Ganwyd Dahl yng Nghaerdydd i rieni o Norwy. Cafodd ei fedyddio yn yr Eglwys Norwyaidd ar bwys y bae. Mynychodd Ysgol Repton yn Swydd Derby. Daeth i'r amlwg yn y 1940au gyda'i waith ar gyfer plant ac oedolion, gan ddod yn un o awduron mwyaf poblogaidd y byd. Datgelwyd yn y 1980au iddo weithio fel asiant ddirgel ar gyfer MI6, Gwasanaeth Cudd-wybodaeth Dramor Prydain, gan wasanaethu yn yr Unol Daleithiau i hybu buddion Prydain ac i frwydro yn erbyn symudiad "America First", gan weithio ar y cyd gydag Ian Fleming a David Ogilvy.[4] Mae'r llyfr hanesyddol, "The Irregulars" gan Jennet Conant (2008, Simon and Schuster) yn disgrifio'r cyfnod hwn ym mywyd Dahl a'i gyfoeswyr.
Pan oedd yn bedwar mis oed, cafodd Theo Dahl anafiadau drwg pan drawodd tacsi ei bram. Fe ddioddefodd o hydrocephalus, ac fel canlyniad, daeth Dahl i ymwneud gyda datblygiad y falf "Wade-Dahl-Till" (neu'r falf WDT), dyfais i leddfu'r cyflwr.[5][6]
Priododd Dahl yr actores Americanaidd, Patricia Neal, ar 2 Gorffennaf 1953 yn Eglwys y Drindod, Dinas Efrog Newydd. Parhaodd y briodas 30 mlynedd a chawsont bump o blant: Olivia (a fu farw o frech-wen encephalitis, yn saith oed), Tessa, Theo, Ophelia, a Lucy. Cysegrwyd y llyfr The BFG i Olivia.
Yn 1965, dioddefodd Neal dri ebychiad aneurysm ymenyddol tra'n feichiog gyda'u pumed plentyn, Lucy; fe gymerodd Dahl reolaeth o'i adferiad, ac fe ailddysgodd sut i gerdded a siarad yn y diwedd.[7] Ar ôl priodas gythryblus, cawsant ysgariad yn 1983, ac fe ail-briododd Dahl Felicity ("Liccy") d'Abreu Crosland (ganwyd 12 Rhagfyr 1938), a oedd 22 mlynedd yn iau nag ef.
Mae Ophelia Dahl yn gyfarwyddwr ac yn gyd-sefydlydd (gyda Paul Farmer) cymdeithas ddi-elw Partners in Health, sy'n darparu gofal iechyd i rai o gymunedau tlotaf y byd. Mae Lucy Dahl yn llenor ar gyfer y sgrin yn Los Angeles. Mae merch Tessa, Sophie Dahl (a ysbrydolodd Dahl i greu cymeriad Sophie, prif gymeriad Y CMM) yn fodel ac yn awdures, mae hi'n cofio Roald Dahl fel "dyn anodd iawn – cryf iawn, dominyddol ... ddim yn annhebyg i tad y chwiorydd Mitford yn rhuo o gwmpas y tŷ yn dweud ei farn yn swnllyd, gan wahardd rhai bechgyn rhag ymweld â'r tŷ."[8] Mae un o nifer o wyrion Dahl yn mynychu'r Royal Palm Academy.[9]
Diwrnod Roald Dahl
Yn ddiweddar, mae diwrnod pen-blwydd Dahl, 13 Medi, wedi cael ei ddathlu yn eang fel Diwrnod Roald Dahl.[10][11]
Ar benwythnos 17/18 Medi 2016 cynhaliwyd cyfres o ddigwyddiadau yng Nghaerdydd i ddathlu canmlwyddiant geni Dahl. Daeth torf o filoedd i weld y digwyddiadau 'annisgwyl' oedd wedi eu seilio ar waith llenyddol yr awdur, a gynhyrchwyd ar y cyd rhwng National Theatre Wales a Chanolfan Mileniwm Cymru.
[12]
Llenyddiaeth plant
Roedd mam Dahl yn arfer adrodd straeon iddo ef a'i chwiorydd am greaduriaid mytholegol Norwyaidd, ac mae nifer o'i lyfrau'n cyfeirio at y rhain neu wedi cael eu hysbrydoli gan y straeon, megis y cewri yn The BFG. Darlunwyd nifer o'i lyfrau gan Quentin Blake.
Going Solo (1986) Dilyniant iw hunanatgofiant, ynddi mae'n mynd i weithio i Shell ac yn gwario amser yn gweithio yn Tansanïa cyn ymuno â ymdrech y rhyfel gan fod yn un o'r peilotau cynghreiriol olaf i adael Gwlad Groeg yn ystod y goresgyniad Almaeneg.
↑Dahl, Roald (2013). Going solo. Internet Archive. London : Puffin. tt. 23, 55. ISBN978-0-14-134987-9. Page 23: "Only three young Englishmen men ran the Shell company in the whole of that vast territory and I was the youngest and the junior." Page 55: "There were not a lot of young Englishmen in Dar, perhaps 15 or 20 at the most and all of us..."
↑"Roald Dahl and Norway". web.archive.org. 2015-07-04. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-07-04. Cyrchwyd 2023-10-21. very English indeedCS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
↑Barry Farrell (1969). Pat and Roald. Kingsport Press
↑"a very difficult man – very strong, very dominant ... not unlike the father of the Mitford sisters sort of roaring round the house with these very loud opinions, banning certain types – foppish boys, you know – from coming round."
.jpg)
