Η Μικρή Πρέσπα (αρχαία ελληνικά: Μικρή Βρυγηίς, αλβανικά: Prespa e Vogël) είναι μακρόστενη λίμνη της βορειοδυτικής Μακεδονίας στον Δήμο Πρεσπών, με το μέγιστο μήκος της να φθάνει τα 13,6 χιλιόμετρα και το νοτιότερο άκρο της να καταλήγει στην Νότια Αλβανία. Η επιφάνεια της είναι 48,5 τ.χλμ., από τα οποία τα 5 τ.χλμ. βρίσκονται στην Αλβανία. Το βαθύτερο σημείο της είναι 8,4 μέτρα, ενώ το μέσο βάθος της είναι 4 μ.
Σχηματισμός της λίμνης
Δημιουργήθηκε από την κάποτε ενιαία Πρέσπα, εξαιτίας της απόθεσης υλικών από το ρυάκι-χείμαρρο του Αγίου Γερμανού. Αφότου δημιουργήθηκε μία στενή λωρίδα γης μεταξύ των δύο Πρεσπών, έγινε εκτροπή του χειμάρρου, την περίοδο 1936-1945, ώστε να εκβάλει στη Μεγάλη Πρέσπα.
Τα νερά της υπερχειλίζουν, μέσω του ρέματος "Κούλα", στην ομώνυμη παραλία "Κούλα" της Μεγάλης Πρέσπας. Επίσης εκφορτίζονται με υπόγεια ροή μέσω του προσχωσιγενούς ισθμού που χωρίζει την Μικρή από την Μεγάλη Πρέσπα. Το ανώτατο υψόμετρο στάθμης λίμνης έχει οριστεί το 850,60 μ. και μπορεί να ρυθμίζεται από τον κατασκευασμένο θυροφράγμα.
Η κατασκευή αποτελείται από τέσσερα συνεχόμενα θυροφράγματα, ύψους 1,60 μ., τύπου επίπεδου ρουφράκτη και επιτρέπει στον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Πρεσπών να ρυθμίζει το υψόμετρο της στάθμης της λίμνης από 849,60 μ. έως 851,00 μ.
Νησίδες της λίμνης
Στην Μικρή Πρέσπα σχηματίζονται δύο νησίδες ο Άγιος Αχίλλειος και το Βιδρονήσι. Στον Άγιο Αχίλλειο υπάρχει οικισμός ο οποίος είναι ένας από τους δύο οικισμούς της Ελλάδας που είναι χτισμένοι σε νησιά λιμνών (ο άλλος είναι ο οικισμός στο νησί της λίμνης των Ιωαννίνων). Το νησί ενώνεται με την απέναντι στεριά με μία πεζογέφυρα. Κοντά στο ψηλότερο σημείο του βρίσκονται τα ερείπια του μεγάλου ναού του Αγίου Αχιλλείου που χτίστηκε από τον Τσάρο Σαμουήλ στα τέλη του 10ου αιώνα μ.Χ. [1]
Προστατευόμενη τοποθεσία
Η περιοχή είναι προστατευόμενος βιότοπος ως μέρος του Εθνικού Δρυμού Πρεσπών και ένα μεγάλο μέρος της περιλαμβάνεται στο δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR1340001.[2] Έχει μεγάλες ρηχές ζώνες με ελώδη βλάστηση και υγρολίβαδα, ενώ οι όχθες της λίμνης είναι απότομες.[3] Στη βλάστηση περιλαμβάνονται φυλλοβόλα δάση στις υψηλότερες ορεινές πλαγιές,[3] καλαμιώνες και υδατικά φυτά.[2] Στα προστατευόμενα είδη της χλωρίδας περιλαμβάνονται τα είδη: Κενταύρια της Πρέσπας, Βερμπάσκο επιξάνθινον, Ρήνανθος ο Πινδικός, Σαλβίνια η πλέουσα, Τράπη η πλέουσα, Άτροπος η ευθαλεία, Δακτυλόριζα κορδιγέρα, κίτρινη γεντιανή, κόκκινος κρίνος, λείριο το μάρταγο, νάρκισσος ο ποιητικός, κ.α. Στην πανίδα περιλαμβάνονται: καφέ αρκούδες, χρυσά τσακάλια, λύκοι, ζαρκάδια, ερυθρά ελάφια,αγριόγατες, δασομυωξοί, νυφίτσες, λιμνόφιδα, αστρίτες, χελώνες, κ.α. Στην περιοχή υπάρχουν πληθυσμοί και φωλιές πτηνών, όπως: αργυροπελεκάνοι, ροδοπελεκάνοι,σταχτόχηνες, χηνοπρίστες, χουλιαρόπαπιες, και αρπακτικά πτηνά. Στην πλούσια ιχθυοπανίδα περιλαμβάνονται: Τσίμα Πρέσπας, πέστροφες Πρέσπας, αλβούρνοι μπελοβίτσες, σκουμπούζι, βρυγοβελονίτσες, μπριάνα, κ.α. Η περιοχή απειλείται από τα φυτοφάρμακα καλλιεργειών που καταλήγουν στη λίμνη, ανθρωπογενή ρύπανση και το κυνήγι της καφέ αρκούδας.
^ Διασυνοριακές λίμνες της Αλβανίας με γειτονικά κράτη · Σημείωση: Οι λίμνες αναγράφονται από τις μεγαλύτερες στις μικρότερες ανά τετραγωνικά χιλιόμετρα.