Η Ροδιά,[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως η Λεντεκάδα/Εντεκάδα, είναι ορεινός οικισμός κοντά στο Ραπτόπουλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.Ιστορια του χωριού: Το 1750 στο χωριό Αρκουδόρεμα κοντά στην μεγαλούπολη, ζούσαν Έλληνες.Δωδεκα ελληνικές οικογένειες κυνηγημένες από Τούρκους και Έλληνες έφυγαν για να βρουν μέρος νέο για να ζήσουν και να φτιάξουν χωριό. Στον δρόμο σκότωσαν την μια οικογένεια οπότε έμειναν 11 οικογένειες. Γι'αυτό ονομάστηκε Εντεκάδα που στην πορεία έγινε λεντεκαδα . Αυτές οι οικογένειες καταραστηκαν από τον δεσπότη να παθαίνουν καταστροφές. Το χαρτί που ο δεσπότης έγραφε την κατάρα το έστειλε στον πασά. Το χαρτί υπάρχει ακωμα και όποιος το κατέχει από μεγάλη καταστροφή του μέλλει να πάθει. Συχνό φαινόμενο είναι η φωτιά μέσα στις επόμενες μέρες αφού γίνεις ο κάτοχος του χαρτιού
Τοποθεσία
Η Ροδιά βρίσκεται περίπου 16,5 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Κυπαρισσίας στη διαδρομή που ξεκινά από αυτήν και συνεχίζει προς το χωριό της Ροδιάς, μέσω των χωριών Μπλεμενιάνων, Βρυσών, Καρβουνίου, Μουριατάδας και τον λόφο «Ελληνικό», όπου είναι ο Αρχαιολογικός χώρος της Μουριατάδας. Στη συνέχεια ο ταξιδιώτης–επισκέπτης εισέρχεται στο λεκανοπέδιο της περιοχής της Τριπύλης, όπου μετά το χωριό του Δάρα φτάνει στη Ροδιά. Το χωριό είναι σε υψόμετρο 420[1] μέτρα και απέχει 16,5 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Η Ροδιά βρίσκεται ανάμεσα στο Ραφτόπουλο και τον Δάρα και είναι νοτιότερα από τον Δάρα σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιομέτρου και βορειότερα από το Ραπτόπουλο, από το οποίο απέχει περίπου 3,5 χιλιόμετρα.
Ιστορία
Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το ίδιο το χωριό, που γύρω του βρίσκονται τα βουνά Βιγλατούρι, Ασφακίδια, Φανερή, Ψυχρό και Λούστρα[4] έχει μακρόχρονη ιστορία. Την εποχή της Ενετοκρατίας αναφερόταν ως η Λεντεκάδα (Lendecada). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Η Λεντεκάδα (Lendecada), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[5] Η Λεντεκάδα προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Τριπύλης το 1835.[6][7] Το 1840[8] αποσπάται πρόσκαιρα από τον Δήμο Τριπύλης και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Κυπαρισσίας για δυο περίπου χρόνια, ως το 1842, που επανέρχεται και πάλι στον Δήμο Τριπύλης.[9] Το χωριό αναφέρεται, το 1853 στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή ως χωριό του Δήμου Τριπύλης της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 305 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[10] Το 1899 μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[11] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[12] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας.
Το 1912 η Λεντεκάδα γίνεται έδρα στην Κοινότητα Λεντεκάδας, στην οποία προσαρτάται και το χωριό του Δάρα.[13][14]
Το 1940[15] η Λεντεκάδα διασπάται σε δυο ξεχωριστά χωριά, την Κάτω Λεντεκάδα και την Άνω Λεντεκάδα και η έδρα της κοινότητας μεταφέρεται στην Κάτω Λεντεκάδα. Το 1956[16] η Άνω Λεντεκάδα μετονομάζεται σε Αγία Τριάς και η Κάτω Λεντεκάδα μετονομάζεται σε Ροδιά,[17] ενώ η κοινότητα της Λεντεκάδας μετονομάζεται σε Κοινότητα Ροδιάς.
Το παλαιό χωριό της Λεντεκάδας αναφερόταν ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί, από το 1940 ως το 1991,[18] που τελικά ο οικισμός της Αγίας Τριάδας καταργήθηκε και το χωριό με το όνομα πλέον Ροδιά συνεχίζει ως είναι ενιαίο. Οι κάτοικοι του χωριού πάντως, παρά την αλλαγή της ονομασίας, προτιμούν να χρησιμοποιούν κυρίως την παλαιά ονομασία.[4]
Η Λεντεκάδα παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1912 ως 1956, που μετονομάστηκε το χωριό σε Ροδιά και η κοινότητα σε Κοινότητα Ροδιάς και συνέχισε με την νέα επίσημη ονομασία ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Ροδιά και ο Δάρας υπήχθησαν στην κατηργημένη Κοινότητα Τριπύλας,[19][20] ως το 2010. Η Κοινότητα Τριπύλας μετονομάσθηκε επίσημα, το 2006, σε Κοινότητα Τριπύλης[21] και καταργήθηκε στα τέλη του 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Ροδιά ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[4][22] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Η Ροδιά σήμερα είναι η έδρα στην Τοπική Κοινότητα της Ροδιάς, στην οποία υπάγεται και ο οικισμός του Δάρα.[4]
Κάτοικοι
Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 58 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται με την κτηνοτροφία, καθώς και σε διάφορες αγροτικές εργασίες.[4]
Επισήμανση: Ο πληθυσμός όπως αναφέρεται στο παραπάνω διάγραμμα για το χωριό της Λεντεκάδας/Ροδιάς, περιλαμβάνει το συνολικό άθροισμα των κατοίκων του χωριού κατά την περίοδο από το 1940 ως το 1991, δηλαδή το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η Λεντεκάδα/Ροδιά αναφερόταν ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί (1940–1956: Κάτω Λεντεκάδα & Άνω Λεντεκάδα και 1956–1991: Ροδιά & Αγία Τριάς). Στις σχετικές απογραφές η πιο αναλυτική καταγραφή του πληθυσμού του χωριού είχε ως εξής:
Εκτός από τα σπίτια υπάρχει το κτίριο, του κλειστού σήμερα, παλαιού σχολείου που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1914,[38] η εκκλησία του Αι - Γιώργη,[38] δηλαδή ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας και χτίστηκε περίπου το 1880,[38] ενώ στο άνω χωριό υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Τριάδας,[38] από την οποία, μεταξύ 1940–1991, είχε ονομαστεί ο οικισμός Άνω Λεντεκάδα ως Αγία Τριάς. Σημαντικό αξιοθέατο στην περιοχή του χωριού είναι επίσης το παλαιό μονότοξο γεφύρι, με στηθαία, πάνω από το Ραφτοπουλαίϊκο ποτάμι, το οποίο χύνεται στον Αρκαδικό ποταμό και βρίσκεται ανάμεσα στη Ροδιά και το Ραφτόπουλο, στην παλαιά οδό που ένωνε την Κυπαρισσία με το Ράφτόπουλο και η οποία οδός είχε βασική χρήση, περίπου ως τη δεκαετία του 1970.
↑ 38,038,138,238,3Ροδιά Μεσσηνίας, Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών, από την ιστοσελίδα: repository.academyofathens.gr του «Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας» (ΚΕΕΚ) της Ακαδημίας Αθηνών.
Πηγές
Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
