La-Valeto

Vido de la marhaveno
Vido de la marhaveno
La-Valeto
malte: il-Belt Valletta
urbo
Fotomontaĵo
Flago
Blazono
Oficiala nomo: Humilissima Civitas Valletta
Moto: Città Umilissima
Lando Malto Malto
Insulo Malto
Regiono Regiono Malta Majjistral
Parto de Mediteraneo
Situo La-Valeto
 - koordinatoj 35° 53′ 52″ N 14° 30′ 45″ O / 35.89778 °N, 14.51250 °O / 35.89778; 14.51250 (mapo)
Areo 0,8 km² (80 ha)
Loĝantaro 6 098 (2008)
Denseco 7 622,5 loĝ./km²
Ĝardeno Ĝardenoj Upper Barrakka
Fondita 28-a de marto 1566
 - fondinto Jean Parisot de la Valette
Horzono UTC (UTC+1)
Poŝtkodo VLT
Telefona antaŭkodo +356
Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo City of Valletta
Tipo de heredaĵo kultura heredaĵo
Jaro 1980 (#4)
Numero 131
Regiono Eŭropo
Kriterioj i, vi
Situo enkadre de Eŭropo
Situo enkadre de Eŭropo
Situo enkadre de Eŭropo
Situo enkadre de Malto
Situo enkadre de Malto
Situo enkadre de Malto
Vikimedia Komunejo: Valletta
Retpaĝo: www.cityofvalletta.org
Map
Monda heredaĵo de UNESKO

La-Valeto (malte: La Valletta) estas la ĉefurbo de Malto kaj situas sur duoninsulo de la insulo Malto. Ĝi havis 6098 loĝantojn je decembro 2008. En la malta lingvo oni konas ĝin kiel il-Belt (la urbo).

La-Valeto
Urbaj remparoj

Fondita en 1566 ĝia nomo devenas de Jean de la Vallette, grandmajstro de la Malta Ordeno, kiu ekkonstruis la ĉefan preĝejon de la insulo.

En La Valeto troviĝas gravaj konstruaĵoj kiel la parlamentejo de Malto aŭ la Belarta Nacia Muzeo (Monda Kulturheredaĵo de UNESKO). Iom post iom ĝia loĝantaro malkreskis, dum kreskis la loĝantaro de aliaj maltaj urboj kiel Birkirkara, malgraŭ tiu fakto La Valeto estas daŭre la ekonomia centro de la lando.

Historio

La urbo troviĝas sur la insulo de Malto kaj do partoprenas sian historion kun la insulo.

Tuj post la fino de la sieĝo de Malto en 1565, la Ordeno decidis fondi novan urbon sur la duoninsulo Xiberras por fortigi sian pozicion en Malto kaj alligi la Kavalirojn al la insulo. La fondŝtonon metis la Grandmajstro de la Ordeno, Jean Parisot de la Valette, la 28-an de marto 1566. La unua konstruaĵo estis la Preĝejo de Nia Sinjorino de Venkoj.

En sia libro Dell'Istoria della Sacra Religione et Illustrissima Militia di San Giovanni Gierosolimitano (eo: La Historio de la Religio Sankta kaj la Milico Glora de Sankta Johano de Jerusalemo), verkita inter 1594 kaj 1602, Giacomo Bosio skribis ke kiam oni la angulŝtonon metis, grupo de olduloj diris "Iegi zimen en fel wardia col sceber raba iesue uquie!" (moderne: "Jiġi żmien li fil-Wardija [l-Għolja Sciberras] kull xiber raba’ jiswa uqija!") ke signifas "Tempo venos kiam ĉiu peco da tero de la Monteto de Sciberras valoros sian pezon da oro."

Grandmajstro La Valette mortis la 21-an de aŭgusto 1568 en aĝo de 74 jaroj, kaj neniam vidis la finon de la konstruado de sia urbo. Komence entombiĝis li en la Preĝejo de Nia Sinjorino de Venkoj, tamen liaj restoj troviĝas nuntempe en la Kunkatredalo de Sankta Johano, inter la tomboj de aliaj grandmajstroj de la Kavaliroj de Malto.

Francesco Laparelli estis la urbplanisto ĉefa kaj lia plano diferencis multe de la mezepoka malta arkitekturo kun malregulaj serpentumantaj vojetoj. Li desegnis la novan urbon sur rektangula krado, sen collacchio (areo nur por la konstruaĵoj gravaj). La vojojn li desegnis larĝaj kaj rektaj, komenciĝantaj centre ĉe la Urbpordego kaj finiĝantaj ĉe la Fuorto de Sankta Elmo, kiu supervidas la maron ĉe altaĵo de 47 metroj. La malta arkitekto Gerolamo Cassar desegnis kelkajn konstruaĵojn.

Post la foriro de la Kavaliroj kaj la franca okupacio mallonga, la konstruado rekomenciĝis je brita regado. Oni larĝigis pordegojn kaj novajn domojn, malkonstruis kaj rekonstruis multe.

Aeratakoj naziaj kaj faŝistaj dum la Dua Mondmilito kaŭzis grandan detruadon. La Operejo apud la eniro de la urbo ruinas ankoraŭ.

Klimato

La duoninsulo de Valeto havas du naturajn havenojn, Marsamxett kaj la Grandiozan Havenon. La Grandioza Haveno estas la pli grava, kun kajoj ĉe Marsa. Ekskursoŝipa terminalo situas ĉe la digo malnova de la Akvorando kiun konstruis Grandmajstro Manuel Pinto de Fonseca.

La Valeto havas mediteranean klimaton kun varmegaj, sekaj someroj kaj mildaj, malsekaj vintroj. La temperaturojn moderigas la proksimeco al la maro. Averaĝaj altaj temperaturoj varias de proksimume 15 °C (59 ) en januaro ĝis proksimume 30 °C (86 ) en aŭgusto, kaj averaĝaj malaltaj temperaturoj varias de proksimume 10 °C (50 ) en januaro ĝis 22 °C (72 ) en aŭgusto.

Vidindaĵoj

La vojoj kaj placoj de La Valeto enhavas arkitekturon kiu varias de la frua 16-a jarcento ĝis la modernismo. La grandurbo estas la ĉefa kulturcentro de la insulo kaj ĝia unika kolekto de preĝejoj, palacoj, kaj muzeoj allogas vizitantojn de la tuta mondo.

Kiam Benjamin Disraeli, ĉefministro brita en la 1870-aj jaroj, vizitis la urbon en 1830, li ĝin priskribas kiel "grandurbon de palacoj konstruita per ĝentlemanoj por ĝentlemanoj" kaj rimarkigis ke "La Valeto egalas, se ne superas, ajnan ĉefurbon de Eŭropo." En aliaj leteroj li ĝin deklaris "komparebla al VenecoKadizo" kaj "plena de palacoj kiuj admirindus el Palladio."

La listo de konstruaĵoj de graveco historia inkluzivas la Kunkatredralon de Sankta Johano, kiu antaŭe nomiĝis la Preĝejo Magisteria de la Kavaliroj de Malto. Ĝi havas la pentraĵon plej grandan (kaj unike subskriban) de Michelangelo Merisi da Caravaggio. La Auberge de Castille et Leon, ekse la stabejo de la maltaj Kavaliroj de la Langue de Kastilio, Leono, kaj Portugalio, estas nuntempe la oficejo de la Ĉefministro de Malto. La Palaco Magisteria, konstruita inter 1571 kaj 1574, kaj ekse la sidloko de la Grandmajstro, enhavas nun la parlamenton maltan kaj la oficejon de la Prezidento de Malto.

La Nacia Muzeo de Belartoj estas rokoka palaco kiu datiĝas je la malfruaj 1570-aj jaroj kaj ekde 1789 domis la britan Ĉefkomandanton de la Ŝiparo Mediteranea. La Teatro de Manoel (malte: Teatru Manwel) konstruiĝis en 1731, post nur dek monatoj, per ordono de Grandmajstro Antonio Manoel de Vilhena; ĝi estas unu el la plej malnovaj teatroj funkciaj en Eŭropo. La Mediteranea Kongresejo, ekse la Sacra Infermeria, konstruita en 1574, estis fama malsanejo dum la Renesanco. La fortikaĵoj havenaj, konstruitaj per la Kavaliroj kiel grandioza aro de bastionoj, duonbastionoj, ravelinoj kaj kurtinoj, altiĝas proksimume 100 metroj kaj aldonas al la unika arkitekturo de la urbo.

Publika domaro situas interne de la muroj urbaj. Komence la Ordeno planis konstrui ankrejon artaĵan por sia mararmeo, sed ĉi tiu Manderaggio (malte: il-Mandraġġ) neniam kompletis, kaj la areo iĝis amaso de konstruaĵoj kun mallumaj vojetoj. En la 1950-aj jaroj, oni malkonstruis la Manderaggio-n kaj ĝin rekonstruis kiel domaro.

La Palaco Ferreria estis la unua konstruaĵo kiu enkondukis lignajn balkonojn en la insuloj. Ĝi estas nacia monumento de grado 1a.

Servoj

Esperanto vivo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Esperanto-movado en Malto.

Fotogalerio

Read other articles:

Anisa Choeriah Anisa Choeriah atau Umi Nisa (lahir 1 Januari 1970) adalah seorang politikus Indonesia kelahiran Bandung.[1] Ia merupakan anggota komisi III DPRD Kabupaten Sumedang dari fraksi Partai Keadilan Sejahtera.[2] Pada pemilihan umum legislatif Indonesia 2019, ia maju pada Dapil IV yang meliputi wilayah Wado, Cisitu, Cibugel, Situraja dan Darmaraja. Ia juga menjabat sebagai Sekretaris Bapilu dan Pilkada DPD PKS Sumedang.[3] Referensi ^ PROFIL ANISA CHOERIAH, S....

 

 

Second era of the Phanerozoic Eon: ~252–66 million years ago Mesozoic Era251.902 ± 0.024 – 66.0 Ma Pha. Proterozoic Archean Had. Chronology−260 —–−240 —–−220 —–−200 —–−180 —–−160 —–−140 —–−120 —–−100 —–−80 —–−60 — P h a n e r o z o i cPaleozoicM...

 

 

Stadio Alberto PintoLocationCaserta, Italy Coordinates41°04′28″N 14°20′47″E / 41.074517°N 14.346500°E / 41.074517; 14.346500OwnerMunicipality of CasertaCapacity12,000 (6,817 in use)Field size110m × 68mSurfaceArtificial turfConstructionOpened1936Renovated2019TenantsCasertana The Stadio Alberto Pinto is a municipal stadium in Caserta, Italy, located in the eastern part of the city and home ground of football team Casertana. Owned by the Municipality of Caser...

2008 2015 Élections cantonales de 2008 dans la Haute-Vienne 21 des 42 cantons de la Haute-Vienne 20 et 27 mars 2011 Type d’élection Élections cantonales PS – Marie-Françoise Pérol-Dumont Majorité départementale PSDVGPCF Sièges obtenus 37 UMP Opposition départementale UMPDVD Sièges obtenus 5 PCF : 1 siège PS : 19 sièges DVD : 6 sièges UMP : 9 sièges Président du Conseil général Sortant Élu Marie-Françoise Pérol-Dumont PS Marie-Fr...

 

 

Masque facial en tissu. Un masque en tissu, masque grand public, masque barrière hygiénique, ou pour l'OMS masque non médical, est un masque filtrant porté sur la bouche et le nez, confectionné avec du textile, généralement des tissus en coton. Il est lavable et réutilisable. Ce masque est utilisé par le grand public dans un but de protection hygiénique, sanitaire, du porteur et de son entourage, en complément des gestes barrières, contre la transmission de maladies infectieuses o...

 

 

Russian politician For other people named Nikolay Nikolaev, see Nikolay Nikolaev. In this name that follows Eastern Slavic naming customs, the patronymic is Nikolayevich and the family name is Nikolaev. You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Russian. (February 2024) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must ...

Mountains in Colombia Serranía de ChiribiqueteAerial view of ChiribiqueteHighest pointPeakCerro ChiribiqueteElevation800 m (2,600 ft)Coordinates1°19′39″N 72°45′41″W / 1.32750°N 72.76139°W / 1.32750; -72.76139DimensionsLength125 km (78 mi)Width30 km (19 mi)GeographySerranía de ChiribiqueteLocation in Colombia CountryColombiaRegionCaquetá, Guaviare UNESCO World Heritage SiteOfficial nameChiribiquete National Park – “T...

 

 

This is a list of notable people associated with San Diego State University, a California State University campus located in the United States. This is a dynamic list and may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by adding missing items with reliable sources. Alumni Entertainment, arts, and media Gregory Peck Raquel Welch Art Linkletter Carl Weathers Lloyd Bryan Molander Adams, executive producer, channel executive and director K.D. Aubert, fashion mode...

 

 

Command/scripting/programming language This article is about classic Rexx. For oRexx and ooRexx, see Object Rexx. This article is written like a manual or guide. Please help rewrite this article and remove advice or instruction. (September 2022) This article contains a list of miscellaneous information. Please relocate any relevant information into other sections or articles. (September 2022) RexxParadigmmultiparadigm: procedural, structuredDesigned byMike CowlishawDeveloperMike Cowlisha...

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Pemain Terbaik Dunia FIFA 1992 – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Pemain Terbaik Dunia FIFA 1992 adalah penghargaan yang dimenangkan oleh Marco van Basten. Hasil POS NAMA KLUB NEGARA PTS...

 

 

الأمن الوقائي الفلسطيني شعار الجهاز الدولة  دولة فلسطين الإنشاء 1994  الولاء السلطة الفلسطينية مناطق العمليات الضفة الغربية قطاع غزة (سابقًا) الاشتباكات الانقسام الفلسطيني القادة القائد الحالي عبد القادر التعمري ( ابو المعتصم) أبرز القادة قطاع غزة: محمد دحلان (1994 - 2002)ا...

 

 

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国(中部イタリア)スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世(スポレート公)、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世(Ioannes XII、937年 - 964年5月14日)は、ロ...

المجلس الوطني للمراجعة المجلس الوطني للمراجعة‌ الاختصار NBR البلد الولايات المتحدة  المقر الرئيسي مدينة نيويورك، نيويورك، الولايات المتحدة تاريخ التأسيس 1909 النوع منظمة فيلم الجوائز جائزة المجلس الوطني للمراجعة لأفضل فيلم  [لغات أخرى]‏  الموقع الرسمي www.nationalb...

 

 

هارفرد     الإحداثيات 40°37′13″N 98°05′48″W / 40.6203°N 98.0967°W / 40.6203; -98.0967   [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأعلى مقاطعة كلاي  خصائص جغرافية  المساحة 1.669426 كيلومتر مربع1.669427 كيلومتر مربع (1 أبريل 2010)  ارتفاع 549 متر  عدد...

 

 

Arida 有田市Kota BenderaLambangLokasi Arida di Prefektur WakayamaNegara JepangWilayahKansaiPrefektur WakayamaPemerintahan • Wali kotaYoshio MochizukiLuas • Total36,9 km2 (14,2 sq mi)Populasi (Oktober 1, 2015) • Total28.470 • Kepadatan771,5/km2 (1,998/sq mi)Zona waktuUTC+09:00Kode pos649-0304Simbol  • PohonCastanopsis • BungaCitrus unshiuNomor telepon0737-83-1111Alamat50 Mino...

American merchant, politician and military officer (1726–1808) James WarrenPresident of the Massachusetts Provincial CongressIn officeJune 18, 1775 – October 25, 1789Preceded byJoseph WarrenSucceeded byCaleb Davis (as Speaker)Speaker of the Massachusetts House of RepresentativesIn office1787–1788Preceded byArtemas WardSucceeded byTheodore Sedgwick Personal detailsBorn(1726-09-28)September 28, 1726Plymouth, MassachusettsDiedNovember 28, 1808(1808-11-28) (aged 82)Plymouth, ...

 

 

US Supreme Court justice from 1970 to 1994 Harry BlackmunAssociate Justice of the Supreme Court of the United StatesIn officeJune 9, 1970 – August 3, 1994[1]Nominated byRichard NixonPreceded byAbe FortasSucceeded byStephen BreyerJudge of the United States Court of Appeals for the Eighth CircuitIn officeSeptember 21, 1959 – June 8, 1970Nominated byDwight D. EisenhowerPreceded byJohn B. Sanborn Jr.Succeeded byDonald Roe Ross Personal detailsBornHarry Andrew Blackmu...

 

 

Edward JamesBiographieNaissance 16 août 1907West Dean House (en)Décès 2 décembre 1984 (à 77 ans)SanremoNom de naissance Edward Frank Willis JamesNationalité britanniqueFormation Christ ChurchLockers Park School (en)Collège d'EtonInstitut Le RoseyActivités Horticulteur, architecte, écrivainPère William Dodge James (en)Mère Mrs Willie James née Evelyn Elizabeth Forbes (en)Fratrie Helen James (d) (sœur aînée)Alexandra James (d) (sœur aînée)Audrey Evelyn James Coa...

La distruzione dell'Impero romano, di Thomas Cole. Dipinto allegorico (ispirato molto probabilmente al sacco di Roma dei Vandali del 455), quarto della serie Il corso dell'Impero del 1836, oggi a New York, presso la New-York Historical Society. La caduta dell'Impero romano d'Occidente viene fissata formalmente dagli storici nel 476 d.C., anno in cui Odoacre depose l'ultimo imperatore romano d'Occidente, Romolo Augusto. Ciò fu il risultato di un lungo processo di declino dell'Impero romano d'...

 

 

此條目需要补充更多来源。 (2016年2月19日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目,无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者:请搜索一下条目的标题(来源搜索:佛蒙特州 — 网页、新闻、书籍、学术、图像),以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源(判定指引)。 佛蒙特州 美国联邦州State of Vermont 州旗州徽綽號:绿山之州格言:自由与团�...