Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία διαχειρίζονται καθημερινώς μεγάλο όγκο αλληλογραφίας, τον οποίο πρέπει να ταξινομήσουν σύντομα και να τον διανείμουν έγκαιρα στον σωστό προορισμό του. Για τον λόγο αυτό καταρτίστηκε ένα σύστημα ταξινόμησης της αλληλογραφίας ανά ταχυδρομικές περιοχές (περιοχές Κομβικών Κέντρων) με βάση έναν πενταψήφιο κωδικό, ο οποίος προσδιορίζει επιπλέον τις ζώνες διανομής και τα ταχυδρομικά γραφεία που τελικά θα παραλάβουν την αλληλογραφία. Ο Κατάλογος Ταχυδρομικών Κωδικών είναι το ευρετήριο των κωδικών αυτών που τόσο οι αποστολείς όσο και οι διανομείς οφείλουν να συμβουλεύονται για να διευκολυνθεί η όλη διαδικασία.[1][2]
Ταξινόμηση
Οι ταχυδρομικοί κωδικοί είναι διαχωρισμένοι σε
πόλεις Α΄ ζώνης (αφορά πόλεις με περισσότερους από έναν ταχυδρομικούς κώδικες)
πόλεις Β΄ ζώνης (αφορά πόλεις που εξυπηρετούνται με έναν ταχυδρομικό κώδικα)
εταιρικούς ταχυδρομικούς κώδικες (αφορά εταιρίες που έχουν ταχυδρομικό κώδικα)
Ταχυδρομικές περιοχές
Ταχυδρομικές περιοχές της Ελλάδος, όπως αυτές καθορίζονται από τα δύο πρώτα ψηφία του ταχυδρομικού κωδικού
Οι αριθμημένες ταχυδρομικές περιοχές είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η ταξινόμηση και η διαβίβαση όλων των ταχυδρομικών αντικειμένων. Τα δύο πρώτα ψηφία του ταχυδρομικού κωδικού αφορούν την ταχυδρομική περιοχή που ανήκει η διεύθυνση.[3]
Νομός με περισσότερες από μια ταχυδρομικές περιοχές.
Μεγάλη πόλη (και περίχωρα αυτής) άνω των 50.000 κατοίκων.
Μητροπολιτικές περιοχές Αθηνών - Πειραιώς και Θεσσαλονίκης μετά των προαστίων τους.
Κάθε ταχυδρομική περιοχή (Κομβικό Κέντρο) περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους Νομούς. Κατά κανόνα, τα δύο πρώτα ψηφία είναι κοινά για τις πόλεις και κωμοπόλεις, που ανήκουν στον ίδιο Νομό.
Όταν το τρίτο ψηφίο είναι "0" τότε σημαίνει ότι πρόκειται για κωμοπόλεις ή χωριά με πληθυσμό λιγότερο από 4.000. Τότε, το τέταρτο και το πέμπτο ψηφίο δείχνουν ποια είναι η κωμόπολη ή το χωριό και κατά συνέπεια το Ταχυδρομικό Γραφείο.
Όταν το τρίτο ψηφίο είναι "1"-"9", τότε πρόκειται για πόλη από 4.000 μέχρι 50.000 κατοίκους. Στις περιπτώσεις αυτές, το "00" ως τέταρτο και πέμπτο ψηφίο σημαίνει, ότι η αλληλογραφία προορίζεται για την αστική περιοχή της πόλης, ενώ τα ψηφία "01", "02" κ.ο.κ. δείχνουν ένα μικρότερο Ταχυδρομικό Γραφείο της πόλης ή της περιοχής της.
Στις περιπτώσεις που μια ταχυδρομική περιοχή περιλαμβάνει περισσότερους από έναν Νομούς ή πόλεις 50.000 και άνω κατοίκων, τότε τα δυο πρώτα ψηφία δείχνουν το Νομό ή την πόλη στην οποία ανήκει η διεύθυνση.
Όταν τα δύο πρώτα ψηφία προσδιορίζουν μια μεγάλη πόλη (βλ. κελιά ανοιχτού μωβ στον πρώτο Πίνακα) π.χ. 65Χ ΧΧ ΚΑΒΑΛΑ και
όταν το τρίτο ψηφίο είναι "0", τότε σημαίνει ότι η αλληλογραφία προορίζεται για τα Ταχυδρομικά υποκαταστήματα της πόλης, ενώ το τέταρτο και πέμπτο ψηφίο δείχνουν το συγκεκριμένο Ταχυδρομικό Γραφείο Προορισμού.
Όταν το τρίτο ψηφίο είναι "1", τότε σημαίνει ότι η αλληλογραφία προορίζεται για τις γραμματοθυρίδες του Κεντρικού ταχυδρομείου της πόλης, ενώ το τέταρτο και το πέμπτο ψηφίο μας δείχνουν τμήμα των γραμματοθυρίδων.
Όταν το τρίτο ψηφίο είναι "2", "3" ή "4", τότε σημαίνει ότι η αλληλογραφία προορίζεται για την πόλη και διανέμεται από αστικό διανομέα, ενώ το τέταρτο και πέμπτο ψηφίο δείχνουν τη Ζώνη Διανομής, που ανήκει η διεύθυνση.
Όταν το τρίτο ψηφίο είναι "5", τότε σημαίνει ότι η αλληλογραφία είναι αγροτική και διανέμεται από αγροτικούς διανομείς. Στην περίπτωση αυτή τα δυο τελευταία ψηφία είναι "00".
Στην περίπτωση αυτή δεν ανήκουν οι πόλεις ΑΘΗΝΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ με τα ΠΡΟΑΣΤΕΙΑ τους (βλ. κελιά ανοιχτού ροζ στον πρώτο Πίνακα), όπου ο προσδιορισμός των Ταχυδρομικών Γραφείων ή Δήμων γίνεται με τα τρία πρώτα ψηφία, ενώ τα δυο τελευταία προσδιορίζουν τη Ζώνη Διανομής ή Γραμματοθυρίδες ή Μεγάλους Πελάτες ή αλληλογραφία POSTE RESTANTE ή γραφεία Συναλλαγής[3].
Αλλαγή Ταχυδρομικών Κωδικών
Στα τέλη του 2015, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, σε συνεργασία με τις Δημοτικές Αρχές και λαμβάνοντας υπόψιν τις σύγχρονες οικιστικές ανάγκες, προχώρησαν στην κανονικοποίηση των ονομασιών των οδών και στην ανάλυση του Ταχυδρομικού Κώδικα ανά οδό, στις παρακάτω 25 πόλεις της χώρας: Ξάνθη, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη, Δράμα, Βέροια, Κοζάνη, Κατερίνη, Άρτα, Κέρκυρα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Χαλκίδα, Λαμία, Λιβαδειά, Αγρίνιο, Πύργος, Άργος, Τρίπολη, Σπάρτη, Κόρινθος, Καλαμάτα, Ρέθυμνο, Χίος, Μυτιλήνη και Ρόδος[4].
Μελλοντική αλλαγή των Ταχυδρομικών Κωδικών
Στις 22 Ιουλίου 2020, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανέφερε σε ομιλία του σε συνέδριο του Economist ότι το Υπουργείο προσανατολίζεται σε αλλαγή των ταχυδρομικών κωδικών σε όλη τη χώρα, πιθανώς ακολουθώντας το βρετανικό μοντέλο, προκειμένου να αποκομίζονται οφέλη, όπως να δίνονται πληροφορίες για την ταχύτητα ίντερνετ, να διευκολύνονται οι εταιρείες courier κ.α.[5].
