Dolores Delgado

Dolores Delgado


Estatuko Fiskal Nagusia

2020ko otsailaren 26a - 2022ko uztailaren 20a
← María José Segarra Crespo (en) Itzuli - María de los Ángeles Sánchez Conde (en) Itzuli →

Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua

2019ko abenduaren 3a - 2020ko urtarrilaren 15a - Omar Anguita (en) Itzuli →
Barrutia: Madril
Hautetsia: 2019ko azaroko Diputatuen Kongresuko hauteskunde orokorrak

Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua

2019ko maiatzaren 8a -
Barrutia: Madril
Hautetsia: 2019ko apirileko Espainiako hauteskunde orokorrak

Justizia Ministroa

2018ko ekainaren 7a - 2020ko urtarrilaren 13a
← Rafael Catalá - Juan Carlos Campo Moreno →
Bizitza
JaiotzaMadril, 1962ko azaroaren 9a (62 urte)
Herrialdea Espainia
Familia
Ezkontidea(k)Jordi Valls Capell (en) Itzuli  (1986 -  2018)
Baltasar Garzón  (2023ko abendua -
Hezkuntza
HeziketaMadrilgo Unibertsitate Autonomoa
Madrilgo Complutense Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfiskala, politikaria eta legelaria
Lantokia(k)Madril
Enplegatzailea(k)Espainiako Auzitegi Gorena
Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusia  (1989 -  1993)
Espainiako Auzitegi Nazionala  (1993 -
Espainiako Diputatuen Kongresua  (2019ko maiatzaren 8a -  2020ko urtarrilaren 15a)
Jasotako sariak
KidetzaSpanish Fiscal Council (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Espainiako Langile Alderdi Sozialista
Twitter: LolaDelgadoG Edit the value on Wikidata

Dolores Delgado García (Madril, 1962ko azaroaren 9a) madrildar politikaria, legelaria eta fiskala da, 2020tik 2022ra Estatuko fiskal nagusia. 2023an Salako fiskal lanetan hasi zen, Estatuko Fiskaltza Nagusiko Giza Eskubideen eta Memoria Demokratikoaren arloan.[1]

Bere ibilbide profesionalaren zati handi bat Ministerio Fiskalean garatu du, Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusiko fiskaltzetan, Drogaren Aurkako Fiskaltza Berezian eta Auzitegi Nazionalean, non 1993 eta 2022 bitartean terrorismo jihadistan aditu gisa lan egin duen. 2022an, Espainiako Auzitegi Goreneko Togadun Fiskaltza Salako fiskal izendatu zuten.[2]

2018ko ekainean, Pedro Sanchez Gobernuko presidenteak Justizia ministro eta Erresumako ex officio notario nagusi izendatu zuen, eta kargu horretan egon zen 2020ko urtarrilean kargua utzi zuen arte. Horren ostean, Espainiako Gobernuak Estatuko fiskal nagusi izendatu zuen, eta kargu hori bete zuen, berak eskatu eta 2022ko uztailean kargua utzi zuen arte.

Bizitza

Lehen urteak eta prestakuntza

Madrilen jaio zen, 1962an.[3] Zuzenbidean lizentziatu zen Madrilgo Unibertsitate Autonomoan (UAM), eta, gero, master bat egin zuen, Madrilgo Praktika Juridikoko Eskolak eta Unibertsitate Konplutentsean.[4]

Fiskal ibilbidea

1989an oposizioetan fiskal lanpostu bat lortu zuen.[5] «Lola» ezizenez ezaguna, Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusian (1989-1993), Drogaren Aurkako Fiskaltza Berezian, eta, 1993tik, Auzitegi Nazionalean jardun du fiskal lanetan.[6][7][4][8][9]

Baltasar Garzonen gertukoa, terrorismo jihadistaren aurkako borrokan aditua da.[10][11][12] 2013an, Herve Falciani informatikari frantziar-italiarra Suitzari ematearen aurka agertu zen.[12] Delgadok fiskal gisa parte hartu zuen Adolfo Scilingoren auzian, eta justizia unibertsalaren printzipioaren murrizketen aurka agertu da.[13][14] Fiskalen Batasun Progresistako kidea da eta 2018ko apirilean Kontseilu Fiskaleko bokal bihurtu zen.[11]

Justizia ministro

2018ko ekainaren 1ean Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak aukeratu zuen, Mariano Rajoyren aurkako zentsura-mozioa onartu ostean eratu zuen ministro kontseilu berrian parte hartzeko. Felipe VI.ak ekainaren 6ko Errege Dekretu bidez izendatu zuen Justizia karteradun titular izendatzea; Delgadok kargua hartu zuen —horrek ere «Erresumako Notaria Nagusia» ohorezko ex officio titulua zekarren—, ekainaren 7an, Zarzuelan.[15][16][17]

2018ko irailean Senatuan gaitzetsi zuten, Alderdi Popularraren eta Ciudadanosen botoekin, Belgikako auzitegietan Pablo Llarena epailea defendatzeko orduan nahikoa irmoa ez izateagatik.[18]

2018ko urriaren 9an Alderdi Popularrak proposatuta gaitzetsi zuen Diputatuen Kongresuak, Jose Manuel Villarejo komisario erretiratuarekin izandako «adiskidetasun maltzurrarengatik» eta baita Baltasar Garzon Auzitegi Nazionaleko epaile izandakoarekin izandako harremanarengatik ere.[19]

2019ko urriaren 24an, jarduneko gobernuko ordezkarietako bat izan zen Francisco Francoren deshobiratzean, Erresumako Notaria Nagusi gisa aritu zen, diktadorearen gorpuzkiak barruan zituen hilkutxa istilu barik atera izanaren fede emanda.[20][21]

2018ko azaroaren 22an, Behe Ganberak berriro gaitzetsi zuen, hori bigarren aldia zela (Senatuaren gaitzespenarekin hirugarrena), Estatuko Abokatutzari eskatu ziolako matxinada delitua baztertzeko kartzelan zeuden buruzagi separatistei.[22]

2020ko urtarrilaren 13an utzi zuen Justizia ministro kargua, eta Juan Carlos Campok ordezkatu zuen.

Estatuko fiskal nagusi

2019ko azaroaren 10eko hauteskunde orokorretako emaitzen ondoriozko itunen ondorioz sortutako gobernu berria osatu ostean, hark Estatuko fiskal nagusi izateko hautagai gisa proposatu zuen ministro kargua utzi zuen egun berean.[23]

2020ko urtarrilaren 16an, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak aldeko hamabi botorekin eta kontrako zazpirekin babestu zuen fiskal nagusi izendatzea. Bere izendapenaren aurkako argudio nagusietako bat, eta ezezkoa eman ziotenen gehiengoak sostengatu zuena, hauxe izan zen, ez zegoela jarraipenik Gobernuko kide gisa zuen postuaren eta fiskal nagusi izendatzearen artean, eta horrek Ministerio Fiskalaren independentzia falta sumatzea eragin ziezaiekeela herritarrei.[24][24]

Fiskal nagusi izateko hautagaia Diputatuen Kongresuko Justizia Batzordearen aurrean agertu zen 2020ko otsailaren 20an, behe ganberak bere egokitasuna balora zezan, aurreko ministro karguak oso zalantzan jarri baitzuen. Agerraldian, Delgadok esan zuen bere profila «aberastu» zuen faktore bat izan zela Gobernutik igaro izana.[25]

Felipe VI.a Espainiako erregearen aurrean zin egin zuen kargua, otsailaren 26an.[26]

2020ko maiatzean, Alderdi Popularrak helegitea jarri zion fiskal nagusi izendatzeari, «objektibotasun eta inpartzialtasun falta erabatekoa» zegoela iritzita, Gobernuko ministro izan zen aurreko karguarengatik.[27] 2021eko urrian Auzitegi Gorenak atzera bota zuen helegitea.[28]

2022ko uztailaren 19an jakinarazi zen fiskal nagusiak karguari uko egiteko asmoa zuela osasun arrazoiengatik, bizkarrean ebakuntza egin ostean.[29][30] Kargugabetzea uztailaren 20an egin zen ofizial, eta María Ángeles Sánchez Conde teniente fiskalak (fiskalordeak) hartu zuen kargua, behin-behinean, hurrengo fiskal nagusia izendatu arte.[31]

Fiskal

Fiskaltza Nagusia utzi ostean, Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzaren plazara itzuli zen 2022ko uztailaren 26an.[32] Urte horretako irailean Salako fiskal mailara igo zen, Karrera Fiskaleko kategoria gorenera.[33][33] Hurrengo hilabetearen hasieran gauzatu zen, eta Auzitegi Goreneko Togadun Fiskaltza Salako fiskal izendatu zuten.[34]

2023ko ekainaren 8an fiskal nagusiak Giza Eskubideen eta Memoria Demokratikoaren Salako lehen fiskal izendatu zuen.[35]

Dolores Delgadoren igoera baliogabetu zuen Auzitegi Gorenak

Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salak aho batez baliogabetu zuen, 2023ko azaroaren 21ean, Dolores Delgado Salako fiskal izendatzea. Auzitegi Gorenak partzialki onartu zuen Luis Rueda fiskalaren helegitea, eta hark Delgado Arlo Militarreko Salako fiskal izendatzeko errege-dekretua inpugnatu zuen. Gorenak botere desbideraketa ikusi zuen izendapenean, eta jardunak atzera egitea agindu zuen.[36] Hilabete batzuk geroago, 2024ko maiatzaren 7an, Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salak berriro baliogabetu zuen, gehiengoz, Delgadoren izendapena —ordukoan, Memoria Demokratikoaren Salako fiskal gisa—. Auzitegi Gorenak aintzat hartu zituen 2023ko ekainaren 13ko Errege Dekretuaren aurka aurkeztutako hiru errekurtsoak; errege-dekretu horren bidez, Dolores Delgado Fiskaltzaren Salako fiskal izendatua izan zen Giza Eskubideen eta Memoria Demokratikoaren arloan.[37][38]

Bizitza pribatua

1986an ezkondu zen Jordi Vallsekin, eta bi seme-alaba izan dituzte.[39][5]

Sariak eta kondekorazioak

  • Karlos III.aren Errege Ordenaren Gurutze Handia (2021)

Erreferentziak

  1. ↑ Ministerio de Justicia. (14 de junio de 2023). «Real Decreto 461/2023, de 13 de junio, por el que se nombra Fiscal de Sala de la Fiscalía de Sala en materia de Derechos Humanos y Memoria Democrática de la Fiscalía General del Estado a doña Dolores Delgado García.» www.boe.es.
  2. ↑ «BOE-A-2022-16204 Real Decreto 807/2022, de 4 de octubre, por el que se promueve a la categoría de Fiscal de Sala a doña Dolores Delgado García y se le nombra Fiscal de Sala de la Fiscalía Togada del Tribunal Supremo.» www.boe.es (Noiz kontsultatua: 2024-12-12).
  3. ↑ Álvarez, Javier. (6 de junio de 2018). La fiscala Dolores Delgado, nueva ministra de Justicia: una voluntad progresista y firme. Cadena SER.
  4. ↑ a b Reseñas biográficas. Gobierno de España. La Moncloa.
  5. ↑ a b Lamarca, Eva. (8 de junio de 2018). «Lola Delgado: Lucha incansable contra el terrorismo, aperitivos con Garzón y una capea con Enrique Ponce» Vanity Fair.
  6. ↑ Calleja, Tono. (7 de junio de 2018). «Dolores Delgado: la ministra de Justicia que se enfrentó a la cúpula fiscal de la Audiencia Naciona» Voz Populi.
  7. ↑ Guindal, Carlota. (7 de junio de 2018). «Las tres ‘familias’ judiciales en el Gobierno de Sánchez» La Vanguardia.
  8. ↑ Yoldi, José; Txantiloi:Versalita, José Manuel. (17 de noviembre de 2008). «"Me decepcionó el Supremo; logré 20 condenas de islamistas y absolvió a 14"» El País.
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Parera, Juanma Romero;Fernando Garea;Rafael Méndez;Borja Rodrigo;Beatriz. (2018-06-06). «Los últimos ministros: Marlaska, Interior; Robles, Defensa, y Màxim Huerta, Cultura» elconfidencial.com (Noiz kontsultatua: 2024-12-12).
  10. ↑ Romero, Juanma. (6 de junio de 2018). «Cuatro ministros más para el Gobierno de Sánchez: Delgado, Duque, Valerio y Celaá» El Confidencial.
  11. ↑ a b La fiscal Dolores Delgado, una veterana en la Audiencia Nacional y experta en yihadismo, ocupará la cartera de Justicia. Europa Press 6 de junio de 2018.
  12. ↑ a b «La fiscala Dolores Delgado, nueva ministra de Justicia» Eldiario.es 6 de junio de 2016.
  13. ↑ Parera, Beatriz. (6 de junio de 2018). Dolores Delgado, la fiscal cercana a Garzón que luchaba contra el yihadismo. .
  14. ↑ Marraco, Manuel. (6 de junio de 2018). «Dolores Delgado, una fiscal progresista muy próxima a Baltasar Garzón» El Mundo.
  15. ↑ Presidencia del Gobierno: «Real Decreto 357/2018, de 6 de junio, por el que se nombran Ministros del Gobierno» Boletín Oficial del Estado Txantiloi:Sin cursiva: 58729. ISSN 0212-033X..
  16. ↑ País, El. (5 de junio de 2018). Los ministros del Gobierno de Pedro Sánchez. .
  17. ↑ «Los 17 del "Consejo de Ministras y Ministros" de Sánchez prometen ante el Rey» La Vanguardia 7 de junio de 2018.
  18. ↑ Pozas, Alberto. (25 de septiembre de 2018). El Senado reprueba a Dolores Delgado por la defensa del juez Llarena en Bélgica. Cadena Ser.
  19. ↑ Agencias, RTVE es /. (9 de octubre de 2018). «El Congreso exige la dimisión de Delgado con la abstención de Podemos» RTVE.es.
  20. ↑ «La exhumación de Franco, en directo | Los restos del dictador llegan a Mingorrubio tras salir del Valle de los Caídos» El País 24 de octubre de 2019.
  21. ↑ Torrús, Alejandro. «Franco sale por fin del Valle de los Caídos 44 años después de morir» Público.
  22. ↑ EFE, RTVE es /. (22 de noviembre de 2018). «La ministra en funciones Dolores Delgado, reprobada por tercera vez» RTVE.es.
  23. ↑ «Dolores Delgado propuesta como fiscal del Estado por Sánchez» La Vanguardia 13 de enero de 2020.
  24. ↑ a b «El CGPJ avala a Dolores Delgado pero con un fuerte rechazo a su "parcialidad"» ELMUNDO 16 de enero de 2020.
  25. ↑ «Dolores Delgado defiende como fortaleza haber sido ministra para ser Fiscal General» www.eitb.eus.
  26. ↑ «Delgado promete como fiscal general ante el Rey y la presencia de Sánchez» El Periódico 26 de febrero de 2020.
  27. ↑ «El PP recurre ante el Tribunal Supremo el nombramiento de Dolores Delgado» abc 3 de mayo de 2020.
  28. ↑ «El Supremo avala la designación de Dolores Delgado como fiscal general con dos votos en contra» ELMUNDO 2021-10-19.
  29. ↑ Águeda, Irene Castro, Pedro. (2022-07-19). «Dolores Delgado renuncia como fiscal general del Estado por razones de salud» ElDiario.es.
  30. ↑ «Dolores Delgado renuncia como Fiscal General del Estado» ELMUNDO 2022-07-19.
  31. ↑ «Real Decreto 591/2022, de 19 de julio, por el que se dispone el cese de doña Dolores Delgado García como Fiscal General del Estado.» boe.es.
  32. ↑ «Orden JUS/727/2022, de 27 de julio, por la que se reingresa al servicio activo en la Carrera Fiscal a doña Dolores Delgado García.» boe.es.
  33. ↑ a b «El nuevo fiscal general asciende a Delgado a la máxima categoría en contra de la mayoría del Consejo Fiscal» ELMUNDO 2022-09-22.
  34. ↑ Ministerio de Justicia. (5 de octubre de 2022). «Real Decreto 807/2022, de 4 de octubre, por el que se promueve a la categoría de Fiscal de Sala a doña Dolores Delgado García y se le nombra Fiscal de Sala de la Fiscalía Togada del Tribunal Supremo.» www.boe.es.
  35. ↑ El fiscal general designa a Dolores Delgado al frente de Memoria Democrática con la protesta mayoritaria del Consejo. 8 de junio de 2023.
  36. ↑ Martialay, Ángela. (2023-11-21). El Supremo da un duro varapalo al fiscal general y anula el ascenso de Dolores Delgado. Madrid.
  37. ↑ Rincón, Reyes. (2024-05-07). El Supremo anula el nombramiento de Dolores Delgado como fiscal de Memoria Democrática. Madrid.
  38. ↑ Pascual, Ana María. (2024-05-07). El Supremo anula el nombramiento de Dolores Delgado como fiscal de Memoria Democrática. Madrid.
  39. ↑ Abellán, Carolina. (6 de junio de 2018). «Estos son las ministras y ministros del Gobierno de Pedro Sánchez» HuffPost.

Kanpo estekak