Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}}
Με το όνομα Αντίλοχος (< ἀντί- (έναντι, εμπρός) + λοχέω (παραμονεύω, ενεδρεύω), "αυτός που παραμονεύει μπροστά, ο παρατηρητής"[εκκρεμεί παραπομπή] ) είναι γνωστά δύο πρόσωπα στην ελληνική μυθολογία. Το ένα ήταν ένας από τους συντρόφους του Οδυσσέα. Το σημαντικότερο όμως πρόσωπο ήταν ο γιος του Νέστορα και της Ευρυδίκης (κατά τον Όμηρο) ή της Αναξιβίας (κατά τον Απολλόδωρο). Ο Παυσανίας γράφει ότι ο Αντίλοχος ήταν πατέρας του Παίονα.
Ο μύθος
Αμέσως μετά τη γέννησή του ο Αντίλοχος εγκαταλείφθηκε στο βουνό Ίδη και ανατράφηκε από μία σκύλα. Ο Ξενοφώντας προσθέτει ότι υπήρξε μαθητής του Χείρωνα. Ο Αντίλοχος ακολούθησε τον πατέρα του Νέστορα και πολέμησε στον Τρωικό Πόλεμο. Σύμφωνα με μία παραλλαγή του μύθου ο Νέστωρ, φοβούμενος κάποιο χρησμό, δεν τον πήρε μαζί του στην εκστρατεία, αλλά τελικώς ο Αντίλοχος, παρά την αντίθεση του πατέρα του και διψώντας για τα μεγάλα «κλέη» (δόξες), πήγε στον πόλεμο κατά το πέμπτο έτος του και διακρίθηκε για τη γενναιότητά του. Μάλιστα έγινε ένας από τους πιστότερους φίλους του Αχιλλέως και του Πατρόκλου. Αυτή η φιλία τον έφερε στη δύσκολη θέση να υποχρεωθεί να ανακοινώσει στον Αχιλλέα τον θάνατο του Πατρόκλου.
Στο πεδίο της μάχης κατά των Τρώων σκοτώθηκε τελικώς και ο ίδιος ο Αντίλοχος, όταν σε μία στιγμή είχε τρέξει να βοηθήσει τον πατέρα του Νέστορα που κινδύνευε. Τότε βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Μέμνονα, ο οποίος τον σκότωσε. Τότε ο Αχιλλέας όρμησε εναντίον του Μέμνονα, μονομάχησε με αυτόν και τον θανάτωσε. Περισσότερα για το περιστατικό του θανάτου του Αντιλόχου γράφει ο Πίνδαρος: ο Νέστορας, ύστερα από τραυματισμό του αλόγου του, θα σκοτωνόταν από τον Μέμνονα αν δεν έτρεχε ο Αντίλοχος να παρεμβάλει το σώμα του ανάμεσά τους, δίνοντας έτσι ένα άφθαστο παράδειγμα αγάπης προς τον πατέρα με τον θάνατό του. Κατά δύο άλλες, λιγότερο αποδεκτές, παραδόσεις, ο Αντίλοχος σκοτώθηκε από τον Έκτορα ή τον Πάρι.
Οι τρεις αυτοί ήρωες Αχιλλέας, Πάτροκλος και Αντίλοχος τάφηκαν από τους Αχαιούς στο ακρωτήριο του Σιγείου όπου και στα χρόνια του Στράβωνα συνέχιζαν οι κάτοικοι του Ιλίου να τους προσφέρουν νεκρικές τιμές. Επίσης ο Όμηρος κάνει λόγω και για τις ψυχές των ηρώων αυτών που έμεναν μαζί στον Άδη όταν κατέβηκε ο Οδυσσέας και τις συνάντησε.
Οι αρχαίοι γλύπτες και ζωγράφοι απεικόνισαν πολλές φορές τη μορφή του Αντιλόχου. Γνωστότερη στην αρχαιότητα ήταν η τοιχογραφία του Πολυγνώτου στη «Λέσχη των Κνιδίων», στους Δελφούς. Σε αυτή ο Αντίλοχος παριστάνεται μαζί με τους κορυφαίους Αχιλλέα, Πάτροκλο, Αγαμέμνονα και Πρωτεσίλαο.
Δείτε επίσης
Ο αστεροειδής1583 Αντίλοχος (1583 Antilochus), που ανήκει στην Τρωική Ομάδα και ανακαλύφθηκε το 1950, πήρε το όνομά του από τον ηρωικό γιο του Νέστορα.
