Fuji zirkuitua (japonieraz 富士スピードウェイ|Fuji Supīdowei) Fuji mendiaren magalean dagoen motor kirol-zirkuitoa da, Oyama, Suntō barrutian, Shizuoka prefektura, Japonia. 1960ko hamarkadaren hasieran eraiki zen. 1980ko hamarkadan, Fuji zirkuitua FIArako erabili zen. Munduko Auto Txapelketa eta lasterketa nazionalak antolatu ziren. Jatorriz, Mitsubishi Estate Co-k kudeatzen zuen Fuji zirkuitua Toyota Motor Corporation-ek erosi zuen 2000. urtean. Zirkuitu horrek Japoniako 1F Sari Nagusia hartu zuen 2007an, Hondaren[1] jabetzako Suzuka zirkuitua ordezkatuz ia 30 urte geroago. Fuji zirkuituak 2008ko lasterketa antolatu ostean, Japoniako Sari Nagusia Suzukara itzuli zen 2009tik aurrera. Super GT Fuji 500 km-ko lasterketa zirkuituan egiten da Urrezko Astean.
Fuji zirkuituak, luzeran, zuzengunerik luzeenetakoa du motor kiroletako pisten artean1.475 km (0.917 mi)[2], eta FIA 1. mailako lizentzia du[3].
Historia
1963–79: F1 hasi zen Japonian
Fuji Speedway Corporation 1963an sortu zen Japan NASCAR Corporation gisa. Hasieran, zirkuitua Japonian NASCAR estiloko lasterketak egiteko asmoa zegoen. Hori dela eta, hasiera batean, pista 4 bat km (2,5 mi) errepide bihurgunetsu eta habiadura oso handiko izateko diseinatu zen, baina ez zegoen diru nahikoa proiektua burutzeko, eta bihurgune bakarra amaitu zen. Orduan, Mitsubishi Estate Co. enpresak zirkuituan inbertitu zuen, eta, 1965eko urrian, zuzendaritzaren agintea hartu zuen.
Errepide-ibilbide bihurtuta, zirkuitua 1965eko abenduan ireki zen, eta arriskutsu samarra zela frogatu zen, bihurgune zabalak ("Daiichi izenekoa") istripu handiak eragin zituen aldizka. Vic Elford-ek esan zuen:
"1969an bi hilabete eman nituen Japonian Toyota eta bere Toyota 7 (5 litroko V-8) proba-kontratu bat egiten, Nissan handi batekin batera (6,3 litroko V-12), CanAm-era zuzenduta zegoena. Nire azken proba izan zen, eta, ondoren, Sports Car GP-a Fujin izan zen, baina lasterketa erlojuaren orratzen noranzkoan egin zen. Bihurgunea izugarria izan zen oso, eta arrazoia, zuzenaren amaieran gailur itsu batetik pasa ginela 190/200 mph inguruan eta peraltean erori ginela. Beste bideetan (Daytona, Montlhéry, etab.), bihurgunetik gora igotzen zara. Gidari japoniar ausart asko bazeuden ere, ez ziren trebetasun handikoak, eta emaitzetako bat izan zen bazter horretako hildakoen kopurua izugarria izan zela. Hainbesteraino izan zen, ezen Gp 7 auto handiak orduan debekatu baitzituzten Japonian, eta, beraz, Nissan edo Toyota ez ziren inoiz CanAmera iritsi"
1974an Daiichi bihurgunean izandako istripu baten ondoren, Hiroshi Kazato eta Seiichi Suzuki gidariak hil, eta beste 6 pertsona zauritu ziren suzko istripu batean; orduan, pistaren zati berri bat eraiki zen arazoari aurre egiteko, eta, ondorioz, geratutako 4,359 km-ekin (2,709 mi), non beste 5 bihurgune azkar ere kendu baitziren, arrakastatsuagoa izango zen. 1966an, zirkuituak USAC Indy Car txapelketakoa ez zen lasterketa bat antolatu zuen, Jackie Stewart-ek irabazi zuena, eta 24 orduko lasterketa bat izan zen 1967an[4].
Zirkuituak 1 Formulako lehen lasterketa ekarri zuen Japoniara 1976ko denboraldiaren amaieran. Lasterketak, Munduko Txapelketarako, borroka ikaragarria izan zen James Hunt eta Niki Laudaren artean, eta, baldintza euritsuetan, Huntek nahikoa puntu lortu zituen titulua irabazteko. Mario Andrettik irabazi zuen lasterketa, eta Lauda erretiratu egin zen baldintza arriskutsuen ondorioz.
1977an, Gilles Villeneuve-k parte izan zuen istripu batean; bi ikusle hil zituen pista alboan, eta 1Fk zirkuitutik alde egin zuen. Japoniak, hamar urte geroago, 1Fko programazioan beste lasterketa bat irabazi zuenean, Suzukara joan zen. Sari Nagusia 2007an itzuli zen Fujira, berritu ondoren.
Fuji kirol auto-lasterketen leku ezaguna izaten jarraitu zuen; FIA World Sportscar Championshipek 1982 eta 1988 artean bisitatu zuen zikuitua, eta, sarritan erabiltzen zen lasterketetarako. Abiadurak oso altuak izaten jarraitu zuten, eta bi txikane gehitu zizkioten: bata, lehen bihurgune itxiaren ondoren; bigarrena, berriz, azken bira zabal eta azkarraren sarreran (300R). Aldaketa hauekin ere, pistaren ezaugarri nagusia bere gutxi gorabeherako 1.5 km (0.93 mi) zuzen luzea izaten jarraitzen zuen, motor kirol guztietan luzeenetakoa.
Boxen zuzen luzea NHRAren erakusketetan ere erabili izan dira 1989an eta 1993an azelerazio-lasterketetarako. Shirley Muldowney-k 5,30eko denbora egin zuen Fuji-ko milia laurdeneko zatian. Bertako erresistentzia lasterketak ere ohikoak dira zirkuituan.
Zirkuituak Japoniako lasterketa nazionaletarako erabilia izaten jarraitu zuen. 1991n, ordea, CART ekitaldi bat antolatzeko planak bertan behera utzi ziren Fédération Internationale du Sport Automobilerekin izandako liskarrak zirela eta. Eetorkizuneko auto-lasterketen planen barruan, 2000ko udazkenera arte ez zion Toyotak zirkuitko izakin gehienak erosi Mitsubishi Estate-ri[5]
1998ko maiatzaren 3an, auto anitzeko istripua izan zen desfilearen itzulian JGTC lasterketa baten aurretik segurtasun-kotxea euri zaparradaz moteldu zelako[6]. Tetsuya Ota Ferrariko gidariak erredura larriak izan zituen gorputz osoan bere autoan ia 90 segundoz harrapatuta gelditu ostean[7], eta Tomohiko Sunako Porscheko gidariak eskuineko hanka hautsi zuen[7].
2001–gaur egun: berrikuntzak
2003an, zirkuitua itxi egin zen ibilbidearen birmoldaketa handi bat egiteko Hermann Tilke-ren diseinu berri bat erabiliz. Zirkuitua 2005eko apirilaren 10ean ireki zen berriro, eta, 29 urtetan, 1 Formulako txapelketaren lehen ekitaldia antolatu zuen 2007ko irailaren 30ean. 1976ko Fujiren lehen Sari Nagusiaren antzeko egoeran, lasterketa euri eta laino handipetan korritu zen, eta lehen 19 itzuliak segurtasun-kotxearen atzetik egin ziren; Lewis Hamiltonek irabazi zuen lasterketa.
2000ko hamarkadan berreraikitako tribuna
2003an eraberritu zutenetik, zirkuituak Nissanen pilotu historikoen Nismo Jaialdia hartu du; ordurarte, ekitaldia Okayaman egin izan zen. 2005ean jaialdia itzuli zenean, antolatzaileek, zirkuituaren jabeari Toyotari, baimena eman zioten Toyota 7 CanAm racer-a ekartzeko Japoniako GP borroka zahar bat birsortzeko. Toyotak bere ekitaldi historikoa ere antolatzen du Toyota Motorsports Festival izeneko NISMO jaialdia baino astebete lehenago. Zirkuitutik gertu, lerratze-ibilbide bat dago, zeina "lerratze errege" Keiichi Tsuchiyaren eta Super GT taldeko zuzendari eta gidari ohi Masanori Sekiya gainbegiradapean eta eraberritzearen barruan eraiki baitzen. Instalakuntzetan, Toyota Segurtasunerako Hezkuntza Zentro bat eta zirkuitu txiki bat ere badaude. Motor kirolez gain, Fujik Udo Musika Jaialdia ere antolatzen du.
Zirkuitua alderantzizko noranzkoan erabiltzen den aldi bakarra D1 Sari Nagusiko txandan da, trazadura berriarekin sarrerako abiadura murrizten zela uste baitzuen Keiichi Tsuchiyak, eta horrek desegokiagoa egiten zuen lerratzeko[8]. Serieak 2003tik hartzen ditu bere txandak; 2004ko itxiera izan ezik, zirkuitua nazioarteko mailako baten egiten zen lehena izan zen[8] eta lehenengoa hiruretatik F1 zirkuitu batean egiten zena. Lerratze-ibilbidea 300R sekziotik hasi eta Coca-Cola txokoaren ondoan amaitzen da. Birmoldaketarekin, autoak ez direnez aldapan behera ibiltzen, sarrera-abiadura murriztu egin da orduz geroztik, irteerako muinoak azelerazioa zailduz[8]. 2003ko eraberritzeen baitan, ertz-zati zaharra eraitsi egin zen. Atal txiki bat besterik ez da geratzen gaur egun.
2007ko Japoniako Sari Nagusian, Fuji zirkuituak arazo asko izan zituen, besteak beste lotura-autobusek eskaintzen zuten garraio-sarearen paralisia, instalazio eskasak (ikuskerarik gabeko eserleku erreserbatuak barne), antolaketa eza eta otordu garestiak, hala nola bazkari kaxa soilak 10.000 yenetan (87 $ AEB) saltzen zen zirkuituan[10][11].
Egunkarietako ekitaldiaren kontakizunek Toyotaren alborapen eta kontrol arazoak ere salatu zituzten. Zirkuituak, ikusle taldeei, gidariei laguntzeko banderak eta pankartak jartzea debekatu zien[1][1], Toyota F1 taldekoak izan ezik[1]. Hori dela eta, beste ekitaldiekin alderatuta, oso bandera eta pankarta gutxi zeuden Grand Prix ekitaldian[1][1].
2008ko Japoniako Sari Nagusiko lasterketarako, antolatzaileek aurreko urtean jasotako ikasgaiei erantzun zieten, ekitaldian baimendutako ikusle kopurua murriztuz. 2007an, igandeko ekitaldietarako baimendutako 140.000 lagunekin alderatuta, 110.000ra mugatu zen[12]. Gainera, pasabideak eta ikusleentzako instalazioak hobetu ziren, pantaila handiagoekin batera[13]. Hala ere, lasterketan eguraldi euritsuak ere eragina izan zuen (historikoki iraganeko lasterketa batzuetan oztopatu duen bezala), eta, geroago, 2013an, FIA Munduko Erresistentzia Txapelketako 6 orduko iraupen-lasterketa bat ere oztopatu zuen.
Sarreren salmenta eta eguraldi txarraren ondorioz, FOMek erabaki zuen FIA Japoniako Sari Nagusia Fuji eta Suzukaren artean banatuko zela, urte alternatiboetan, hurrengo lasterketa Suzukak, 2009ko urriaren 4an, igandea, egingo zuelarik. Atzeraldi globalaren eta bere defizit operatiboaren ostean, Toyotak Japoniako Sari Nagusia antolatzeari uztea erabaki zuen 2010ez geroztik[14].
Gizonezkoen banakako errepide lasterketan, 2021eko uztailaren 24an, Richard Carapaz urrezko domina izan zen, Wout van Aert zilarrezkoa eta Tadej Pogačar brontzezkoa.
Hauxe da egungo zirkuituaren trazadura osatzen duten hamabi bihurguneen zerrenda ofiziala, 2005etik erabiltzen dena. Bihurgune batzuek bakarrik dute izen japoniarra, eta gehienak babes-hitzarmenen ondorio dira. Gainerakoei, izena bihurgunearen erradioari dagokio, metrotan.
Dunlop bihurgunea desberdina da erabilitako konfigurazioarekin. Konfigurazio osoan, eskuineko bihurgune estu batez osatuta dago, eta, ondoren, ezker-eskuineko kolpea. GT ibilbidean, berriz, abiadura ertaineko eskuin bira da, 11. eta 12. biraketak saihestuz.
Fuji zirkuitua bideojokoetan
Fuji zirkuitua arcade lasterketa Pole Position jokoan irudikatzen da. Fuji Project CARS 2, Top Gear, TOCA Race Driver, Gran Turismo 4: Prologue, Gran Turismo 4, <i id="mwAzY">Tourist Trophy</i>, Gran Turismo 5: Prologue, Gran Turismo (PSP), Gran Turismo 5, Gran Turismo 6 eta Gran taldeetan ere agertzen da. Turismo Sport . F1 Challenge '99–'02, Grand Prix Legends, rFactor, GTR 2 – FIA GT Racing Game, GT Legends, Assoluto Racing eta Race 07rako, pista doan deskargatu daitekeen eduki gisa dago eskuragarri.
Fuji zirkuitua telebistan
Fuji zirkuitua Motor Japoniako telebista draman nabarmentzen da lasterketen eszena nagusi gisa, baita (fikziozko) "Regulus Cup"-aren egoitza gisa.
Zirkuitua Top Gear britainiar automozio saioko 11. denboraldiko atal batean ere agertu zen, zeinean Jeremy Clarkson aurkezleak Nissan GT-R bat gidatzen zuen.
Gaki no Tsukai 2013 New Year's Holiday No-Laughing Earth Defense Force zigor-jokoaren zati bat ere filmatu zuten Fuji zirkuituan.
Zirkuitua Dennou Keisatsu Cybercop tokusatsu seriearen hasierako eszenan agertu zen.
.svg){kind=small}
