PROFILPELAJAR.COM

Iryna Farion
	; (2015) Irudi gehiago
Ukrainako diputatua	; 2012ko abenduaren 12a - 2014ko azaroaren 27a ; Barrutia: Electoral district #116 (en) ; Hautetsia: 7th Verkhovna Rada (en)
Ukrainako diputatua
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Ірина Дмитрівна Фаріон
Jaiotza	Lviv, 1964ko apirilaren 29a
Herrialdea	Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (1964 - 1991); Ukraina (1991 -
Heriotza	Lviv, 2024ko uztailaren 19a (60 urte)
Hobiratze lekua	Lychakiv Cemetery (en)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Familia
Aita	Dmytro Farion
Ama	Yaroslava Slipec
Seme-alabak	ikusi Sofia Semtsisin (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Lviveko Unibertsitatea 1987)
Hezkuntza-maila	Doctor of Sciences in Philology (en)
Hizkuntzak	ukrainera
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, politikaria, filologoa, pedagogoa, unibertsitateko irakaslea eta language activist (en)
	Parte-hartzailea Euromaidan ; Komsomol ; Club of International Friendship (en) ; Rendezvous (en) ;
Enplegatzailea(k)	Lviveko Politeknikoa (1991 - 2023ko azaroaren 15a); Lviveko Politeknikoa (2024ko ekaina - 2024ko uztailaren 19a)
Jasotako sariak	ikusi Honorary Diploma of the Verkhovna Rada of Ukraine (2014ko ekainaren 19a) ; Ivan Ohienko Prize (2016) ; Всеукраїнська премія імені Бориса Грінченка (2008) ; Всеукраїнська премія імені Бориса Грінченка (2023) ;
Kidetza	7th Verkhovna Rada (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Ukrainako Greziar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa	Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista; All-Ukrainian Union "Svoboda" (en)

Iryna Dmytrivna Farion^[1] (ukraineraz: Ірина Дмитрівна Фаріон; Lviv, 1964ko apirilaren 29a^[2] – ibidem, 2024ko uztailaren 19a^[3]) ukrainar hizkuntzalaria eta eskuin muturreko politikari nazionalista izan zen^[4]^[5]. 2012tik 2014ra Verkhovna Radako diputatua izan zen^[6].

Bizitza

Ikasketak eta ibilbide zientifikoa

Iryna Farion Lviven jaio zen 1964ko apirilaren 29an. 1971tik 1981era Lviveko 75. eskolan ikasi zuen^[7]. 1987an filologian lizentziatu zen Lviveko Unibertsitatean. 1996an hautagai-tesia defendatu zuen^[8] eta 2015eko irailaren 15ean doktoretza lortu zuen^[9]. 1991tik 2023ra ukrainera irakatsi zuen Lviveko Unibertsitate Politeknikoan^[10]^[4].

Politikari ibilbidea

1978ko irailean Komsomolen sartu zen^[11]. 1987ko apirilean, Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistarako hautagai bihurtu zen eta urtebete geroago, 1988ko apirilaren 15ean, alderdikide gisa onartu zuten^[12]^[13]^[14]. Geroago esan zuen «alderdia barrutik suntsitzeko» sartu zela bertan^[15].

2005az geroztik, Svoboda alderdiko kidea izan zen^[16]. 2006 eta 2007ko hauteskundeetan, Ukrainako Verkhovna Radako diputatu izateko hautagaia izan zen. 2012tik 2014ra diputatua izan zen^[6] eta Zientzia eta Hezkuntza Batzordeko Goi Mailako Irakaskuntzarako Azpibatzordeko burua^[16]. 2014ko hauteskundeetan hirugarren postua lortu zuen eta ez zen parlamentuan sartu^[17].

2023ko azaroaren 15ean, Ukrainako Segurtasun Zerbitzuak auzi penal bat ireki zuen Farionen aurka^[18]^[19].

Ikuspegiak

Farionek publikoki defendatu zuen Stepan Banderaren memoria^[20].

2010eko otsailean haurtzaindegi bat bisitatu zuen, haurrei errusierazko izen hipokoristikoak ez erabiltzeko eskatuz. Farionen ekintzek haserrea eragin zuten Ukrainako guraso, psikologo, hedabide eta politikarien artean^[21]^[22]. Euren seme-alabak irainak izan zirela sentitu zuten gurasoek auzia jarri zuten Farionen aurka^[23].

2010eko ekainaren 3an, errusiera ama-hizkuntza duten ukrainarrak auzipetu beharreko «ukrainiar degeneratuak» zirela esan zuen^[24]. 2023an iragarri zuen ez zituela errusieraz hitz egiten zuten ukrainar militar ukrainartzat hartzen^[18].

2012ko ekainean, Farionen ekimenez, Lviveko taxi gidari bat lanetik kanporatu zuten errusierazko musika irratia itzaltzeari uko egiteagatik^[25].

2019ko martxoaren 3an, Facebookeko argitalpen batean, Dmytro Gordon kazetariari «agonia izugarrian» hiltzeko opa egin zion publikoki^[26].

Hilketa

2024ko uztailaren 19an eraso egin zioten Lviven^[27]. Buruan tiro egin zioten eta berehala ospitalean ingresatu zuten egoera larrian^[28]^[29]. Farion ospitalean hil zen egun berean, 60 urte zituela^[3]^[30].