PROFILPELAJAR.COM

MS-DOS
	Irudi gehiago
Jatorria
Sorrera-urtea	1981
Argitaratze-data	1981
Azken bertsioa	8.01
Ezaugarriak
Euskarria	Intel 8086 (en) eta IBM PC compatible (en)
Programazio-lengoaia	Mihiztadura-lengoaia
GUI tresnak	Komando lerroko interfaze
Lizentzia	MIT lizentzia
Deskribapena
Honen eragina jaso du	CP/M (en) , Xenix (en) eta Unix
Ekoizpena
Garatzailea	Microsoft
	microsoft.com…
Iturri-kodea	https://github.com/microsoft/MS-DOS
kronologia

MS-DOS Microsoften sistema eragile bat da, DOS familiari dagokiona. IBM PC ordenagailuetarako sortu zen sistema eragile hau eta 1980ko hamarkada eta 1990eko hamarkada hasieran erabilera handia izan zuen. Agindu guztiak testu bidez egiten dira, komando-lerro baten bidez. MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System edo itzulita Diskoko Sistema Eragilea) erabiltzaile bakarra eta ataza bakarreko sistema eragile bat da, hau da, sistemaren baliabideak pertsona bakarrak erabili eta ordenagailuak aldi berean ezin du aplikazio bat baina gehiago prozesatu. Erabiltzaileak exekutatu duen programa edo ataza bukatu arte sistemaren baliabideak ezingo ditu beste inork erabili.^[1]^[2]

MS-DOS 1981. urtean sortu zen QDOS izenarekin eta Microsoft ez zen beste enpresa batek sortu zuen, Seattle Computer Products izenekoa. Microsoft-ek sistema eragilea erosi eta aldaketa batzuekin kaleratu zuen 1986. urtean. Merkatuaren jabe egin eta Windows agertu zen arte PC-etako sistema eragilerik erabiliena izan zen, 6.22 bertsioa izan zela azkenekoa.^[3]

Ezaugarriak

Erabiltzaile bakarreko sistema eragilea da.
Monoprogramazio eta monoataza: Aldi berean programa bakarra exekuta dezake.
Testu moduko interfazea du, komunikazioa komando bidez egiten dela.
Memoria eta Sarrera/Irteera periferikoen kudeaketa egiten du.

MS-DOSaren egitura

MS-DOS-ek zuhaitz egitura du eta diskoen datuak kudeatzeko hiru elementuren inguruko estrukturak sortzen ditu: Diska-Unitateak, Direktorioak eta Fitxategiak.

Disko unitateak

Atal honetan bereizketa bat egitea beharrezkoa da alde batetik unitate fisikoak eta bestetik unitate logikoak desberdindu behar direlako. Unitate fisikoa, diska unitate fisiko edo erreala dela esango genuke, hau da ukigarria dena. Unitate logikoa ordea Sistema Eragileak unitate fisiko oso edo partizionatutako diska zatiari egiten dion adierazpena da.

Honela, MS-DOS-ek unitate logikoak adierazteko alfabetoaren hizki bat eta bi-puntu ikurarren bidez egiten du ( A: / B: / C: ...). A eta B unitateak diskette unitateentzat gordeak ditu MS-DOS-ek eta Microsoft-en edozein sistema eragileak ere. C unitatea diska gogor moduko lehenbiziko unitate logikoari ematen zaio eta hortik aurrerako hizkiak besteei.

Mugikorretarako bertsioa

2015eko apirila, Microsoft-ek MS-DOS bertsio bat argitaratu zuen, Windows Phone-n funtzionatzen duena.^[4] Horren barruan sartzen da sistemaren komando nagusietarako sarbidea: CD, DIR, EDIT, PATH, VER, etab.

Fitxategiak

Fitxategi bat informazioaren biltegiratzeko beharrezkoa den elementua da, datuek unitate batean gordeak izan ahal izateko fitxategi batean egon edo fitxategi bat sortu behar dute. Fitxategi baten edukiak beste erlazionatutako datuekin edo programa batekin du zerikusia eta horregatik hainbat fitxategi mota dago. Fitxategiak bereizteko, izenaz gain luzapen konkretu bat dute, fitxategi mota definituko duena.

Direktorioak

Direktorioak fitxategiak gordetzeko egitura bereziak dira, karpeta modukoak. Hainbat direktoriotan bana daiteke unitate logiko bat eta bertan azpidirektorioak ere sor daitezke zuhaitz egitura baten moduan antolatuta.

Komandoak

MS-DOSek testu-komandoekin funtzionatzen du. Hona hemen horietako batzuk:

ASSOC: Fitxategi-luzapenekin lotutako aplikazioak erakutsi edo aldatzen ditu.
ATTRIBUTU: fitxategi baten atributuak erakutsi edo aldatzen ditu.
BREAK: KTRL+C-ren kontrol zabaldua aktibatzen edo desaktibatzen du.
BCDEDIT: abiarazte-karga kontrolatzeko hasierako datu-baseko propietateak definitzen ditu.
CACLS: Artxiboetara sartzeko kontrol-zerrendak erakutsi edo aldatzen ditu.
CALL: Komando-fitxategi batek beste komando-fitxategi batetik deitzen du.
CD: direktorioa edo erakutsi uneko direktorio.
CHCP: Uneko kode-orriaren zenbakia edo erakusten du.
CHDIR: direktorioa edo erakutsi uneko direktorioaren izena.
CHKDSK: Egiaztatu disko bat eta erakutsi egoera-txostena.
CHKNTFS: Diskoaren egiaztapena erakutsi edo aldatzen du abiaraztean.
CLS: Pantaila ezabatzen du.
CMD: Windowseko komando-interpretearen instantzia berria exekutatzen du.
COLOR: Lehen planoko koloreak eta kontsolaren hondoa aldatzen ditu.
APAIL: Bi fitxategi edo fitxategi-multzoren edukia konparatzen ditu.
COMPACT: Fitxategien konpresioa edo erakusten du NTFS partizio batean.
BIHURTZAILEA: FAT bolumenak NTFS bolumen bihurtzen ditu.
COPY: fitxategi bat edo gehiago kopiatzen ditu.
DATA: Data ezarri edo definitzen du.
DEL: Fitxategi bat edo gehiago ezabatzen ditu.
DIR: direktorio batean dauden artxibo eta azpidirektorioen zerrenda erakusten du.
DISKPART: Disko-partizio baten propietateak erakutsi edo konfiguratzen ditu.
DOSKEY: Komando-lerroak aldatzen ditu, Windows-eko komandoak gogoratzen ditu eta makroak sortu.
DRIVERQUERY: erabiltzen ari den gailu-kontrolatzailearen egoera eta propietateak erakusten ditu.
ECHO: Mezuak erakusten ditu edo komandoen bistaratzea aktibatzen/desaktibatzen du.
ENDLOCAL: Komando-artxibo bateko ingurumen-aldaketen kokapena geldiarazten du.
ERASE: Fitxategi bat edo gehiago ezabatzen ditu.
EXIT: Komandoen interpretetik (CMD.EXE) ateratzeko erabiltzen da.
FC: Konparatu bi fitxategi edo fitxategi-talde, eta erakutsi desberdintasunak.
FIND: Karaktere-kate bat bilatzen du fitxategi batean edo gehiagotan.
FINDSTR: Bilatu karaktere-kateak fitxategitan.
FOR: Artxibo multzo bateko artxibo bakoitzean komando bat exekutatzen du.
FORMATUA: Formateatu Windowsekin erabili beharreko disko bat.
FSUTIL: Fitxategi-sistemaren propietateak erakutsi edo konfiguratzen ditu.
FTYPE: luzapen-elkarteetan erabiltzen diren fitxategi-motak erakusten edo aldatzen ditu.
GOTO: etiketa duen lerroan dagoen komando-fitxategi bat exekutatzen du
GPRESULT: Talde bateko zuzentarauaren informazioa erakusten du ekipo edo erabiltzaile batentzat.
GRAFILLA: Windows-ek karaktere-sorta bat grafiko-moduan erakusteko aukera ematen du.
HELP: Windowseko komandoei buruzko informazioa erakusten du.
ICACLS: Artxibo eta direktorioetarako sarbide-kontroleko zerrendak erakutsi, editatu, gorde edo leheneratzea.
IF: Baldintzapeko prozesamendu bat egiten du komando-fitxategi batean.
LABEL: Disko baten bolumen-izena sortu, edo ezabatzen du.
MD: Direktorio bat sortzen du.
MKDIR: Direktorio bat sortzen du.
MKLINK: Lotura sinbolikoak eta lotura fisikoak sortzea
MODUA: Sistemaren gailu bat konfiguratzen du.
MORE: Irteera pantailaz-pantaila erakusten du.
MOVE: Fitxategi bat edo gehiago mugitzen ditu direktorio batetik beste batera.
OPENFILES: erabiltzaileek urrunetik irekitako fitxategi partekatuak erakusten ditu.
PATH: fitxategi exekutagarriak bilatzeko bidea erakutsi edo definitzen du.
ETENA: komando-fitxategi baten exekuzioa eten eta mezu bat erakusten du.
POPD: PUSHDk erregistratutako uneko direktorioaren aurreko balioa leheneratzen du.
PRINT: Testu-fitxategi bat inprimatzen du.
QUICK: Windowsen kontrol-ikurra.
PUSHD: Uneko direktoriia gorde eta egiten du.
ED: Direktorio bat ezabatzen du.
RECOVER: Berreskuratu disko akastun bateko informazio irakurgarria.
REM: Komando-fitxategi batean edo CONFIG batean iruzkin bat txertatzen du.SYS
REN: Fitxategi baten edo gehiagoren izena aldatzen du.
RENAME: Fitxategi bati edo gehiagori izen berri bat ematen die.
REPLACE: Fitxategiak ordezkatzen ditu.
RMDIR: Direktorio bat ezabatzen du.
ROBOCOPY: Fitxategiak eta direktorio-zuhaitza kopiatzeko utilitate aurreratua
SET: Windows inguruneko aldagaiak erakutsi, definitu edo ezabatzen ditu.
SETLOCAL: Komando-artxibo batean ingurumen-aldaketen lokalizazioari hasiera ematen dio.
AE: Zerbitzuak erakutsi edo konfiguratzen ditu (bigarren mailako prozesua).
SCHTASKS: Ordenagailuan exekutatuko diren komando eta programak planifikatzen ditu.
SHIFT: Komando-fitxategi batean ordezka daitezkeen parametroen posizioa aldatzen du.
SHUTDOWN: Ordenagailua tokian bertan edo urrutitik behar bezala gelditzeko aukera ematen du.
SORTA: Sarrerak ordenatzen ditu.
START: Leiho bereizi bat irekitzen du programa edo komando jakin bat exekutatzeko.
SUBST: Irakurle-gutun bati atzipen-bide bat lotzen dio.
SYSTEMINFO: Ekipoaren propietate eta konfigurazio espezifikoak erakusten ditu.
TASKLIST: egiten ari diren lan guztiak erakusten ditu, zerbitzuak barne.
TASKKILL: Burutzen ari den prozesu edo aplikazio bat amaitu edo eten egiten du.
TIME: Sistemaren ordua erakutsi edo definitzen du.
TITLE: CMD saio baterako leihoaren izenburua defintzen du.EXE.
TREE: Irakurle baten direktorioaren edo sarbide-ibilbidearen egituraren grafismoa erakusten du.
TYPE: Testu-fitxategi baten edukia erakusten du.
IKUSI: Windowsen bertsioa erakusten du.
VERIFY: Artxiboak ea diskoan behar bezala idatzita dauden egiaztatzeko eskatzen dio Windows-i.
VOL: Disko-bolumen baten izena eta serie-zenbakia erakusten ditu.
XCOPY: Artxiboak eta direktorioen zuhaitza kopiatzen ditu.
WMIC: WMI informazioa komando interaktiboaren interfazean erakusten du.

Bertsioak

MS-DOS 1.00: 1981eko uztailean atera zen lehen IBM PCarekin. Alde bakarreko 5' ¼-ko Disketeak baino ez ditu onartzen, 160 KB-koak. Direktorioak ez ziren onartzen, eta 64 artxibo bakarrik onartzen ziren diskete bakoitzeko;
MS-DOS 1.25: 1982, PC-DOS 1.10 baliokidea, baina Jatorrizko ekipoaren fabrikatzailearen bertsioan. Microsoftek (MS-DOS) beste fabrikatzaile batzuei saldutako lehen bertsioa da. Komando osagarri batzuez gain, bertsio honek 5' ¼ eko disketeen euskarria gehitzen du, 320 KB-koa;
MS-DOS 2.00: 1983, disko gogorra (FAT12) eta direktorioak onartzen dituen lehen bertsioa. 180 KB-ko (aurpegi bakuneko) eta 360 Kioko (alde bikoitzeko) 5' ¼ disketeak ere onartzen ditu;
MS-DOS 2.10: 1984ko martxoa;
MS-DOS 3.0: 1984ko abuztuan, 1,2 MB-ko disketeak eta 15 MB baino gehiagoko disko gogorrak onartzen ditu FAT16ri esker;^[5]
MS-DOS 3.1: 1984ko azaroa, sareak kudeatzeko lehen bertsioa;
MS-DOS 3.2: 1986ko urtarrilean, 720 KB-ko 3,5 hazbeteko diskoak onartzen ditu;
MS-DOS 3.3: 1987ko abuztuan, 1,44 MB-ko 3,5 hazbeteko diskoak eta partizio hedatuen euskarria ditu;^[6]
MS-DOS 3.31: 1987ko azaroan, 32 MB baino gehiagoko partizioak jasaten zituen 16 eta 32 bitera bitarteko sektore logikoen helbideratze bati esker, disko gogorraren tamaina maximoa 504 MB da;^[7]
MS-DOS 4.00: 1988ko ekaina, RAM memoriako 110 KB okupatu zituen, interfaze grafiko bat (Shell) eskaini zuen eta partizio baten tamaina 2 GBra igaro zen;^[8]
MS-DOS 4.01: bertsio araztua;
MS-DOS 5.00: 1991, memoria altua kudeatzen duen bertsioa, abio-menuak egiteko aukera ematen duena; 8 disko gogor onartzen ditu, 2,88 MB-ko diskotarako euskarria;^[1]
MS-DOS 6.00: 1993, birusen aurkako bertsio bat, fitxategi-sistema egiaztatzeko tresna bat, ScanDisk, eta konpresio-software bat, DoubleSpace;
MS-DOS 6.20: 1993ko azaroa, bertsio araztua, beti DoubleSpace-rekin; Memmaker utilitatearen agerpena;
MS-DOS 6.21: 1994ko otsaila, DoubleSpace bertan behera uzten da, Stacker software lehiakidea editzatzen zuen Stac Electronics-ek egindako salaketa baten ondorioz, patente bat bortxatzeagatik;
- DoubleSpace-k eskaintzen zuen konpresio-sistema Stacker-ek eskaintzen zituen zerbitzu berak zituen (Stac Electronics-ena zen azken hori.) Baina Stac Electronics-enak ziren konpresioa egiteko patenteak. Microsoftek negoziazioak hasi zituen Stac Electronics-ekin lizentzia eskuratzeko, baina ez zen akordiorik lortu. 1994aren hasieran, Stac Electronics-ek Microsoft-en aurkako epaiketa irabazi zuen patenteak bortxatzeagatik. Orduan, Microsoft MS-DOS 6.21 atera zen, konpresio-sistemarik ez zuena;
MS-DOS 6.22: 1994ko ekaina, DoubleSpace-ren ordez Drive Space erabiltzen da, patente-arazorik gabe bateragarria den softwarea. Hau da MS-DOSen azken bertsio independentea;
- Drive Space konpresio-teknologiarako lizentzia bat Vertisoft-i erostea erabaki zuen Microsoftek.
MS-DOS 7: 1995, MS-DOS bertsio honetatik aurrera, Windows 95ekin integratzen da, Windows eta bere aplikazioak abiarazteko aukera ematen du. Disko gogorrak kudeatzeko oinarrizko tresnak ditu;
MS-DOS 7.1: 1996, Bertsio hau sistema eragile hauetan hauetan integratuta dago: Windows 95b (OSR 2.0), Windows 95c (OSR 2.5), Windows 98 eta Windows 98 (Bigarren argitalpena). FAT32 sistemaren euskarria ematen du, memoria hobeto kudeatzeko, HIMEM.SYS automatikoki kargatzen da, baita erregistro-arazoak konpontzeko SCANREG tresna ere;
MS-DOS 8: 2000, MS-DOSen azken bertsio honek Windows ME integratu eta abiarazten du, 7.1 bertsioaren bilakaera da. Nukleoak memoria hedatutuaren kudeatzailea integratzen du, SMARTDRV cachea eta azken hori konprimituta dator abiatze-denbora murriztearren.^[2] Bi bertsio daude. Lehenengoak modu erreala desaktibatzen du eta herrialdearen eta teklatuaren zehaztapenak konfiguratzen ditu erregistroaren oinarritik, eta, ondoren, Windows ME abiarazten du. Bigarrenak abio-disketea sortzeko balio du.

Sistema eragileen arteko lehia

Ordenagailuek beharrezko dituzte sistema eragileak, funtzionatu ahal izateko. Hori dela eta, merkatuaren nagusitasuna edo kontrola lortzeko lehian oso faktore garrantzitsua dira. Sistema eragileei esker lortu eta hautsi izan dira monopolioak iraganean, sistema eragileek ahalbidetu dute informatika pertsonalaren zabalkundea... Unix, DOS, Windows, MacOS, Linux eta bestelakoen arteko gudak izan dira ordenagailuen munduan; geroago, milenio berrian smartphone eta tablet bezalako gailuetan, sistema eragileen arteko gerra berri bat izan da, kasu honetan iOS eta Android-en artean.^[9]

Bere garaian, MS-DOSek ekoizle handien ordenagailuen eta sistema eragile garestien hegemonia hautsi zuen, eta ordenagailu pertsonalen popularizazioa ekarri zuen. 80ko hamarkadako ordenagailuak garestiegiak ziren etxean izateko. Ekoizle gutxi batzuk menperatzen zuten merkatua (IBM, DEC, Xerox...), eta bakoitzak bere sistema eragilea zuen (Vax, Unix...). Eta haiek ere beren ordenagailuen erabilera etxeetara eramaten saiatu ziren arren, ez zuten benetako arrakastarik izan, prezioaren erruz. Are gutxiago ekoizle txikiek: sistema eragilea ere garatu beharrak ezinezko bihurtzen zuen merkatuan sartzea.^[9]

Orduan, 1980eko hamarkadan, IBMk beste saiakera bat egin zuen etxerako ordenagailu pertsonalekin, makina berri bat eta sistema eragile berri batekin. Makina PCa izan zen (Personal Computer), eta sistema eragilea Microsoft enpresa berriari enkargatu zion. Enpresa horrek MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System egin zion, baina gure mundua den bezalakoa izateko gakoa izan den tratua lortu zuen IBMrengandik: Microsoft-ek baimena zuen MS-DOS beste ekoizle batzuei ere lizentziatu edo saltzeko. Ondorengoa historia da: ekoizle txiki askok PCarekin bateragarriak ziren ordenagailuak egin zituzten atzeranzko ingeniaritza erabiliz, MS-DOS sistema eragilea jarri zieten eta kloniko merke horien bidez ordenagailu pertsonalak guztion etxeetan sartu ziren.^[9]

Denborarekin, ordea, haren oinordekoa, Windows, hegemoniko bihurtu zen, ia monopolioa izateraino. Eta egoera hori baliatzen duenez bere beste produktu batzuk inposatzeko (Interneteko nabigatzailea, ofimatika-produktua...) merkatuaren kontrol erabatekoa lortu zuen hamar urtetan, horrek dakartzan eragin negatibo guztiekin.^[9]

Bi lehiakide aipagarri soilik ditu Windows-ek. Bata, Apple-ren Macintosh ordenagailua, bere MacOS sistema eragilearekin; bestea, PCetarako Linux sistema eragile librea. Baina nekez egiten diote aurre Microsofti, monopolioak haustea oso zaila izaten baita. Apple-ren merkatu-kuota oso txikia da PCenaren aldean. Gainera, esan daiteke Apple-ren eredua gailenduz gero egoera Microsoft-ekin baino are txarragoa litzatekeela: sistema erabat itxi eta kontrolatua da, hardware oso garesti batekin. Linux-ekin, aldiz, badugu PCetarako alternatiba on eta merke bat, benetako askatasuna eskaintzen duena, baina, zoritxarrez, merkatu-kuota are txikiagoa du. Eta horrela dago egoera azken aldi luze honetan ordenagailu pertsonalen munduan, ad eternum luzatuko dela dirudien guda alferreko batean...^[9]

Erreferentziak

↑ ^a ^b Alegria Loinaz, Iñaki; Lazkano, Elena. (1994). «Sistema eragileak: MS-DOSetik harantzago» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-11-05).
↑ ^a ^b Romo Uriarte, Jesus Maria. (1993). «Ordenadoreen memoria hedatua» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-11-05).
↑ (Ingelesez) «Computer History Museum Makes Historic MS-DOS and Word for Windows Source Code Available to the Public» CHM (Noiz kontsultatua: 2023-11-04).
↑ Recevoir MS-DOS Mobile - Microsoft Store fr-FR. ..
↑ MS-DOS Partitioning Summary. ..
↑ (Ingelesez) http://www.os2museum.com/wp/dos/dos-3-3/
↑ (Ingelesez) http://www.msfn.org/board/topic/159631-testing-ms-dos-limitations/
↑ https://archive.wikiwix.com/cache/20160918000000/https://support.microsoft.com/fr-fr/kb/118335.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Igor, Leturia Azkarate. (2010-10-01). «Sistema eragileen guda berria» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-11-05).

Bibliografia

Microsoft - Microsoft MS-DOS 5.0 - Guide de l'utilisateur, Manuel de référence - (éd. Philips Électronique Limitée, 1991) - 750 p. - ISBN non mentionné
Andrew Schulman Programming - Undocumented DOS - (Addison-Wesley; Subsequent edition (November 1, 1993) - 800 pages - by Andrew Schulman (Author), Ralf Brown (Author), David Maxey (Author), Raymond J. Michels (Contributor)) - (ISBN 020163287X). Il existe une version française de cet ouvrage.
Warren Bates - MS-DOS 6.2 - Mode d'emploi - (éd. Sybex, coll. « Mode d'emploi », 1993-1994) - 395 p. - (ISBN 2-7361-1267-9)
Biélu, Virga - MS-DOS 6.2 - Les nouveautés - Guide complet de DoubleSpace - (éd. Marabout, coll. « Informatique », 1994) - 217 p. - (ISBN 2-501-02157-6)
Ray Duncan - Programmer avec les fonctions de MS-DOS - (éd. Presses Pocket / P.S.I., coll. « Quick Reference », 1991) - 148 p. - (ISBN 2-266-04061-8)
Michael Freihof, Ingrid Kürten - Configuration optimale Autoexec.bat et Config.sys - (éd. Micro Application, coll. « PC Poche Pratique », 1995) - 321 p. - (ISBN 2-7429-0412-3)
Michael Freihof, Ingrid Kürten - MS-DOS pour Windows 95/98 - (éd. Micro Application, coll. « PC Poche », 1999) - 447 p. - (ISBN 2-7429-1321-1)
Kris Jamsa - MS-DOS, fichiers batch - (éd. Presses Pocket / PSI, coll. « Quick Reference », 1991) - 207 p. - (ISBN 2-266-04059-6)
Philippe Mercier - Aide-mémoire des interruptions du MS-DOS - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1990-1991) - 381 p. - (ISBN 2-501-01297-6)
Philippe Mercier - La maîtrise des programmes résidents sous MS-DOS - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1990) - 416 p. - (ISBN 2-501-01368-9)
Philippe Mercier - La maîtrise du MS-DOS et du BIOS - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1989-1991) - 319 p. - (ISBN 2-501-01214-3)
Virga, Daniel Dembiermont - Aide-mémoire de MS-DOS - Version 3.3 - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service - Les guides essentiels », 1987) - 223 p. - (ISBN 2-501-00978-9)
Virga - Aide-mémoire de MS-DOS - Versions 2.1 à 4.01 - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1990) - 405 p. - (ISBN 2-501-00978-9)
Virga - Aide-mémoire de MS-DOS - Toutes versions de 2.1 à 5.0 - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1992) - 474 p. - (ISBN 2-501-00978-9)
Virga - MS-DOS facile - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1986-1988) - 156 p. - (ISBN 2-501-00742-5)
Virga, Jean-Paul Mesters, Olivier Gilkain - MS-DOS 5.0 facile - (éd. Marabout, coll. « Marabout Service », 1992) -