Το Ντέρμπι ΑΕΛ-Απόλλων (ή Ντέρμπι της Λεμεσού, ή Λεμεσιανό ντέρμπι) είναι η ποδοσφαιρική αναμέτρηση ανάμεσα στην ΑΕΛ Λεμεσού και στον Απόλλωνα Λεμεσού. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ντέρμπι στο κυπριακό ποδόσφαιρο. Η αντιπαλότητα των δύο ομάδων και των φιλάθλων τους είναι έντονη λόγω τοπικής διαμάχης.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί σχετικά με τις αναμετρήσεις των δύο ομάδων αποτελεί το γεγονός ότι οι δύο ομάδες πάντοτε είχαν και εξακολουθούν να έχουν κοινή έδρα.
Στα ανά μεταξύ τους παιχνίδια ο Απόλλωνας έχει τις περισσότερες νίκες (65) έναντι της ΑΕΛ (55) ενώ 55 παιχνίδια έληξαν ισόπαλα. Στο πρώτο μεταξύ τους παιχνίδι η ΑΕΛ κέρδισε με 2-1 τον Απόλλωνα. Επιπλέον ο Απόλλωνας σημείωσε τη μεγαλύτερη νίκη σε μεταξύ τους παιχνίδι στις 3 Μαρτίου 2018 στη Β' φάση του πρωταθλήματος με 5-1.
Ιστορική αναδρομή
Η ΑΕΛ Λεμεσού και ο Απόλλων Λεμεσού αποτελούν τα δύο μεγάλα και ιστορικά σωματεία της πόλης της Λεμεσού στην Κύπρο. Η ΑΕΛ δημιουργήθηκε το 1930 και ο Απόλλωνας το 1954.
Ίδρυση ΑΕΛ και πρώτα χρόνια
Η Αθλητική Ένωση Λεμεσού ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1930 από μια ομάδα επιφανών μελών της κοινωνίας της Λεμεσού. Η ΑΕΛ αποτελεί μέχρι και σήμερα το μοναδικο ακομμάτιστο σωματείο του νησιού και είναι η μοναδική ομάδα που έφερε ευρωπαικό τίτλο στην Κύπρο (FIBA Regional Challenge Cup 2003). Το σωματείο συγκέντρωσε εξαρχής τη μαζική υποστήριξη των φιλάθλων από όλα τα κοινωνικά στρώματα της πόλης και ανέπτυξε αθλητική δράση.[1] Με την ίδρυση της η ΑΕΛ σχημάτισε και ποδοσφαιρική ομάδα. Ωστόσο, όταν ιδρύθηκε, η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου δεν είχε ακόμα δημιουργηθεί και έτσι δεν διεξαγόταν παγκύπριο πρωτάθλημα. Η ΑΕΛ συμμετείχε στα πρωταθλήματα πόλεων. Το 1934 ιδρύθηκε η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, με την ΑΕΛ να αποτελεί ένα από τα ιδρυτικά της μέλη.[2][3]
Ίδρυση Απόλλωνα και πρώτα χρόνια
Ο Απόλλωνας ιδρύθηκε στις 14 Απριλίου 1954. Προήλθε μέσα από τους Εθνικολαϊκούς Συλλόγους, οι οποίοι εξέφραζαν την εθνικόφρονα παράταξη της Λεμεσού. Η αφορμή για την ίδρυση του σωματείου δόθηκε τον Φεβρουάριο του 1954 όταν προκηρύχθηκαν εκλογές στο Γυμναστικό Σύλλογο Ολύμπια (ΓΣΟ). Το καταστατικό του ΓΣΟ απαγόρευε σε μέλη του να είναι συγχρόνως και μέλη σωματείου το οποίο να ασχολείται με την πολιτική.[4] Ωστόσο, πολλά μέλη του ήταν παράλληλα και μέλη των Εθνικολαϊκών Συλλόγων και του τμήματος νεολαίας το οποίο διατηρούσαν, ένα τμήμα το οποίο είχε αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια αξιόλογη αθλητική δραστηριότητα. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα στις προκηρυχθείσες εκλογές τα μέλη των Εθνικολαϊκών Συλλόγων να κηρυχθούν παράνομα και δεν θα είχαν δικαίωμα ψήφου και δικαίωμα να θέσουν υποψηφιότητα.
Επιπρόσθετα, την περίοδο εκείνη υπήρχαν υπόνοιες και πληροφορίες ότι την ηγεσία του ΓΣΟ θα διεκδικούσαν μέλη του συλλόγου τα οποία άνηκαν στην Αριστερά παράταξη.[4] Για να αποφευχθεί να περάσει ο έλεγχος του ΓΣΟ από την Αριστερά, αναβλήθηκε η Γενική Συνέλευση. Ακολούθως, οι Εθνικολαϊκοί Σύλλογοι σε Γενική Συνέλευσης του, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 14 Απριλίου 1954 έλαβαν απόφαση διαχωρισμού του τμήματος νεολαίας από τους Εθνικολαϊκούς Συλλόγους, το οποίο αποτελούσε ανεξάρτητο σωματείο με την ονομασία «Αθλητικός Μουσικός Όμιλος Απόλλων Λεμεσού».[5]
Ο Απόλλωνας εγγράφηκε στις τάξεις της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου το 1955 και εντάχθηκε στη Β΄ κατηγορία. Στην πρώτη συμμετοχή του τερμάτισε στην τελευταία θέση της βαθμολογίας. Ωστόσο, το ποδόσφαιρο δεν ήταν το κύριο μέλημα του συλλόγου. Η ποδοσφαιρική ομάδα υπήρξε το καμουφλάρισμα της εθνικής δράσης την οποία ανέπτυξε το σωματείο κατά τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Όλα τα μέλη και όλοι οι ποδοσφαιριστές της ομάδας ήταν στρατευμένοι στις τάξεις της ΕΟΚΑ, αφοσιωμένοι στον απελευθερωτικό αγώνα.[6] Το σωματείο αποτελούσε το φυτώριο, το προπύργιο και το ορμητήριο της οργάνωσης στη Λεμεσό.[7] Μάλιστα, στις αρχές του 1956 οι αποικιοκρατικές αρχές έκλεισαν το οίκημα του σωματείου χαρακτηρίζοντας το ως «χώρο συγκέντρωσης ταραχοποιών στοιχείων».[7]
Τα γεγονότα του 1956
Το 1956 προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή μεταξύ συμβουλίου και ποδοσφαιριστών της ΑΕΛ Λεμεσού, η οποία είχε αναδειχθεί πρωταθλήτρια Κύπρου τις προηγούμενες δύο περιόδους (1954-55, 1955-56).[8] Αιτία ήταν η τιμωρία-αποβολή πέντε ποδοσφαιριστών. Σε ένδειξη συμπαράστασης και αλληλεγγύης προς τους συμπαίκτες τους, άλλοι 17 ποδοσφαιριστές αποσκίρτησαν από την ΑΕΛ. Οι 22 ποδοσφαιριστές αρχικά αποτάθηκαν για να ενταχθούν στην ομάδα Β΄ κατηγορίαςΠανελλήνιο Λεμεσού, ο οποίος δεν τους αποδέχθηκε. Τότε οι ποδοσφαιριστές αποτάθηκαν στον Απόλλωνα, ο οποίος τους αποδέχτηκε (Σεπτέμβριος 1956). Ενισχυμένος πλέον ο Απόλλωνας κατέκτησε το πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας 1956-57 και προβιβάστηκε στην Α΄ κατηγορία.[6][9] Προπονητής της ομάδας το 1956 ανέλαβε ο Αργύρης Γαβαλάς, ο οποίος ήταν τις προηγούμενες δύο δεκαετίες προπονητής της ΑΕΛ και αποχώρησε από την ομάδα το 1954 λόγω διαφωνιών με το συμβούλιο.[6]
Με την άνοδο του Απόλλωνα στην Α΄ κατηγορία το 1957 ξεκίνησαν οι αναμετρήσεις μεταξύ των δύο ομάδων.
Έδρα αγώνων
Οι ποδοσφαιρικές ομάδες της ΑΕΛ και του Απόλλωνα χρησιμοποιούσαν ως έδρα το στάδιο ΓΣΟ από την ίδρυση τους έως και το 1975.[6] Το 1975 εγκαινιάστηκε το Τσίρειο Στάδιο το οποίο αποτελούσε έδρα των δύο ομάδων μέχρι και το 2022. Το 2022 εγκαινιάστηκε το Στάδιο Άλφαμεγα το οποίο αποτελεί την κοινή έδρα των δύο ομάδων.
Στατιστικά
Συνολικά στατιστικά
Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζεται η συνολική προϊστορία των αναμετρήσεων ανάμεσα στην ΑΕΛ και στον Απόλλων για τις επίσημες διοργανώσεις (Πρωτάθλημα, Κύπελλο).
Οι δύο ομάδες αγωνίστηκαν μαζί σε δύο διοργανώσεις: στο πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας και στο κύπελλο Κύπρου. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα συνολικά στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων ανά διοργάνωση.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων ανά διοργάνωση με τυπικά γηπεδούχο τον ΑΕΛ (οι δύο ομάδες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν κοινή έδρα).
Σημείωση: στον τελικό κυπέλλου στον οποίο ήταν νικήτρια η ΑΕΛ γηπεδούχος θεωρείται η ΑΕΛ.
Με γηπεδούχο τον Απόλλωνα
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων ανά διοργάνωση με τυπικά γηπεδούχο τον Απόλλωνα (οι δύο ομάδες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν κοινή έδρα).
Σημείωση: στον τελικό κυπέλλου στον οποίο ήταν νικητής ο Απόλλων γηπεδούχος θεωρείται ο Απόλλων.
Αποτελέσματα ανά διοργάνωση
Πρωτάθλημα
Στο πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας, οι δύο ομάδες αγωνίστηκαν μαζί σε 55 επίσημα πρωταθλήματα Α΄ κατηγορίας (δεν συμπεριλαμβάνεται η περίοδος 2016-17 η οποία είναι σε εξέλιξη). Επιπλέον, αγωνίστηκαν μαζί και στο πρωτάθλημα της περιόδου 1963-64, το οποίο όμως διακόπηκε. Πριν την διακοπή οι δύο ομάδες αγωνίστηκαν μαζί μόνο μια φορά. Ο αγώνας αυτός θεωρείται επίσημος. Από τα 55 πρωταθλήματα,
στα 51 οι δύο ομάδες αναμετρήθηκαν από 2 φορές
στα 3 αναμετρήθηκαν από τέσσερις φορές καθώς το πρωτάθλημα διεξαγόταν σε δύο φάσεις
την περίοδο 1994-95 διεξήχθησαν τρεις αγώνες (δύο στην έδρα της ΑΕΛ και ένας στην έδρα του Απόλλωνα) επειδή το πρωτάθλημα είχε διεξαχθεί σε τρεις γύρους.
Από την περίοδο 1957-58 το ντέρμπι της Λεμεσού δεν διεξήχθη μοναχά σε 2 επίσημες διοργανώσεις του πρωταθλήματος Α΄ κατηγορίας:[10]
την περίοδο 1968-69 δεν διεξήχθη το ντέρμπι της Λεμεσού επειδή η ΑΕΛ συμμετείχε στην Α΄ Εθνική Ελλάδας και όχι στην Α΄ κατηγορία Κύπρου
αΤην περίοδο 2022–23 ο αγώνας των δύο ομάδων για την 13η αγωνιστική δεν ξεκίνησε λόγω επεισοδίων. Αν και η αρχική απόφαση του Αθλητικού Δικαστή ήταν όπως ο αγώνας διεξαχθεί χωρίς θεατές, το Εφετείο της ΚΟΠ μηδένισε και τις δύο ομάδες. Ο αγώνας αυτός δεν υπολογίζεται στα στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων.
βΧωρίς αγώνα. Την περίοδο 2024–25 Ο αγώνας των δύο ομάδων για την 3η αγωνιστική δεν ξεκίνησε λόγω του ότι οι φιλοξενούμενοι οπαδοί της ΑΕΛ μπήκαν στην κερκίδα από μόνοι τους χωρίς έλεγχο και η αστυνομία αδυνατούσε να εγγυηθεί την ομαλή διεξαγωγή του αγώνα. Ο Αθλητικός Δικαστής μηδένισε την ΑΕΛ και κατακύρωσε τον αγώνα με 3-0 υπέρ του Απόλλων.
Κύπελλο Κύπρου
Στο κύπελλο Κύπρου, οι δύο ομάδες τέθηκαν αντίπαλες 20 φορές. Συνολικά έδωσαν 30 αγώνες. Δύο φορές αποτέλεσαν το ζευγάρι του τελικού έχοντας από μία κατάκτηση.[11][15] Επιπλέον, η ΑΕΛ πέτυχε 11 προκρίσεις και ο Απόλλωνας 5.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα αποτελέσματα των δύο ομάδων στο κύπελλο Κύπρου.[16]
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων ανά διοργάνωση ανά στάδιο διεξαγωγής του αγώνα με τυπικά γηπεδούχο το ΑΕΛ (οι δύο ομάδες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν κοινή έδρα).
Σημείωση: στον τελικό κυπέλλου στον οποίο ήταν νικήτρια η ΑΕΛ γηπεδούχος θεωρείται η ΑΕΛ.
Με γηπεδούχο τον Απόλλωνα
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα στατιστικά των αγώνων των δύο ομάδων ανά διοργάνωση ανά στάδιο διεξαγωγής του αγώνα με τυπικά γηπεδούχο τον Απόλλωνα (οι δύο ομάδες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν κοινή έδρα).
