Ντεπώ

Συντεταγμένες: 40°35′47.778″N 22°57′20.610″E / 40.59660500°N 22.95572500°E / 40.59660500; 22.95572500

Ντεπώ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ντεπώ
40°35′48″N 22°57′21″E
ΧώραΕλλάδα
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Θεσσαλονίκης
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Ντεπώ (Dépôt) αποτελεί πυκνοδομημένη συνοικία του Δήμου Θεσσαλονίκης και ανήκει στην Ε' Δημοτική Κοινότητα.[1]

Οι Εβραίοι

Στην περιοχή κατοικούσαν πολλοί Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκτοπίζονται βίαια από τους Ναζί και οδηγούνται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Άουσβιτς και Μπίρκεναου. Η τελευταία αποστολή έφυγε στις 7 Αυγούστου του 1943. Η εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης είχε σαν αποτέλεσμα πολλά σπίτια να εγκαταλειφθούν και μετά να λεηλατηθούν ή να καταληφθούν.

Το παλιό τραμ, τα κτίρια και οι κάτοικοι

Στην περιοχή, επί της κεντρικής Λεωφόρου Γεωργίου Παπανδρέου βρίσκεται ο οικισμός Ουζιέλ και οι Μύλοι Αλλατίνη. Συνορεύει με τη συνοικία Καραμπουρνάκι του δήμου Καλαμαριάς, το Βυζάντιο, το Βότση, τη Χαριλάου και την Ανάληψη. Εντός των ορίων του βρίσκεται η Βίλλα Αλλατίνι, όπου έμεινε για ένα διάστημα ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ διωκόμενος από το κίνημα των Νεοτούρκων. Στην περιοχή κατοικούσαν πολλοί Εβραίοι οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους στο ναζιστικό Ολοκαύτωμα.

Μετά την απελευθέρωση, το 1912, οι μουσουλμάνοι εγκαταλείπουν τις επαύλεις τους. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου τα κτίρια επιτάσσονται για να στεγάσουν στρατιωτικές υπηρεσίες. Επίσης χτίστηκαν και καινούρια κτίρια σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά ρεύματα της εποχής.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 εγκαθίστανται στην περιοχή οικογένειες Μικρασιατών. Επίσης πολλά κτήρια χρησιμοποιήθηκαν για την προσωρινή στέγαση των προσφύγων[2].

Επίσης στην περιοχή υπάρχει η παλιά αποθήκη, δηλαδή το αμαξοστάσιο, των τραμ της Θεσσαλονίκης και από εκεί πήρε το όνομά της η συνοικία, καθώς Ντεπώ είναι γαλλική λέξη (dépôt) και μεταφράζεται ως αποθήκη. Τα τραμ της πόλης ήταν κάποτε ιππήλατα οπότε στην αποθήκη αυτή υπάρχουν και οι στάβλοι των αλόγων. Ο χώρος ήταν λειτουργικός έως το 1954, οπότε ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής, ως υπουργός Δημοσίων Έργων, ξήλωσε τις γραμμές του Τραμ Θεσσαλονίκης και κατήργησε τη γραμμή τραμ Ντεπώ-Τσιμισκή. Το 1957 ο Κ. Καραμανλής, ως Πρωθυπουργός πλέον, κατήργησε και το υπόλοιπο δίκτυο τραμ και στη θέση του ίδρυσε τον ΟΑΣΘ, μονοπωλιακό ιδιωτικό οργανισμό.[3][4]

Οικισμός «Ουζιέλ» (1927, Ζακ Μωσσέ), Γεώργιου Παπανδρέου 58, Ντεπώ, Θεσσαλονίκη

Στη συνέχεια ένα μέρος της έκτασης παραχωρήθηκε για την οικοδόμηση διδακτηρίου (το 1968 μεταφέρθηκε το 2ο Γυμνάσιο Θηλέων και σήμερα λειτουργεί το 14ο Γυμνάσιο/Λύκειο), ενώ το υπόλοιπο αποτελούσε, μέχρι το 2015, γραφεία και σταθμό οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας. Το 1994 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε διατηρητέο ένα σημαντικό μέρος του συγκροτήματος. Στις 17/10/2013 αποδόθηκαν τυπικά στον Δήμο Θεσσαλονίκης περίπου 10000 τ.μ.[5] και οι παλιές εγκαταστάσεις των τραμ σήμερα χρησιμοποιούνται ως αποθήκες αλατιού σε περίπτωση χιονιά. Επίσης, στην περιοχή βρίσκεται ο οικισμός Ουζιέλ της Εταιρείας των Τροχιοδρόμων, που κατασκευάστηκε το 1927 σε σχέδια του μηχανικού αρχιτέκτονα Ζακ Μωσσέ, από τον Δαυίδ Ουζιέλ, εργολάβο και μέτοχο της εταιρείας που διαχειριζόταν τη λειτουργία του τραμ, για την εγκατάσταση των εργατών που δούλευαν στο τραμ, ωστόσο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε.[6]

Στην περιοχή έζησε ο Μικρασιάτης δημοδιδάσκαλος και αντιστασιακός Κωνσταντίνος Καζάνας (1910-1982).[7][8]

Την δεκαετία του '80 ανεγέρθηκε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο που δημιουργήθηκε από δωρεά του ζεύγους Βαφόπουλου. Από το 2013 η Βίλα Μπιάνκα λειτουργεί ως πινακοθήκη του Δήμου.[9][10]

Παραπομπές

  1. ↑ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΠΙΟ ΜΙΚΡΟΣ, ΠΙΟ ΓΕΡΑΣΜΕΝΟΣ, ΕΧΑΣΕ 72.000 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΣΕ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ, 12/5/2022, voria.gr
  2. ↑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 323 π.Χ.-2012, Κωνσταντίνος Κορδάλης, ISBN13 9789604673582, Θεσσαλονίκη 2012
  3. ↑ 29.10.2019, Από το ξήλωμα του τραμ μέχρι τα αρχαία του μετρό Θεσσαλονίκης, Γιάννης Α. Μυλόπουλος, efsyn.gr
  4. ↑ «Ο Κ.Καραμανλής αφαιρεί τις τροχιοδρομικές γραμμές του τραμ Θεσσαλονίκης το 1954, thessaloniki.photos». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2020. 
  5. ↑ Voria.gr. «Θεσσαλονίκη: Αποδόθηκαν στον δήμο οι εγκαταστάσεις του παλιού Ντεπώ». Θεσσαλονίκη: Αποδόθηκαν στον δήμο οι εγκαταστάσεις του παλιού Ντεπώ. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2019. 
  6. ↑ Τασούλα, Αρετή. «Θεσσαλονίκη: Ζώντας σε μονοκατοικία του διατηρητέου οικισμού Ουζιέλ». Θεσσαλονίκη: Ζώντας σε μονοκατοικία του διατηρητέου οικισμού Ουζιέλ. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2021. 
  7. ↑ Ο Μικρασιάτης δημοδιδάσκαλος και αντιστασιακός Κώστας Καζάνας, ergasia-press.gr, 27/12/2020
  8. ↑ Πώς ξεχάστηκε η αντιστασιακή πράξη του δάσκαλου που υπέστειλε τη βουλγαρική σημαία στη Μακεδονία εν μέσω Κατοχής, Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 04.09.2024
  9. ↑ xristoszafiris. «Γραφικές όψεις πριν από την επιχωμάτωση της νέας παραλίας | Η Θεσσαλονίκη του Χρίστου Ζαφείρη». Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2019. 
  10. ↑ «Ντεπώ: Η περιοχή με τη γαλλική ονομασία και τα ιστορικά διατηρητέα». www.thessnews.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2019.