Μεθανοδιόλη

Μεθανοδιόλη
Γενικά
Όνομα IUPAC Μεθανοδιόλη
Άλλες ονομασίες Φορμαλίνη
Φορμόλη[1]
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος CH4O2
Μοριακή μάζα 48,04 amu
Σύντομος
συντακτικός τύπος		 CH2(OH)2
Αριθμός CAS 463-57-0
SMILES OCO
InChI 1S/CH4O2/c2-1-3/h2-3H,1H2
Αριθμός EINECS 207-339-5
PubChem CID 79015
ChemSpider ID 71348
Δομή
Ισομέρεια
Ισομερή θέσης 1
Μεθυλυδροϋπεροξείδιο
Φυσικές ιδιότητες
Σημείο βρασμού 194 °C °C (101 kPa)
Πυκνότητα 1.199 kg/m3
Διαλυτότητα
στο νερό		 Αναμείξιμη
Δείκτης διάθλασης ,
nD		 1,401
Τάση ατμών 16,1 Pa
Εμφάνιση Άχρωμο υγρό
Χημικές ιδιότητες
Ελάχιστη θερμοκρασία
ανάφλεξης		 99,753 °C
Επικινδυνότητα
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Η μεθανοδιόλη (αγγλικά: methanediol), γνωστή και ως μονοϋδρίτης της μεθανάλης ή και ως μεθυλενογλυκόλη, είναι οργανική χημική ένωση, που περιέχει άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο, με μοριακό τύπο CH4O2 και ημισυντακτικό τύπο CH2(OH)2. Είναι η απλούστερη διόλη και αποτελεί «τυπικό» υδατάνθρακα.

Η μεθανοδιόλη είναι ένα προϊόν ενυδάτωσης της μεθανάλης, και κυριαρχεί σε ένα υδατικό διάλυμα, στο οποίο η σταθερά ισορροπίας είναι περίπου 10³[2], οπότε σε ένα 5% κατά βάρος υδατικό διάλυμα μεθανάλης, η μεθανοδιόλη αντιστοιχεί (περίπου) στο 80% (του 5%):

Η ένωση έχει κάποια σημασία για την αστροχημεία[3].

Η μεθανοδιόλη βρίσκεται στη λίστα των συστατικών του «Brazilian blowout», μιας φόρμουλας που πωλείται στις ΗΠΑ ως ενισχυτικό των μαλλιών. Όμως, η (αναγκαστική) χημική ισορροπία της μεθανοδιόλης με την μεθανάλη, δημιουργεί κάποια ανησυχία, γιατί η μεθανάλη είναι γνωστό ότι είναι βλαβερή για την υγεία[4].

Πηγές

  • Γ. Βάρβογλη, Ν. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, Αθήνα 1972
  • Α. Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
  • SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
  • Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982
  • Δημήτριου Ν. Νικολαΐδη: Ειδικά μαθήματα Οργανικής Χημείας, Θεσσαλονίκη 1983.
  • Ν. Αλεξάνδρου, Α. Βάρβογλη, Δ. Νικολαΐδη: Χημεία Ετεροχημικών Ενώσεων, Θεσσαλονίκη 1985

Aναφορές και σημειώσεις

  1. ↑ Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται ειδικά για υδατικό διάλυμα μεθανάλης, που αντιστοιχεί στη μεθανοδιόλη.
  2. ↑ Eric V. Anslyn, Dennis A. Dougherty (2006), Modern physical organic chemistry. University Science Books. ISBN 1-891389-31-9. 1095 pages.
  3. ↑ A theoretical study of the conversion of gas phase methanediol to formaldehyde Kent DR, Widicus SL, Blake GA, Goddard WA The Journal of Chemical Physics -- September 8, 2003 -- Volume 119, Issue 10, pp. 5117-5120 doi:10.1063/1.1596392
  4. ↑ http://www.osha.gov/SLTC/formaldehyde/hazard_alert.html