Altamirako leizea

Altamirako leizea
Cueva de Altamira
 UNESCOren gizateriaren ondarea
Kultura ondasuna
Altamirako leizea eta Espainia iparraldeko paleolitoko labar-artea
Kokapena
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Kantabria
Kantabriako udalerriSantillana del Mar
Koordenatuak43°22′37″N 4°07′11″W / 43.37694°N 4.11975°W / 43.37694; -4.11975
Map
Altitudea95 m, itsas mailaren gainetik
Historia eta erabilera
IrekieraK.a. XIII. milurtekoa
Arkitektura
Dimentsioak22,5 (altuera) × 11 (zabalera) m
Azalera0,32 ha
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia310 eta 310-001
Eskualdea[I]Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea1985 (IX. bilkura)
BICRI-51-0000266
  1. ↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

Altamirako leizea (gaztelaniaz: Cueva de Altamira) Kantabriako Santillana del Mar herriko ingurumarietan dagoen leizea da. Bertan, Historiaurreko labar-margo multzorik garrantzitsuenetakoak daude.[1]

1868an Modesto Cubillasek aurkitu zuen leizea eta 1879 Marcelino Sanz de Sautuolak eta bere alabak margoak. aurkikuntzaren egiazkotasunaren onarpena lortzeko zailtasun handiak izan zituen (24 urte igaro ziren adituen erabateko onarpena lortu arte).[2] Behin Goi Paleolito garaiko margoak zirela frogatu ostean, historiaurreko ikertzaile nagusiek ikertu dute.

Edukiak

Leizeko margoketa eta grabatu gehienak Madelein aldikoak eta Solutrear garaikoak dira, nahiz eta Gravettiar[3] eta Aurignac aldietakoak ere badauden. Azken hauen data uranioa erabiliz frogatu da. Era honetan, leizea hainbat garai ezberdinetan erabili zela baieztatu daiteke, gutxienez 22.000 urteetan zehar, duela 35.600 urtetik duela 13.000 urtetara. Orduan kobazuloaren sarrera nagusia lurjauzi baten ondorioz estalia geratu zen.[4][5]

Bertako obra gehienen estiloa eskola frantziar-kantabriarra deiturikoa da, adierazitako figuren errealismoa ezaugarri duena. Pintura polikromatuak, grabatuak, animaliak (bisonteak, zaldiak, oreinak) adierazten dituzten margo beltz, gorri eta okreak, figura antropomorfoak, marrazki abstraktuak eta ez figuratiboak daude.[6]

Leizeko sabai polikromatuak hainbat izendapen eta laudorio jaso ditu: labar artearen «Kapera Sixtinoa»[6][7][8], «... Paleolitikoko artearen adierazpen ikusgarriena......»[9],​ «... aurkitu zen lehenengo leize margotua, gaur egun ere ederrena izaten jarraitzen duena»[1]​ eta «...[paleolitikoko] labar-artea gaitasun artistiko handi baten erakusgarria bada, Altamirako leizea bere obrarik bikainena da»[10]. Esaldi hauek erakusten dute gizaki magdalenienarrak esparru honetan egindako lanaren kalitate eta edertasuna.

Unescok 1985ean Gizateriaren Ondare izendatu zuen.[11] 2008. urtean izendapen hau Kantabriako, Asturiasko eta Euskal Herriko beste 17 leizetara hedatu zen, eta Altamirako leizea eta Espainia iparraldeko paleolitoko labar-artea izena jasoz. Euskal Herriko kobazuloak Santimamiñe, Ekain (leizea) eta Altxerri dira.[6][12]

Aurkikuntza eta onarpena

Altamirako leizea Modesto Cubillas (asturianoz, Modesto Cobielles Pérez[13]) asturiarrak aurkitu zuen 1868an. Ehizan zebilela, bere txakurra arroka batzuen arteko arrailetan geratu zen harrapatuta, eta askatzen saiatzen ari zela leizeko sarrera aurkitu zuen.[14] Momentu hartan, leizearen aurkikuntzak ez zuen inolako garrantzirik izan zonaldeko bizilagunen artean. Izan ere, ingurune karstiko bat da eta milaka leize daude bertan.[15]

Marcelino Sanz de Sautuola

Cubillasek Marcelino Sanz de Sautuolari, zonaldeko aberats eta paleontologia «zale hutsa» (oh1), esan zion. Dena den, honek ez zuen gutxienez 1875eraino eta ziurrenik 1876raino bisitatu. (oh2). Leizea bere osotasunean zeharkatu zuen eta hainbat zeinu abstraktu ikusi zituen, errepikatutako marra beltzak kasu, baina ez izen garrantzirik eman ez zuelako uste gizakiak eginak zirenik. Hiru edo lau urte geroago, 1879ko udan, Sautuola bigarren aldiz itzuli zen Altamirara, kasu honetan bere 8 urtetako alaba María Sanz de Sautuola y Escalanterekin batera.[16] Leizearen sarreran indusketak egitea zen bere helburua, hezur eta sukarri aztarnak topatzeko asmoz, 1878ko Parisko Erakusketa Unibertsalean ikusi zituenen antzerakoak.[17] (oh3)

Margolanak ikusterakoan, Mariak “Begira aita, idiak!” oihukatu zuen.[18]

Aurkikuntza, egiazki, alabak egin zuen. Bere aita leizearen ahoan zegoen bitartean, bera barrurantz sartu zen alboko areto batera iritsi arte. Bertako sabaian hainbat margolan ikusi zituen eta bere aitari esan zion. Sautuola harrituta geratu zen ganga ia guztian zehar zeuden animali arraroen margolan horiek ikustean.[15]

Hurrengo urtean, 1880an, Sautuolak opuskulu motz bat argitaratu zuen, “Breves apuntes sobre algunos objetos prehistóricos de la provincia de Santander” izenekoa. Bertan, labar-margoen jatorria Historiaurrea zela baieztatzen zen eta erreprodukzio grafiko bat aurkezten zen. Bere tesia Juan Vilanovari, Madrilgo Unibertsitateko Geologia katedradunari, aurkeztu zion eta honek bere egin zuen. Hala ere, Sautuolaren iritzia Émile Cartailhac, Gabriel de Mortillet eta Édouard Harlé frantsesek ez zuten onartu. Hiru hauek ziren garaian Europako paleontologiako ikertzaile famatuenak.[19]

Erreferentziak

  1. ↑ a b Historia del arte. T. 1, Prehistoria, África negra, Oceanía. Salvat [2005], 40-113 or. ISBN 8447102696. PMC 642353767. (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  2. ↑ Berria.eus. «Altamira aurkituz geroztikoak» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).[Betiko hautsitako esteka]
  3. ↑ (Gaztelaniaz) ABC. «El hombre habitó Altamira 4.000 años antes de lo que se pensaba - Cultura_Arqueologia - Cultura - ABC.es» ABC (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  4. ↑ (Ingelesez) Pike, A. W. G.; Hoffmann, D. L.; García-Diez, M.; Pettitt, P. B.; Alcolea, J.; Balbín, R. De; González-Sainz, C.; Heras, C. de las et al.. (2012-06-15). «U-Series Dating of Paleolithic Art in 11 Caves in Spain» Science 336 (6087): 1409–1413.  doi:10.1126/science.1219957. ISSN 0036-8075. PMID 22700921. (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  5. ↑ Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira. Silex, 100 or. ISBN 8485041348. PMC 8169623. (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  6. ↑ a b c Blas, L. (). «España. Cuevas de Altamira» Patrimonio de la humanidad. 1, España, Portugal y últimos sitios declarados. Planeta, 37 or. ISBN 8439583850. PMC 637004278. (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  7. ↑ «elmundo.es | encuentro digital con Pedro Saura y Matilde Muzquiz» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  8. ↑ Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira y el arte prehistórico de las cuevas de Santander. Patronato de Cuevas Prehistóricas de Santander, 13 or. ISBN 8440087977. PMC 2598998. (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Breuil, Henri; Cartailhac, Émile; Obermaier, Hugo; Pérez de Barradas, José. (1935). La cueva de Altamira en Santillana del Mar. Tip. de Archivos (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Las pinturas rupestres más importantes de España - La Vida es Infinito» La Vida es Infinito 2016-10-20 (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Home - Museo Nacional y Centro de Investigación de Altamira - Ministerio de Educación, Cultura y Deporte» www.mecd.gob.es (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «La Unesco cataloga como Patrimonio de la Humanidad nueve cuevas cántabras» El Diario Montañes 2008-07-08 (Noiz kontsultatua: 2018-09-07).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) Benito, Madariaga de la Campa,. (2000). Sanz de Sautuola y el descubrimiento de Altamira : consideraciones sobre las pinturas. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  14. ↑ Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira y el arte prehistórico de las cuevas de Santander. Patronato de Cuevas Prehistóricas de Santander, 14 or. ISBN 8440087977. PMC 2598998. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  15. ↑ a b Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira. Silex, 14-15 or. ISBN 8485041348. PMC 8169623. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  16. ↑ Fundación Botín | Los Fundadores. 2014-10-30 (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  17. ↑ Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira. Silex, 16-18 or. ISBN 8485041348. PMC 8169623. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  18. ↑ Angel., García Guinea, Miguel. (). Altamira. Silex, 15 or. ISBN 8485041348. PMC 8169623. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) de, Cerralbo, Enrique de Aguilera y Gamboa, Marqués. (). La Caverna de Altamira. , 443-449 or. (Noiz kontsultatua: 2018-09-19).

Kanpo estekak


Espainia Gizateriaren Ondarea Espainian Espainia

Alhambra, Generalife eta Albayzín • Aranjuezko errege jauregia • Méridako arkeologia multzoa • Tarracoko arkeologia multzoa* • Atapuercako arkeologia multzoa • Ávilako Hiri Zaharra eta harresiz kanpoko elizak • Burgosko katedrala • Cáceres • La Vall de Boíko eliza erromanikoak* • Herkulesen Dorrea*** • Sevillako katedrala, Alkazarra eta Indietako Agiritegia • Altamirako leizea • Kordoba • Cuenca • Doñana • El Escorial • Garajonay • Eivissa • Las Médulas • Aragoiko arkitektura mudejarra • Asturias eta Oviedoko monumentuak • Kataluniar Musikaren Jauregia eta Sant Pau Ospitalea* • Elxeko palmadia • Pobleteko monasterioa* • Pirinioak - Monte Perdido • Úbeda eta Baeza • Mediterraneo itsasoko labar-artea • Lugoko erromatar harresiak*** • Donejakue bidea** • Salamanca • San Cristóbal de La Laguna • San Millán de Yuso eta Susoko monasterioak • Santa María de Guadalupe • Santiago Compostelakoa*** • Segovia eta bere akueduktua • Serra de Tramuntana • Llotja de la Seda • Teide • Toledo • Alcalá de Henaresko unibertsitate eta gune historikoa • Bizkaiko Zubia** • Antoni Gaudíren lanak* • Merkurioaren Ondarea. Almadén eta Idrija¹ • Antequerako trikuharrien parajea • Medina Azahara

* Katalunian; ** Euskal Herrian; *** Galizian; ¹ Esloveniarekin batera

Read other articles:

The Full Sun

The Full SunPoster promosi untuk The Full SunGenreRomansa MelodramaDitulis olehHeo Sung-hyeSutradaraBae Kyung-soo Kim Jung-hyunPemeranYoon Kye-sangHan Ji-hyeCho Jin-woongNegara asalKorea SelatanBahasa asliKoreaJmlh. episode16ProduksiProduser eksekutifBae Kyung-sooProduserLee Na-jung Park Woo-ramLokasi produksiKorea, ThailandDurasiSenin dan Selasa pukul 21:55 (WSK)Rumah produksiDream E&MRilis asliJaringanKorean Broadcasting SystemRilis17 Februari (2014-02-17) –14 April 2014...

 

Council communism

Form of left-wing communism developed in the Netherlands and Germany Part of a series onLeft communism Concepts Anti-Leninism Anti-Stalinist left Class consciousness Class struggle Communism Mass strike Organic centralism Proletarian internationalism Workers' council World revolution Movements Bordigism In China Communization Council communism Situationist International People Jan Appel Amadeo Bordiga Arrigo Cervetto Marc Chirik Onorato Damen Herman Gorter Paul Mattick Grandizo Munis Gavril M...

 

VTOL

Aircraft takeoff and landing done vertically Heli-Jet redirects here. For the helicopter airline based in Vancouver, British Columbia, Canada, see Helijet. For rocket vertical takeoff and landing, see VTVL. A vertical take-off and landing (VTOL) aircraft is one that can take off and land vertically without relying on a runway. This classification can include a variety of types of aircraft including helicopters as well as thrust-vectoring fixed-wing aircraft and other hybrid aircraft with powe...

Woody Guthrie discography

Woody Guthrie in 1943 American singer-songwriter Woody Guthrie's published recordings are culled from a series of recording sessions in the 1940s and 1950s. At the time they were recorded they were not set down for a particular album, so are found over several albums not necessarily in chronological order. The more detailed section on recording sessions lists the song by recording date. Selected published discography Year Album details Comments 1940 Dust Bowl Ballads [1] Label: Victo...

 

Edamame

Immature soybean pod used as a specialty food For the song, see Edamame (song). EdamameBoiled green soybeans in the podCourseAppetizer, side dishMain ingredientsSoybeans  Media: Edamame Edamame, frozen, preparedNutritional value per 100 g (3.5 oz)Energy507 kJ (121 kcal)Carbohydrates8.9 gSugars2.18 gDietary fiber5.2 g Fat5.2 g Protein11.9 g VitaminsQuantity %DV†Vitamin A equiv.2% 15 μgThiamine (B1)17% 0.2 mgRiboflavin (B2)12% 0.155 mgNiacin (B3)6% 0.915 mgPantot...

 

Second Division 1937-1938

Questa voce sull'argomento edizioni di competizioni calcistiche inglesi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. La stagione 1937-1938 è stata la quarantaduesima edizione della Second Division, secondo livello del campionato di calcio inglese. Il capocannoniere del torneo fu George Henson del Bradford Park Avenue con 27 reti. Second Division 1937-1938 Competizione Second Division Sport Calcio Edizione 42ª Organizzatore Football League Luogo &...

Егесипп

Егесиппдр.-греч. Ἡγήσιππος Дата рождения 110[1] Место рождения Палестина Дата смерти 180[2][1][…] Место смерти Иерусалим Род деятельности писатель Язык произведений древнегреческий язык Произведения в Викитеке Егеси́пп, Гегеси́пп, Эгеси́пп (др.-греч. Ἡγήσιππος; у...

 

Swissvale, Pennsylvania

Borough in Pennsylvania, United StatesSwissvale, PennsylvaniaBoroughLongfellow School (1902), National Register of Historic PlacesLocation in Allegheny County and the U.S. state of Pennsylvania.SwissvaleShow map of PennsylvaniaSwissvaleShow map of the United StatesCoordinates: 40°25′20″N 79°53′10″W / 40.42222°N 79.88611°W / 40.42222; -79.88611CountryUnited StatesStatePennsylvaniaCountyAlleghenyGovernment • MayorDeneen Swartzwelder (D)Area[1...

 

Тур (бык)

У этого термина существуют и другие значения, см. Тур. Запрос «Bos taurus primigenius» перенаправляется сюда; см. также другие значения. † Тур Скелет тура Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:В...

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

 

1975

Artikel ini tentang tahun 1975. 1975MileniumMilenium ke-2AbadAbad ke-19Abad ke-20 Abad ke-21Dasawarsa 1950-an1960-an1970-an1980-an1990-anTahun1972197319741975197619771978 1975 (MCMLXXV) merupakan tahun biasa yang diawali hari Rabu dalam kalender Gregorian, tahun ke-1975 dalam sebutan Masehi (CE) dan Anno Domini (AD), tahun ke-975 pada Milenium ke-2, tahun ke-75 pada Abad ke-20, dan tahun ke- 6 pada dekade 1970-an. Denominasi 1975 untuk tahun ini telah digunakan sejak periode Abad Perteng...

 

دايمول

دايمولمعلومات عامةالبلد  الصومال الإحداثيات 10°06′53″N 45°02′23″E / 10.11478°N 45.03977°E / 10.11478; 45.03977 تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات دايمول هو موقع أثري في إقليم الساحل في صوماليلاند.[1] تمتلئ جدران الكهف بجمال بيضاء مملوءة ومحددة، وأرباع مجهولة الهوية ورموز....

Первомайский район (Минск)

У этого термина существуют и другие значения, см. Первомайский район. Первомайский районбелор. Першамайскі раён Герб Минск Гимн «Першамайскі раён — светлай мары крыніца»[1] Дата основания 1969 Название жителей первомаец, первомайка, первомайцы Площадь 33[2]  км² Н...

 

Corruption in New Zealand

Institutional corruption in the country Political corruption Forms and concepts Bribery Cronyism Economics of corruption Electoral fraud Elite capture Influence peddling Kleptocracy Mafia state Nepotism Pyrrhic defeat theory Slush fund Simony State capture State-corporate crime Throffer Anti-corruption International Anti-Corruption Court Group of States Against Corruption International Anti-Corruption Academy International Anti-Corruption Day United Nations Convention against Corruption Corru...

 

Campionato mondiale di Formula 1 2013

Campionato mondiale di Formula 1 2013Edizione n. 64 del Campionato mondiale di Formula 1 Dati generaliInizio17 marzo Termine24 novembre Prove19 Titoli in palioPiloti Sebastian Vettelsu Red Bull RB9 Costruttori Red Bull Altre edizioniPrecedente - Successiva Edizione in corso Il campionato mondiale di Formula 1 2013 organizzato dalla FIA è stata, nella storia della categoria, la 64ª stagione ad assegnare il Campionato Piloti e la 56ª ad assegnare il Campionato Costruttori. È iniziata il...

Provincia di Nuoro

Provincia di Nuoroprovincia(SC) Provìntzia de Nùgoro Provincia di Nuoro – VedutaParticolare del Palazzo della Provincia di Nuoro LocalizzazioneStato Italia Regione Sardegna AmministrazioneCapoluogo Nuoro PresidenteCostantino Tidu (amministratore straordinario) dal 24-12-2016 Data di istituzione1927 TerritorioCoordinatedel capoluogo40°19′02.74″N 9°19′24.71″E40°19′02.74″N, 9°19′24.71″E (Provincia di Nuoro) Superficie5 638,06 km² Abitanti198&...

 

Heri Rustanto

Heri Rustanto Staf Khusus Tenaga Ahli Kepala Badan Nasional Penanggulangan Bencana Informasi pribadiLahir27 Januari 1978 (umur 46)IndonesiaAlma materAkademi Militer (1999)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan DaratMasa dinas1999–sekarangPangkat KolonelSatuanInfanteriSunting kotak info • L • B Kolonel Inf. Heri Rustanto, S.Sos. (lahir 27 Januari 1978) adalah seorang perwira menengah TNI AD yang saat ini bertugas sebagai Staf Tenaga Ahli Kepala Ba...

 

منطقة قطبية

موقع المنطقتين القطبيتين نصف الكرة الأرضية الشمالي (أرض متجمّدة بشكل دائم) في الأرجوان. المناطق القطبية للأرض هي مناطق الكرة الأرضية التي تحيط بالقطبين معروفة كذلك بالمناطق الباردة.[1][2][3] فالقطب الشمالي والجنوبي يكونان مركزها. تلك المنطقتين يهيمن عليهما غطاء ...

2014 United States Senate election in New Jersey

2014 United States Senate election in New Jersey ← 2013 (special) November 4, 2014 2020 →   Nominee Cory Booker Jeff Bell Party Democratic Republican Popular vote 1,043,866 791,297 Percentage 55.84% 42.33% County results Congressional district results Municipality resultsBooker:      40–50%      50–60%      60–70%      70–80%     ...

 

Clement Biddle

American Revolutionary War soldier This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (June 2020) Clement BiddleBorn(1740-05-10)May 10, 1740Philadelphia, PennsylvaniaDiedJuly 14, 1814(1814-07-14) (aged 74)Philadelphia, PennsylvaniaAllegiance United StatesService/branch United States ArmyYears of service–1780Rank ColonelBattles/warsAme...