Ο Ροδέριχ, Roderic, επίσης γράφεται Ruderic, Roderik, Roderich, ή Roderick[2], Ισπανικά και πορτογαλικά: Rodrigo, αραβικά: لذريق, (απεβ. το 711) ήταν ο Βησιγότθος βασιλιάς στην Hispania (Ιβηρική) μεταξύ 710 και 711. Είναι γνωστός ως «ο τελευταίος βασιλιάς των Γότθων». Στην πραγματικότητα είναι μία εξαιρετικά σκοτεινή φιγούρα, για την οποία λίγα μπορούν να ειπωθούν με βεβαιότητα. Ήταν ο τελευταίος Γότθος που κυβέρνησε από το Τολέδο, αλλά όχι ο τελευταίος Γότθος βασιλιάς, διάκριση που ανήκει στον Άρδο.
Η εκλογή του Ροδέριχ ως βασιλιά αμφισβητήθηκε και κυβέρνησε μόνο ένα μέρος της Hispania, με αντίπαλο τον Αγίλα Β΄ να κυβερνά τα υπόλοιπα μέρη. Αντιμετώπισε μία εξέγερση των Βάσκων και την εισβολή των Ομεϋαδών. Ηττήθηκε και σκοτώθηκε στη μάχη του Γκουαδαλέτε. Η χήρα του Eγιλόνα πιστεύεται ότι παντρεύτηκετον Aμπντ αλ-Αζίζ ιμπν Μουσά, τον πρώτο μουσουλμάνο κυβερνήτη της Hispania.
Πρώιμη ζωή
Σύμφωνα με το ύστερο Χρονικό του Αλφόνσου Γ΄, ο Ροδέριχ ήταν γιος του Θεόδεφρεδ, γιου τού βασιλιά Σινδάσβινθ και μίας γυναίκας που ονομαζόταν Ρικίλο. Η ακριβής ημερομηνία γέννησης του Ροδέριχ είναι άγνωστη, αλλά πιθανότατα ήταν μετά το 687, όπως υπολογίζεται από τον γάμο τού πατέρα του που έλαβε χώρα στην εξορία του στην Κόρδοβα, κατά τη διαδοχή του βασιλιά Eγίκα εκείνη τη χρονιά. [3]
Διαδοχή
Σφετερισμός
Σύμφωνα με το Χρονικό του 754, ο Ροδέριχ «με αναταραχή [tumultuose] εισέβαλε στο βασίλειο [regnum] με την ενθάρρυνση [ή με την προτροπή] της συγκλήτου [senatus]». [4][5] Οι ιστορικοί έχουν συζητήσει εδώ και καιρό την ακριβή σημασία αυτών των λέξεων. Αυτό που αναγνωρίζεται γενικά είναι, ότι δεν επρόκειτο για ένα τυπικό ανακτορικό πραξικόπημα, όπως είχε συμβεί σε προηγούμενες περιπτώσεις, αλλά μάλλον για μία βίαιη εισβολή στο παλάτι, που χώρισε έντονα το βασίλειο.
Μάλλον η "εισβολή" δεν ήταν από έξω από το βασίλειο. Επειδή η λέξη regnum μπορεί να αναφέρεται στο αξίωμα του βασιλιά, είναι πιθανό ότι ο Ροδέριχ απλώς σφετερίστηκε τον θρόνο. [5] Παρόλα αυτά, είναι πιθανό ο Ροδέριχ να ήταν περιφερειακός διοικητής (δούκας της Bαιτικής σε μεταγενέστερες, θρυλικές πηγές) ή ακόμη και εξόριστος όταν έκανε το πραξικόπημά του. [6][7]
Η «αναταραχή» που περικύκλωσε αυτόν τον σφετερισμό ήταν πιθανότατα βίαιη, αν και είτε αφορούσε, είτε όχι την εκθρόνιση ή τη δολοφονία του νόμιμου βασιλιά Βιτίζα, είτε ήταν συνέπεια του πρόσφατου φυσικού του θανάτου: αυτό διχάζει τους μελετητές. [8] Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ο βασιλιάς Aγίλα Β΄, ο οποίος κυβέρνησε σε αντίθεση με τον Ροδέριχ, ήταν στην πραγματικότητα γιος και διάδοχος τού Βιτίζα και ότι ο Ροδέριχ είχε προσπαθήσει να τού σφετεριστεί το θρόνο. [9]
Η σύγκλητος με την οποία ο Ροδέριχ επέτυχε το πραξικόπημά του αποτελούταν πιθανότατα από τους «κορυφαίους αριστοκράτες και ίσως και από ορισμένους επισκόπους». [5] Η συμμετοχή των εκκλησιαστικών στην εξέγερση αμφισβητείται: ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η υποστήριξη των επισκόπων δεν θα είχε οδηγήσει στον χαρακτηρισμό της πράξης ως σφετερισμού. [10] Το σώμα των κορυφαίων κοσμικών και εκκλησιαστικών αρχόντων ήταν το κυρίαρχο όργανο για τον καθορισμό της διαδοχής των Βησιγότθων από τη βασιλεία του Ρεκαρέδ Α΄.[6] Ωστόσο οι παλατινοί αξιωματούχοι δεν είχαν επηρεαστεί πολύ από τα βασιλικά μέτρα, για να μειώσουν την επιρροή τους στις τελευταίες δεκαετίες τού βασιλείου, όπως δείχνει η πραγματοποίηση ενός πραξικοπήματος το 711. [4]
Ντρέισον, Ελίζαμπεθ. «Τρόποι όρασης: Οι πρώτες μεσαιωνικές ισλαμικές και χριστιανικές απεικονίσεις του Ρόντερικ, του τελευταίου Βησιγότθου Βασιλιά της Ισπανίας». Al-Masāq, Τομ. 18, Νο. 2 (2006), σελ. 115–28.