PROFILPELAJAR.COM

Membro de
	Tutmonda Pridogana Organizo (2024–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (2003–); Banko por Azia Disvolviĝo (2003–); Unesko (1999–); Internacia Disvolviĝa Asocio (1997–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1997–); Multflanka Investado-Garantia Agentejo (1997–); Internacia Financa Korporacio (1997–); Unuiĝintaj Nacioj (1994–); Monda Organizaĵo pri Sano ; Alianco de Insuletaj Ŝtatoj ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj vd

	Palaŭo
	Belau, Palau
Detaloj	Detaloj
	Nacia himno: Belau rekid
suverena ŝtato ; respubliko ; insula lando ; lando vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Ngerulmudo
Oficiala(j) lingvo(j)	Palaŭa, angla
Uzata(j) lingvo(j)	Angla, japana, sonsorola, tobiana
Areo	459 km²;
- % de akvo	0 %
Loĝantaro	21 108 (2013)
Loĝdenso	46 loĝ./km²
Vivolongo	72
Horzono	+9:00
Interreta domajno	pw
Landokodo	PW, PLW
Telefona kodo	+680
Plej alta punkto	Mount Ngerchelchuus
Plej malalta punkto	Pacifiko
Politiko
Politika sistemo	Respubliko
Ŝtatestro	Tommy Remengesau
Ĉefministro	Surangel Whipps Jr.
Sendependiĝo disde Usono	1-a de oktobro 1994
Ekonomio
Valuto	Usona dolaro (USD)
Membro de
	Tutmonda Pridogana Organizo (2024–); Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (2003–); Banko por Azia Disvolviĝo (2003–); Unesko (1999–); Internacia Disvolviĝa Asocio (1997–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1997–); Multflanka Investado-Garantia Agentejo (1997–); Internacia Financa Korporacio (1997–); Unuiĝintaj Nacioj (1994–); Monda Organizaĵo pri Sano ; Alianco de Insuletaj Ŝtatoj ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj vd
Akvejo	Pacifiko
Koordinatoj	7° 28′ 0″ N, 134° 33′ 0″ O (mapo)7.466667134.55
Plej alta punkto	Mount Ngerchelchuus [+]
Plej malalta punkto	Pacifiko [+]
- malalteco	0 m [+]
Akvokolektejo	465,55 km² (46 555 ha) [+]
Areo	465,55 km² (46 555 ha) [+]
Loĝantaro	21 729 [+] (2017)
Horzono	UTC+09:00, Pacifiko/Palaŭo [+]
	Palaŭo (Palaŭo)
	Palaŭo (Palaŭo)
	Palaŭo
	Vikimedia Komunejo: Palau [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
	v • d • r

Palaŭo (palaŭe Belau, angle Palau), oficiale Respubliko Palaŭo (palaŭe: Beluu er a Belau, angle: Republic of Palau), estas lando en Oceanio, sur areo de la Karolinaj Insuloj, en la Pacifika oceano. Ĝi troviĝas en Mikronezio, oriente de Filipinoj, norde de Indonezio kaj okcidente de la Federacio de Mikronezio.

La teritorio de Palaŭo estas insularo konsistanta el 8 ĉefaj insuloj (kaj proksimume 250 malgrandaj), el kiuj la plej granda estas Babeldaob kaj la plej loĝata estas Koror. Ĝi havas proksimume 21 000 loĝantojn^[1].

Palaŭo sendependiĝis de Usono la 1-an de oktobro 1994, sed estas en libera asocio kun ĝi: Usono provizas al tiu lando defendon, subvenciojn kaj sociajn servojn.

La palaŭa flago estas unika, ĉar male al ekzemple la flago de Japanio, la disko ne simbolas la sunon, sed la lunon en nokta ĉielo.

Historio

La Kampanjo de Marianoj kaj Palaŭo, konata ankaŭ kiel Operaco Forager, estis ofensivo lanĉita de usonaj fortoj kontraŭ la trupoj de la Japana Imperio en Marianoj kaj Palaŭo en la Pacifika Oceano inter junio kaj novembro 1944 dum la Pacifika Milito.

Inter 1952 (praktike jam ekde 1947) kaj 1994 Palaŭo estis parto de la Kuratora Teritorio Pacifikaj Insuloj de Usono, instalita laŭ la Konsilio de Kuratorado de la Unuiĝintaj Nacioj. Ankoraŭ nun Traktato de Libera Asociigo iugrade ligas ĝin al Usono.

Johnson Toribiong estas Palaŭa advokato kaj politikisto, kaj iĝis Prezidento de Palaŭo, sekve al sia venko en la prezidenta balotado de Novembro 2008. La balotantaro malakceptis lin en la prezidenta balotado de Novembro 2012.

Geografio

Situo

Geografie, ĉiuj palaŭaj insuloj apartenas al la Karolina insularo, en Mikronezio, en la orienta parto de Pacifiko. La najbaraj landoj kaj insularoj estas Marianoj nordoriente, Federacio de Mikronezio okcidente, Indonezio sude kaj Filipinoj okcidente.

Insuloj

La plej granda insulo estas Babeldaob, en kiu troviĝas 10 el la 16 ŝtatoj de Palaŭo, la urbo Melekeoko, la ĉefurbo Ngerulmudo kaj la internacia flughaveno Roman Tmetuchl. La plej loĝata insulo estas Koror, kiu estas ligita al Babeldaob per ponto.

Administraj dividoj

Palaŭo estas dividita en 16 ŝtatojn^[2]:

Ekstera politiko

Palaŭo apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.

Ekologio

La 25-an de septembro 2009 Johnson Toribiong, la prezidento de la lando anoncis dum seanco de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj pri malpermeso de ĉia komerca ŝarkokaptado en maroj de la respubliko. Ankaŭ la prezidento alvokis al tutmonda malpermeso de uzado de ŝarkonaĝiloj, kaj al ĉeso de la praktiko de forigo la naĝiloj. Protektita zono havas proksimume 600 000 kvadratajn kilometrojn de oceano kaj tie vivas 130 minacataj specioj de ŝarkoj. Tiutempa aera enketo trovis fiŝkaptadon fare de 70 ŝipoj en la zono, la plimulto de ili kontraŭleĝe.

Ekspertizistoj opinias, ke palaŭa ekonomio nur profitos pro tiu malpermeso, ĉar plimulton da siaj enspezoj la lando ricevas danke al turismo. Ŝarkoj allogos plonĝistojn kaj helpos sanigi koralajn rifojn kaj ekologiajn sistemojn^[3].