Η ονομασία «μεθοξυμεθάνιο» προέρχεται από την ονοματολογία κατά IUPAC της ένωσης. Συγκεκριμένα, το πρόθεμα «μεθ-» δηλώνει την παρουσία ενός (1) ατόμου άνθρακα ανά μόριο της ένωσης, το ενδιάμεσο «-αν-» δείχνει την παρουσία μόνο απλών δεσμών μεταξύ ατόμων άνθρακα στο μόριο και η κατάληξη «-ιο» φανερώνει ότι δεν περιέχει χαρακτηριστικές ομάδες που έχουν χαρακτηριστικές καταλήξεις. Το αρχικό πρόθεμα «μεθοξυ-» δηλώνει την παρουσία μιας μεθοξυομάδας (CH3O-) ανά μόριο της ένωσης.
Η ονομασία «2-οξαπροπάνιο» προέρχεται από την «ονοματολογία αντικατάστασης», κατά την οποία η ένωση υποτίθεται ότι είναι προπάνιο, του οποίου το #2 άτομο άνθρακα έχει αντικατασταθεί από οξυγόνο. Η αντικατάσταση αυτή εννοεί ότι αφαιρούνται και δύο (2) άτομα υδρογόνου, σε σχέση με το προπάνιο, γιατί ο άνθρακας είναι τετρασθενής, ενώ το οξυγόνο δισθενές.
Ο κωδικός R-Ε170. παράγεται ως εξής: Το R προέρχεται από την αγγλόφωνη λέξη
Refrigerant. Το πρώτο ψηφίο (1) σημαίνει ότι η ένωση περιέχει 1+1 = 2 άτομα άνθρακα (ανά μόριο). Το δεύτερο ψηφίο (7) σημαίνει ότι η ένωση περιέχει 7 - 1 = 6 άτομα υδρογόνου. Και, τέλος, το τελευταίο ψηφίο (0), σημαίνει ότι η ένωση δεν περιέχει άτομα φθορίου. Το Ε προέρχεται από την εκλατινισμένη λέξη Ether, διευκρίνιση που είναι απαραίτητη, γιατί διαφορετικά θα εννοούνταν η ένωση με μοριακό τύπο C2H6, δηλαδή το αιθάνιο.
Παραγωγή
Μονάδα σύνθεσης βιοδιμεθυλαιθέρα στο Chemrec's pilot facility
Εκτός από τις παρακάτω κλασσικές χημικές μεθόδους, έχουν αναπτυχθεί (σε πειραματικό ακόμη επίπεδο) και ορισμένες βιοσύνθεσης διμεθυλαιθέρα.
Περίπου 50.000 τόννοι διμεθυλαιθέρα παράχθηκαν το 1985 στη Δυτική Ευρώπη με αυτήν τη μέθοδο[3]. Η απαιτούμενη μεθανόλη μπορεί να παραχθεί, με τη σειρά της, από υδραέριο, που είναι μίγμα υδρογόνου και μονοξειδίου του άνθρακα[4]. Θεωρητικά, η μεθανόλη θα μπορούσε επίσης να ληφθεί και από οργανικά απόβλητα ή από βιομάζα. Άλλες πιθανές βελτιώσεις μπορούν τα είναι ένα διπλό καταλυτικό σύστημα που επιτρέπει τη σύνθεση της μεθανόλης και την άμεση διαμοριακή αφυδάτωσή της σε διμεθυλαιθέρα, στην ίδια μονάδα επεξεργασίας, χωρίς δηλαδή ενδιάμεσα να προηγηθεί απομόνωση και καθαρισμός της ενδιάμεσα παραγόμενης μεθανόλης[4][5]. Και οι δυο παραπάνω διεργασίες, δηλαδή η παραγωγή του διμεθυμαιθέρα σε ένα ή και δυο στάδια, είναι εμπορικά διαθέσιμες. Προς το παρόν, πιο διαδεδομένη είναι η διεργασία σε δυο στάδια, γιατί είναι σχετικά απλή και το κόστος εκκίνησής της σχετικά χαμηλό. Η διεργασία σε ένα στάδιο υγρής φάσης είναι υπό ανάπτυξη[4][6].
Ως ψυκτικό υγρό, σε ψυγεία και αλλού, μόνο του, ή και συμμετέχοντας σε σχετικά μίγματα.
Σε χημικά εργαστήρια
Ο διμεθυλαιθέρας είναι ένας διαλύτης χαμηλής θερμοκρασίας, χρήσιμος σε ειδικές εργαστηριακές διεργασίες. Η χρησιμότητά του ως διαλύτη είναι περιορισμένη από το σχετικά μικρό σημείο βρασμού του (−23 °C), αλλά αυτή ακριβώς η ιδιότητα δίνει το πλεονέκτημα ότι μοπρεί να απομακρυθεί εύκολα από μίγματα στα οποία συμμετέχει, όταν δεν χρειάζεται πλέον η παρουσία του. Επίσης ο διμεθυλαιθέρας είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή ενός χρήσιμου αλκυλιωτικού μέσου: του τετραφθοροβορίδιου του τριμεθυλοξώνιου (βλ. δεύτερη αντίδραση §2.2)[14].
Καύσιμο σε κινητήρες εσωτερικής καύσης
Ο διμεθυλαιθέρας είναι ένα υποσχόμενο (καθαρό εναλλακτικό) καύσιμο για ντιζελοκινητήρες[15]. Χρησιμοποιείται σε μίγματα 30% διαιθυλαιθέρα και 70% υγραερίου, σε αεριοστροβίλους, έχοντας υψηλό βαθμό κετένης (55), σε σύγκριση με το ίδιο το ντίζελ (40-53)[16]. Χρειάζεται μια σχετικά ήπια προσαρμογή για τους κινητήρες ντίζελ ώστε να μπορούν να καίνε διμεθυλαιθέρα. Η απλότητα της δομής του και η μικρή ανθρακική αλυσίδα που περιέχει οδηγεί σε πολύ χαμηλές εκπομπές ρύπων όπως τα οξείδια του αζώτου και το μονοξείδιο του άνθρακα. Έτσι ικανοποιεί τις πιο αυστηρές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ (από το 2010) και της Ιαπωνίας (από το 2009[17]. Επίσης μελετάται η παραγωγή διμεθυλαιθέρα ως βιοκαύσιμο (BioDME), που θα παράγεται από λιγνοκυτταρική βιομάζα[18]. Για την ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδίασε ότι ο βιοδιμεθυλαιθέρας θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μίγματα βιοκαυσίμων από το 2030. Υπάρχουν εταιρείες που συνεργάζονται με την Ευρωπαϊκή ένωση σε τέτοιου είδους προγράμματα[19][20].
Το 2009 μια ομάδα φοιτητών του πανεπιστημίου «won the Urban Concept/Internal Combustion» από τη Δανία, μετείχε σε ένα άτυπο παγκόσμιο πρωτάθλημα με ένα όχημα που κατανάλωνε καθαρό διμεθυλαιθέρα. Το όχημα διένυε μέση απόσταση (ρεκόρ) 589 χιλιόμετρα για κάθε λίτρο καυσίμου του, με έναν κινητήρα ισοδύναμο με ένα δίχρονο κινητήρα βενζίνης 50 cm3, αλλά χρησιμοποιώντσς τιε αρχές ενός κινητήρα ντίζελ. Το παλαιότερο ρεκόρ ήταν 306 χιλιόμετρα ανά λίτρο καυσίμου, που το είχε πετύχει η ίδια ομάδα το 2007[21]
Ψυκτικό υγρό για ψυγεία
Ο διμεθυλαιθέρας κερδίζει σε αυξανόμενη χρήση ως ένα ψυκτικό υγρό για ψυγεία[22], με χαρακτηριστικό διακριτικό R-E170. Ο διμεθυλαιθέρας χρησιμοποιήθηκε επίσης σε ψυκτικά μίγματα με βουτάνιο ή και με προπάνιο[23].
Θεραπεία μαντραβίτσας
Ένα μίγμα από διμεθυλαιθέρα και προπάνιο χρησιμοποιήθηκε σε συσκευή για τη θεραπεία της μαντραβίτσας, με το να την παγώνει (ψυχρός καυτηριασμός)[24][25].
Ψυκτικό σπρέυ
Ο διμεθυλαιθέρας χρησιμοποιήθηκε ακόμη ως κύριο συστατικό σε ψυκικό σπρέυ, που χρησιμοποιείται για την (πρόσκαιρη) προόκληση χαμηλής θερμοκρασίας σε πεδία δοκιμών ηλεκτρονικών εξαρτημάτων[26].
Ασφάλεια
Είναι λιγότερο επιρρεπής στην αυτοξείδωση, σε σύγκριση με άλλους διαλκυλαιθέρες. Ακόμη είναι σχετικά μη τοξικός. Ωστόσο θέλει ιδιαίτερη προσοχή γιατί είναι πολύ εύφλεκτος.
Αναφορές και σημειώσεις
↑Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.
![{\displaystyle \mathrm {2CH_{3}OH{\xrightarrow[{140^{o}C}]{\pi .H_{2}SO_{4}}}CH_{3}OCH_{3}+H_{2}O} }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b9a92fa82df5269951ad23ea2a65720f6d7903ed)
![{\displaystyle \mathrm {CH_{3}OCH_{3}+H^{+}{\xrightarrow {}}[(CH_{3})_{2}OH]^{+}} }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/906cf64e90f6558f9f85aa97886e04c3e13782a5)
![{\displaystyle \mathrm {CH_{3}OCH_{3}+BF_{3}{\xrightarrow {}}[(CH_{3})_{2}O][BF_{3}]{\xrightarrow {+RF}}[(CH_{3})_{2}OR][BF_{4}]} }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5327ec6941aa713647d92691c7a717e90851295b)
