Novák-ek hainbat entrenamendu metodo ez-ortodoxo baina arrakastatsuak asmatu behar izan ditu.
Rio 2016ko sailkapen eztabaida
Nazioarteko izendun txirrindulari gisa, Sáblíkovák aspalditik zuen Rio de Janeiroko 2016ko Udako Olinpiar Jokoetan erlojupeko proba olinpikoetan parte hartzeko ametsa. 2015ean AEBko Richmond-eko (AEB) UCI errepideko Munduko Txapelketako emakumeen erlojupekoan 12. postua lortu ondoren (9. sailkapen murriztuan), Sáblíkovák Rio 2016rako tokia lortua zuela uste zuen. Hala ere, UCIk Rio 2016rako sailkatu ziren nazioen zerrenda argitaratu zuenean, Txekiar Errepublika ez zegoen haien artean. UCIk sailkapen arauen interpretazioa erabili zuen, zeinak atleta batek errepideko lasterketarako ere sailkatu behar dela baitioen. Erabakia baliogabetzeko itxaropenarekin, Riora bidaiatzea erabaki zuen, baina ez zen lehiatu[19][20].
Sáblíkovák, lineako abiadura-patinaje eta txirrindularitza lasterketetan ere, parte hartu zuen patinaje denboraldirako udako prestaketaren zati gisa. 2004an, 16. postua lortu zuen Lineako Abiadura-patinajeko Munduko Junior Txapelketan, 20 km-ko distantzian, Sulmonan. 2006an, maratoia irabazi zuen (42,2 km) Plzeneko Txekiako Lineako Patinaje Txapelketan, eta, 2007an, maratoi erdian (21,6 km), Ostravan[24]. 2007an, banakako erlojupekoan, brontzea lortu zuen 24 km-ko distantzian, 23 urtez azpiko junior mailako Europako Txirrindularitza Txapelketan, Sofian, eta, beste brontze bat 18.km-ko distantzian, Txekiako Errepideko Txirrindularitza Txapelketan, Žďár nad Sázavou-n. 2010ean, berriz, urrea lortu zuen Txekiako Errepideko eta Erlojupeko Txapelketa Nazionalean[25].