Nun confundir col cambéu llingüísticu.

La sustitución llingüística o cambéu de llingua ye un procesu sociollingüísticu, que dura delles xeneraciones, por aciu el cual el pueblu A camuda'l so códigu llingüísticu a favor de la llingua del pueblu B, dexando de falar, coles mesmes, la so llingua mesma orixinal. El cambéu de llingua ye carauterizáu, sobremanera, poles múltiples influencia léxiques, fonolóxiques y gramaticales que la llingua A exerz sobre la llingua B, esto ye, los fenómenos de sustratu llingüísticu.

El procesu de sustitución llingüística carauterizar pol abandonu interxeneracional d'una llingua en favor d'otra. Esto significa típicamente que los padres nun enseñen la so llingua materna a los fíos, sinón la nueva llingua, más prestixosa socialmente, que la sustitúi. Comprobóse qu'esti procesu, pa un territoriu dau, suel empezar poles clases altes urbanes, y de ende va pasando cada vez más embaxo na escala social al restu de clases urbanes; darréu'l procesu pasa a les clases altes rurales, y acaba nes clases baxes rurales, que son les postreres en caltener viva la llingua orixinal.

La sustitución llingüística producir en comunidaes billingües o multillingües onde ciertos individuos falen una llingua A con un prestíu sociollingüísticu menor qu'otra llingua, B. Nestes circunstancies ye posible que la llingua A sía sustituyida pola llingua B. La diferencia de prestíu ente les llingües A y B suel implicar que la llingua B tien toes o dalguna de les siguientes carauterístiques:^[1]

1. Mayor amplitú territorial. La llingua B tien un usu territorial o sociolóxicu más ampliu, y que la llingua A úsase en menos circunstancies que la llingua A. Asina frecuentemente la llingua A acútase a llocalidaes pequeñes o al ámbitu familiar.
2. Falantes de la clase dominante. La llingua B ye falada mayoritariamente poles persones de mayor poder adquisitivu y poder políticu, ente que la llingua A ye la llingua materna d'individuos de los grupos menos favorecíos económicamente de la sociedá, o los grupos con menos poder políticu y social.
3. Usabilidad en contestos culturalmente elevaos. La llingua B ye la usada xeneralmente pa usos académicos, científicos y alministrativos ente que la llingua A frecuentemetne ye una llingua con un léxicu afechu a la vida rural o familiar y escarez d'una tradición d'usu pa la ciencia, les teunoloxíes y los rexistros altamente especializaos.

Daos eses carauterístiques ye posible qu'asocedan dalgunes de les siguientes coses:

• La llingua A nun s'usa o s'usa pocu nel contestu académico y escolar, polo que los neños falantes d'A vuélvense competentes namái en llingua B nestes árees.
• El númberu de persones monollingües en B supera al númberu de persones monollingües n'A.
• Nos matrimonios mistos ente falantes de la llingua A y la llingua B ye posible que los fíos usen namái B, si unu de los dos padres namái fala B.
• L'accesu a ciertes posiciones económicamente favorables riquen maña nel usu de la llingua B, por esa razón munchos falantes d'A exercítense nel usu públicu de B, dexando A apostrada al ámbitu familiar.

La combinación d'estos factores aumenta la probabilidá de qu'un falante que la so llingua materna ye A, use la llingua B con mayor probabilidá colos sos fíos (siquier en ciertos contestos).

El cambéu de llingua munches vegaes confundir col adstratu, pero realmente trátase de dos fenómenos distintos: ente que'l cambéu de llingua supón l'abandonu de la llingua propia a favor d'otra, adstratu refierse namái a les influencies mutues qu'exercen les llingües unes sobre les otres mientres un llargu periodu de convivencia.

Por casu, el francés modernu creóse gracies a dellos cambeos de llingua (por consiguiente ye la llingua románica que más s'alloñó fonética y fonolóxicamente del llatín). Primero los galos (antiguu pueblu célticu que vivía orixinalmente en Galia, provincia del Imperiu romanu) aprendieron la llingua llatina, mesma de los conquistadores romanos, pero al empar apurrieron traces fonétiques y fonolóxiques, y pallabres celtes al llatín. Como resultancia, el galu escastóse, pero dalgunes de les sos carauterístiques quedaron calteníes nel llatín vulgar faláu nesi territoriu. Depués los francos, un pueblu xermánicu que tamién conquistó'l país, aprendieron esti llatín vulgar con influencies celtes, pero igualmente dexaron nél buelgues fondes de la llingua xermánica que orixinalmente falaben (por casu la pronunciación de les vocales y de la /r/, uvular, típica de les llingües xermániques como'l alemán, y, poques gracies, del francés).

Alsacia (Francia) históricamente foi una rexón xermanoparlante, onde tanto'l alemán estándar como'l alsacianu, la llingua altoxermánica local fueron llargamente movíes pol francés estándar en siendo vetáu nes instituciones tres la Primer Guerra Mundial y Segunda Guerra Mundial.^[2]

A pesar del abandonu de Bielorrusia de la XRSS en 1991, l'usu del bielorrusu ta baxando en favor del rusu. Acordies con un estudiu del gobiernu bielorusso en 2009^{[ensin referencies]}, el 72 % de los bielorrusos falen rusu en casa, ente que'l bielorrusu namái lu usen nel llar un 11,9 % de los bielorrusos. Namái un 29,4 % puede escribir, falar y lleer bielorrusu correutamente, anque'l porcentaxe xube al 52,5 % cuando s'esamina cuantos pueden falalo y lleelo. Acordies con el mesmu estudiu unu de cada diez bielorrusos nun entiende'l bielorrusu.

Nos pasaos dos sieglos, Bruxeles pasó de ser una ciudá puramente flamencoparlante a una ciudá billingüe de mayoría francófona. Esta sustitución llingüística empezó nel sieglu XVIII y aceleróse cola independencia de Bélxica y la crecedera demográfica en Bruxeles.^[3][4] A partir de 1880, más y más falantes flamencos fixéronse billingües, aportando a munchos los falantes monollingües en francés dempués de 1910.

A mediaos del sieglu XX, el númberu de monollingües en francés superaba al númberu de falantes billingües.^[5] Namái a partir de los años 1960, tres l'establecimientu de les fronteres llingüístiques en Bélxica y el desenvolvimientu socieconómico en Flandes, estabilizóse'l porcentaxe de falantes flamencos frente al usu creciente del francés.^[6]

Hasta mediaos del sieglu XIX, Carintia meridional n'Austria tuvo una aburmadora mayoría de falantes d'eslovenu: hacia 1820, el 97 % de los habitantes al sur de la llinia Villach-Klagenfurt-Diex falaben eslovenu como llingua nativa.^[7] Mientres l'intre del sieglu XIX esta cifra cayó significativamente. Escontra 1920, una tercer parte de la población camudara la so llingua en favor del alemán, como llingua principal. Tres el Plebiscitu de Carintia na década de 1920, y especialmente tres la Segunda Guerra Mundial, la mayor parte de la población abandonó l'eslovenu en favor del alemán. Na mesma rexón, anguaño namái un 13 % de la población fala eslovenu, ente que más del 85 % de la población fala alemán. Les cifres pa tola rexón son igualmente elocuentes: en 1818, alredor del 35 % de la población de Carintia falaba eslovenu, hacia 1910, esta cifra cayera al 15,6 % y hacia 2001 yera del 2,3 %.^[8] Estos cambeos fueron principalmente la resultancia d'una sustitución llingüística na población, siendo la emigración y el xenocidiu (per parte de los nazis mientres la guerra mundial) motivos menos importantes.

En China la sustitución llingüística más recién afectó al idioma manchú. Cuando China tuvo sol dominiu de la dinastía manchú (dinastía Qing), tanto'l manchú como'l chinu yeren cooficiales. Sicasí, el chinu estándar yera culturalmente preponderante ya inclusive los gobernantes manchúes empezaron a preferir el chinu al manchú. Créese que l'emperador Qianlong y los sos socesores, anque étnicamente manchúes, yeren más fluentes en chinu qu'en manchú. Mientres munchos años tres la cayida de la dinastía manchú y la fundación de República de China en 1912, les persones étnicamente manchúes abandonaron la so llingua propia. Na actualidá hai menos de 100 falantes manchúes nativos, anque un númberu importante de préstamos léxicos del manchú siguen siendo evidentes nes variedaes llingüístiques nororienales de chinu.

Amás, munches llingües siníticas, como'l chinu wu shanghainés o'l chinu hakka perdieron falantes a midida que les poblaciones locales pasaron a falar chinu estándar, particularmente a partir de los años 1980, como resultáu de la política gubernamental de promover el chinu estándar como llingua nacional falada, amás de les migraciones a les grandes ciudaes dende otres partes de China (los inmigrantes polo xeneral desconocen les llingües siníticas locales, polo que'l chinu estándar vese favorecíu como llingua de comunicación). Esto ye bultable en ciudaes como Shanghai y Xiamen. Sicasí, el chinu cantonés nun siguió dicha enclín a la sustitución, polo qu'esa llingua sigue falándose llargamente en Ḥong Kong y Macáu, según na provincia de Guangdong onde la población retuvo llargamente'l cantonés, coles mesmes qu'aceptó'l chinu estándar como llingua de comunicación col restu de China.

El dominiu progresivu exercíu pol Reinu de Castiella sobre'l restu de la Península Ibérica mientres diba aumentando'l so poder políticu a lo llargo de los sieglos, contribuyó cola espansión de la so llingua, por cuenta del restu (anguaño l'aragonés, l'asturlleonés o'l euskera ocupen un dominiu más amenorgáu que'l qu'ocuparon na Edá Media). Esti fenómenu afectó en distintos graos los territorios onde se falaron otres llingües, como por casu l'antiguu Reinu de Llión (asturlleonés), Aragón (navarroaragonés), Cataluña, Comunidad Valenciana ya Islles Baleares (catalán), Galicia (gallegu) o'l País Vascu y Navarra (euskera).

En Galicia, Cataluña y País Vascu, la sustitución tuvo mayor impautu nel sieglu XX, el casu gallegu especialmente a partir de la década de los setenta y ochenta, anque nunca dexó de ser la llingua mayoritaria. Nel restu de rexones mientres los sieglos XVII y XVIII les llingües romances rexonales siguieron siendo importantes inclusive n'Asturies, Llión y Aragón. Nel País Vascu y Cataluña l'impautu del español foi especialmente fuerte mientres el franquismu debíu al éxodu de falantes d'español dende les árees rurales a diches rexones. La fondura d'esta sustitución llingüística varia; ente un estáu avanzáu n'Asturies o Aragón, que les sos variedaes llingüístiques natives tán próximes a la estinción, y otres zones como Cataluña o'l País Vascu, onde la identificación ente identidá y llingua rexonal contribuyó al so caltenimientu.

N'Estremadura'l portugués d'Olivenza tamién esperimentó un perimportante retrocesu dende la so anexón a España. Ente que el guanche de les islles Canaries quedó rápido apostráu a les zones más rurales y inaccesibles, amás el trabayu forzáu y la esclavitú de munchos guanches abrasó notoriamente la población, como tamién pasaría n'América, onde'l descensu foi amontáu por escarecer la población d'inmunidá frente a enfermedaes de les poblaciones euroasiátiques.

Calvin Veltman (Language Shift in the United States, 1983) trató llargamente l'asuntu del cambéu de llingua en numberosos grupos inmigraos a Estaos Xuníos. Un estudiu basáu en datos llograos pola Oficina del Censu (Bureau of the Census) muesta que les tases de cambéu y asimilación fueron aumentando nos postreros 50 años nos Estaos Xuníos. Los inmigrantes que la so llingua manterna ye l'español reemplazar como llingua familiar en dos generación, y n'ausencia d'inmigración siguida, la llingua nun sobreviviría más allá de dos generación.

El francés del Quebec llargamente faláu a principios del sieglu XX en Nueva Inglaterra polos inmigrante francocanadienses práuticamente sumió nos Estaos Xuníos reemplazáu pol inglés. Un procesu similar asocedió en Louisiana, que foi una colonia francesa. Los datos publicaos por McKay y Wong New Immigrants in the United States confirma esti panorama a partir de los datos del censu de 1990. Esti procesu tamién foi reparáu ente los migrantes francocanadieneses que salieron de Quebec, algamar tases de sustitución tal altes qu'abarrunten la so desapaición ente les comunidaes qu'orixe quebequés. Sicasí, dientro del propiu Quebec el cayente del francés foi revertíu, y anguaño gracies a altes tases d'emigración y un gran númberu de matrimonios con francocanadienses, el porcentaxe de población anglófona ta escayendo.

Les llingües indíxenes norteamericanes fueron perdiendo falantes de cutio dende siquier finales del sieglu XVIII. Amás del inglés hai siquier otres 19 o 20 llingües más n'Estaos Xuníos con más falantes que la llingua nativa más numberosa, el navajo. Según el Censu estadunidense de 2000^[9] y otres encuestes, nesi añu inda quedaben unos 300 mil falantes de llingües indíxenes. La llingua indíxena con mayor númberu de falantes ye'l navajo una llingua atabascana que tien unos 179 mil falantes, alcontraos principalmente en Arizona, Nuevu Méxicu y Utah, amás de dellos pequeños enclaves a lo llargo del país. El dakota ye una llingua siux con unos 18 mil falantes n'Estaos Xuníos (incluyendo los falantes de Canadá hai 22 mil falantes de la llingua), la mayoría d'ellos viven en Dakota del Norte y Dakota del Sur. El cheroqui de la familia iroquesa tenía unos 22 mil falantes en 2005.^[10] El Yup'ik d'Alaska central una llingua de la familia esquimo-aleutiana tien 16 mil falantes, la mayoría d'ellos n'Alaska. La situación de la mayoría de llingües indíxenes ye terminal, munches d'elles namái tienen unos pocos centenares de falantes d'edá avanzada, y les xeneraciones más nueves de nativos americanos tienen una conocencia escasa de la llingua y tienden a ser monollingües n'inglés.

En Filipines, l'español filipín faláu nel ámbitu familiar foi progresivamente sustituyíu pol inglés americanu, especialmente tres el final de la Segunda Guerra Mundial, hasta'l puntu de qu'a efeutos práuticos la llingua nun ye usada coloquialmente yá.

Otru exemplu ye la desapaición gradual del kinaray-a, la llingua de la islla de Panay (la provincia d'Iloílo), munchos de que los sos falantes camudaron al hiligainón o a formes criollizadas del mesmu. El kinaray-a falóse nes ciudaes vecines de la capital de Iloílo, ente que el hiligainón falábase namái na mariña este de la ciudá propiamente dicha. Sicasí, debíu al usu nos medios y otros factores como la urbanización, los falantes más nuevos pasaron del kinarya-y a hiligainón, especialment nes llocalidaes de Cabatuan, Santa Barbara, Calinog, Miagao, Passi City, Guimbal, Tigbauan, Tubungan, etc. En munches llocalidaes, especialmente Janiuay, Lambunao y San Joaquín inda queden falantes de kinaray-a con un acentu similar al de Karay-a na provincia d'Antikue. Nesta última provincia la "hiligainización" ye un asuntu revesosu, especialmente na so capital San José de Buenavista. Munchos investigadores de Iloílo traxeron con ellos collaboradores falantes de hiligainón que son reticentes a aprender la llingua llocal.

Unu de los problemes del kinaray-a ye'l so estándar escritu, dalgunos de que los sos fonemes nun tienen una forma simple de ser representaos na ortografía. Col tiempu'l kinaray-a sumió de munches rexones nes que se falaba na islla de Mindoro, a midida que el tagálog convirtióse na llingua dominante y oficial en dicha rexón.

En Finlandia hai inda importante enclaves suecófonos, a diferencia d'Estonia onde los últimos asentamientos suecos se despoblaron pola fuxida de la población en 1944. Como Finlandia tuvo baxu dominiu suecu dende la edá media hasta 1809, la llingua d'escolarización foi'l suecu y la primer tesis en finés foi publicada namái en 1858. Munches ciudaes costeres de Finlandia yeren multillingües. En Viipuri esistíen periódicos en suecu, finés, rusu y alemán. Sicasí, la industrialización y el exódo rural a les ciudaes de la década de 1960 camudaron demográficamente les ciudaes y nelles empezó a apoderar el finés. Anque Helsinki yera una ciudá de mayoría suecófona en 1910, anguaño la población sueca nel país los suecófonos son una minoría que representa namái'l 6 % de la población.

La rexón del Flandes francés, que foi parte de Francia ente 1659 y 1878, históricamente yera parte del dominiu del idioma holandés, más específicamente na rexón falaba flamencu occidental. La situación llingüística caltúvose relativamente inalterada hasta la revolución francesa en 1789, polo que l'holandés ocupara les principales funciones comunicatives y foi la llingua de cultura mientres el sieglu XVIII.^[11] Mientres el sieglu XIX, especialmente la segunda parte del mesmu, l'holandés foi marxináu en tolos niveles y cultural y sociolingüísticamene foi llargamente apostráu. Les principales ciudaes pasaron a ser predominantemente francófonas escontra'l final del sieglu XIX. Sicasí nel campu, munches escueles primaries siguieron enseñando n'holandés hasta la Primer Guerra Mundial, y la ilesia católica siguió predicando y enseñando el catecismu en flamencu en munches parroquies.^[11] Sicasí, por cuenta de que'l francés tenía nesa rexón un estatus más altu que'l flamencu, dende'l periodu d'enteguerres tola población fíxose billingüe; y la xeneración nacida tres la Segunda Guerra Mundial foi educada y criada casi puramente en francés. Nel campu, la sustitución llingüística del flamencu completar na década de los años 1930. Polo que la gran mayoría de persones que falen fluidamente flamencu tienen más de 60 años.^[11] Por esa razón, nes próximadas décades dar por segura la desapaición del flamencu en Francia.^[11]

Los cumanos buscando abellugu de los turcu mongoles establecer no que güei ye Hungría y darréu se maxarizaron. El pueblu jásico d'Hungría orixinalmente falaba una forma d'osético, pero adoptaren el idioma húngaru, abandonando por completu'l osético. Na prehistoria d'Hungría asocedería amás otru cambéu de llingua yá que la cultura de los magieres amuesa poques similaridades coles d'otros pueblos urálicos.

Envalórase que l'irlandés foi la llingua mayoritaria n'Irlanda hasta siquier 1800^[13] pero pasó a ser minoritaria a lo llargo del sieglu XIX.^[14] De fechu la defensa de la llingua irlandesa foi una parte importante del programa políticu del nacionalismu irlandés. Y anque dende l'establecimientu del Estáu Llibre Irlandés (1922-1937) esistió'l compromisu per parte del republicanismu irlandés pola defensa y usu del idioma irlandés, nel nuevu estáu independiente siguió emplegándose l'inglés como llingua alministrativa (inclusive nes árees onde había un 80 % de población que falaba irlandés). El númberu de falantes siguió baxando de cutio, a pesar de qu'esistió ciertu entusiasmu inicial en favor del usu del irlandés. Impúnxose la idea de que ciertes rexones del país oficialmente designaes como Gaeltachtaí, tendríen especial proteición y seríen árees dende les cualos espandiríase l'usu del irlandés por tola isla.

Sicasí, el gobiernu refugó aplicar los encamientos de 1926 de la comisión del Gaeltacht, qu'incluyíen restituyir l'irlandés como llingua alministrativa neses árees. A midida que el papel d'estáu creció, esistió una terrible presión sobre los falantes del irlandés pa usar l'inglés. Anque trabayar pa l'alministración pública riqui obligatoriamente una cierta calificación n'irlandés, nun se riquir un altu nivel de fluidez y pocos emplegaos usen l'irlandés nel so trabayu, anque a efeutos práuticos sí se riquir una conocencia perfecta del inglés. Debíu al baxu desempeñu de los emplegaos n'irlandés, ye imposible tratar con ellos puramente n'irlandés. De fechu un informe de 1986 del Bord na Gaeilge afirma:

... the administrative percancies of the state have been among the strongest forces for anglicisation in Gaeltacht areas.^[15]

El gobiernu irlandés primeramente intentó promover l'usu del irlandés al traviés del sistema escolar y pensóse que l'irlandés sería predominante nuna xeneración. En 1928 l'irlandés yera un requisitu obligatoriu nos exámenes d'educación media.^[16] Escontra 1966 surdió un movimientu en favor de la llibertá d'usos llingüísticos, que s'opunxo a la enseñanza obligatoria del irlandés, anque primeramente foi llargamente ignoráu. Sicasí, el númberu de persones que falen irlandés como primer llingua foi escayendo de cutio dende la independencia, anque'l númberu de los que lo tienen como segunda llingua aumentó.

Anguaño les estimaciones del númberu de falantes nativos sentir ente 40 000 y 80 000 persones.^{[17][18][19][20]} Anguaño esisten unes 72 mil persones que lo usen diariamente fora de los contestos educativos. Fora d'Irlanda queden dellos pocos falantes en Gran Bretaña, Canadá (en Newfoundland), nos Estaos Xuníos y otros países.

N'Italia la llingua oficial del estáu ye italianu estándar que ye una llingua románica basada nel toscanu lliterariu, considerada llingua culta dende'l sieglu XIV. Sicasí, la llingua coloquial en distintos partes d'Italia yeren les diverses llingües romances desenvueltes autóctonamente nos distintos territorios. Hasta la unificación d'Italia, completada en 1870, cada territoriu dientro d'Italia utilizara pa fines cotidianos la llingua rexonal. Pero'l surdimientu d'un estáu centralizáu riquía una llingua oficial pa l'alministración y otros menesteres. Anque s'envaloró qu'hacia 1861 namái un 2,5 % de los italianos usabes puramente l'italianu oficial. L'usu del italianu oficial foi moviendo a les llingües rexonales qu'en gran midida siguen siendo usaes nel ámbitu familiar y colos amigos pero non nel ámbitu públicu. La siguiente tabla amuesa como foi progresando'l procesu de sustitución de les llingües rexonales frente al italianu estándar:

Antes de la década de 1930, l'italianu yera la llingua oficial de Malta, y yera la llingua falada poles clases altes, ente que el maltés yera faláu pol restu de grupos sociales. Cuando'l inglés apaeció na alministración, aportó a llingua cooficial xunto col maltés y l'italianu dexó de ser la llingua oficial. Dende entós l'usu del inglés amontóse en tol país y agora compite en estatus col maltés^{[ensin referencies]}. Per otra parte tamién el númberu de falantes d'italianu amontóse al respective de cuando yera la llingua oficial.

L'enclín de les xeneraciones nueves ye a usar nueves formes mistes tomaes del inglés o l'italianu, pa construyir neoloxismos en maltés. Por casu, a la pallabra maltesa pa 'biblioteca' orixinalmente yera bibljoteka, pero anguaño foi movida pola forma librerija del inglés library 'biblioteca' con una terminación italiana. Amás l'usu de formes mistes del italianu y l'inglés, conocíu como maltenglish ye común y empezó a influyir el maltés. El maltenglish arreya l'usu pallabres ingleses n'oraciones con gramática maltesa o'l préstamu masivu de pallabres del inglés al maltés. Los estudios sociolóxicos amuesen non yá que l'inglés ta siendo más y más usáu, sinón que tamién ta exerciendo una poderosa influencia na mesma estructura del maltés faláu poles xeneraciones más nueves.

Les primeres estimaciones del númberu de falantes de llingües indíxenes en Méxicu suxeren que cuando esti país independizóse definitavamente d'España en 1821, namái cerca d'un 30 % de los habitantes teníen como llingua materna l'español de Méxicu, polo que la mayoría falaba predominantemente dalguna llingua indíxena. La sustitución escontra l'español diose especialmente mientres el sieglu XX cola meyora de la rede de carreteres y la educación pública garantizada que primeramente s'impartía puramente n'español.

Na actualidá, la población falante de llingües indíxenes en Méxicu nun ye conocida con precisión. El censu del INEGI señala que se trata d'alredor de seis millones de persones, pero'l datu correspuende namái a los mayores de cinco años. La población étnica indíxena foi calculada pola CDI en 12,7 millones de persones en 1995, lo qu'equivalía al 13,1 % de la población nacional nesi añu (1995).^[22] De la mesma, la CDI sostenía qu'en 1995, los falantes de llingües indíxenes nel país sumaben alredor de siete millones. La mayor parte d'esa población concentrar na rexón centro y sur del país.

Tres la independencia de Signapur en 1965, hubo una sustitución llingüística en tou Singapur dende'l malayu usáu como llingua franca pa los contactos interétnicos escontra l'inglés, desque esta última llingua foi escoyida como llingua oficial en Singapur. Ente la comunidá china de Singapur, hubo amás un cambéu secundariu dende diverses llingües siníticas escontra'l mandarín estándar. Asina, el mandarín estándar reemplazó al hokkien de Singapur (una variedá de chinu min nan como llingua franca). L'amenorgamientu del usu de variedaes dialeutales siníticas distintes del mandarín estándar foi particularmente significativa ente la problación más nueva.

Dende la cayida de Saigón a la fin de la guerra de Vietnam en 1975, l'usu del francés con acentu vietnamita pasó de ser la llingua oficial y la llingua principal de la educación en Vietnam del Sur^{[ensin referencies]} a ser una llingua minoritaria llindada a la élite y persones d'edá avanzada. Actualmetne, namái un 5 % de la población fala fluidamente francés ente los vietnamites. La subtitución llingüística del francés pol vietnamita asocedió primero nel norte del país por cuenta de les polítiques del Viet Minh y los posteriores gobiernos d'inspiración comunista que promovieron que'l vietnamita fora la única llingua usada na educación. Sicasí, dende finales de los años 1990, hubo un alicáu interés pol francés en Vietnam.^{[ensin referencies]}

• Adstratu
• Sustratu
• Superestratu

• Montoya, Brauli: La difusió social de la substitució llingüística a la ciutat d'Alacant: Assaig d'una cronologia, Treballs de sociollingüística catalana 13, páxs. 25-38
• Bastardes Boada, Albert (2003). Ecodinámica sociollingüística: comparances y analoxíes ente la diversidá llingüística y la diversidá biolóxica, Revista de llengua i dret 39, páxs. 119-148.