Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|6|01|2025}}
Η Ίλυα Λιβυκού (ψευδώνυμο της Αμαλίας Χατζάκη) (14 Μαρτίου 1919 - 6 Σεπτεμβρίου 2002) ήταν Ελληνίδαηθοποιός.
Βιογραφία - προσωπική ζωή
Γεννήθηκε ως Αμαλία Χατζάκη στο Ηράκλειο το 1919.[3] Αρχικά ασχολήθηκε με τον ακοντισμό. Αμέσως μετά το απολυτήριο του γυμνασίου, παντρεύτηκε τον δικηγόρο Αγησίλαο Κοζύρη, με τον οποίο απέκτησε δύο κόρες και έναν γιο. Μετακόμισε στην Αθήνα με την οικογένειά της, για να σπουδάσει στη Νομική, την οποία και τελείωσε. Έδωσε κρυφά εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου απ' όπου αποφοίτησε με άριστα. Η σχέση με το σύζυγό της κλονίστηκε και το ζευγάρι πήρε διαζύγιο. Η Λιβυκού μεγάλωσε μόνη τα παιδιά της.
Έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο θέατρο την άνοιξη του 1947 με το έργο «Ρουί Μπλας» του Βίκτωρος Ουγκώ σε σκηνοθεσία Ροντήρη.[4]
Ο πρώτος της επαγγελματικός ρόλος ήταν το αμέσως επόμενο καλοκαίρι, σε ηλικία 28 ετών, στο θίασο Κατερίνας όπου γνωρίστηκε με τον Βασίλη Λογοθετίδη. Όταν, την επόμενη χρονιά, ο Λογοθετίδης δημιούργησε δικό του θίασο, την πήρε μαζί του και από το 1948 ως το 1960 έπαιξε σε όλες σχεδόν τις παραστάσεις του και σε 9 από τις 12 ταινίες του. Ελέγετο πως οι δύο ήταν ζευγάρι, παρ'όλο που κανείς από τους δύο δεν το παραδέχτηκε.[4] Μετά το θάνατό του, συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους και στράφηκε, με επιτυχία, σε πιο δραματικούς ρόλους.
Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το έργο Οι Γερμανοί ξανάρχονται του Αλέκου Σακελλάριου (1948) και έκτοτε έλαβε μέρος σε περισσότερες από 45 ταινίες των Γεωργιάδη, Καραγιάννη, Σκουλούδη και πολλών άλλων σκηνοθετών.[5]
Κόρη της είναι η ηθοποιός Χρυσή Κοζύρη, γεννημένη το 1940 στη Μυτιλήνη, που έπαιξε στο θέατρο και στον κινηματογράφο τη δεκαετία του '60.
Στο ενεργητικό της είχε εμφανίσεις σε τηλεοπτικές σειρές και ραδιοφωνικές εκπομπές, ενώ μαζί με τον Μάνο Κατράκη, συμμετείχε σε ποιητικές εκδηλώσεις στο θέατρο «Μουσούρη», με μουσική του Μ. Θεοδωράκη.
Σταμάτησε τις εμφανίσεις της στο θέατρο το 1984. Το 1986 έχασε από καρκίνο την άλλη κόρη της, Εύα.[5] . Μετά από αυτό το πλήγμα αποσύρθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας.
Πέρασε τα τελευταία της χρόνια μόνη της στην Κυψέλη, σε κατάσταση οικονομικής ανέχειας. Πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου 2002, σε ηλικία 83 ετών, έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο. Κηδεύτηκε στην Καισαριανή δίπλα στην αγαπημένη της κόρη.
Εικοσιένα χρόνια μετά το θάνατό της, η Φίνος Φιλμ ανάρτησε στον επίσημο λογαριασμό της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα συγκινητικό αφιέρωμα με αποσπάσματα από ταινίες της. [6][7] Το κείμενο της ανάρτησης:
"Με υψηλή θεατρική παιδεία, καλλιτεχνικό ήθος και σπουδαίο κωμικό ταλέντο, η Ίλυα Λιβυκού υποδύθηκε με απαράμιλλη αρτιότητα τους ρόλους της. Αχώριστο ζευγάρι στη σκηνή και στη ζωή με τον μεγάλο Βασίλη Λογοθετίδη, η Ίλυα κατάφερε να πλάσει μια προσωπικότητα δυναμική, αυτόνομη και σαγηνευτική και να βάλει το δικό της ξεχωριστό χρώμα σε κάθε της ερμηνεία. Σήμερα 21 χρόνια από το θάνατο της, την θυμόμαστε μέσα από στιγμές της στις ταινίες «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται», «Ίλιγγος» και «Ούτε Γάτα Ούτε Ζημιά»."
Αυτός ο κατάλογος ενημερώνεται περιοδικά με μηχανικό τρόπο από ένα bot. Επεξεργασίες σε αυτό τον κατάλογο από χρήστες με το συνηθισμένο «χειροκίνητο» τρόπο θα αναιρεθούν με την επόμενη ανανέωση από το bot!
Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης
Θέατρο στο ραδιόφωνο
1975 Jean Anouilh Μην ξυπνάτε την κυρία Ραδιο-σκηνοθεσία Ίων Νταϊφάς. Ρόλος: Βασίλισσα/μητέρα του Άμλετ
1962 Δεσποινίς ετών 39. Το έργο ηχογραφήθηκε και μεταδόθηκε απο την εκπομπή "Το Θέατρο της Εβδομάδος" της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ραδιοφωνική διασκευή & προσαρμογή: Κώστας Παπαγεωργίου Ο Αθηναίος Ραδιοσκηνοθεσία: Ίων Νταϊφάς. Τους βασικούς ρόλους έπαιζαν ο Χρήστος Τσαγανέας και η Νίτσα Τσαγανέα.
Το 1964, στην 5η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου (παλιά ονομασία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), έλαβε βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου, για την ερμηνεία της στην ταινία «Ένας ντελικανής» (1963). Έλαβε βραβείο ηθοποιίας για την ίδια ταινία και από το Διεθνές Φεστιβάλ του Σαν Φρανσίσκο (βραβείο «Χρυσή Γέφυρα»)[9].[10]
Το 1968 κατέκτησε το βραβείο Β’ Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία «Στα Σύνορα της Προδοσίας».[11][12]
↑Εξάρχου, Καλλιόπη (2021). Δωσίλογοι και μαυραγορίτες στον ελληνικό κινηματογράφο από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1970. Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 73.