Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 2009
Suid-Afrika se algemene verkiesing vir 'n nuwe Nasionale Vergadering en provinsiale wetgewers is op 22 April 2009 gehou.
Suid-Afrikaanse stembrief van 2009
Die Nasionale Vergadering bestaan uit 400 lede wat deur proporsionele verteenwoordiging gekies word. Die Nasionale Vergadering wys ná die verkiesing die nuwe President van Suid-Afrika aan.
Meer as 23 miljoen burgers het geregistreer om te stem, waarvan 16 000 oorsese Suid-Afrikaners was. Die Pretoriase Hooggeregshof het op 9 Februarie 2009 beveel dat alle oorsese Suid-Afrikaners in die verkiesing mag stem. Dié besluit is deur die Konstitusionele Hof beaam toe dit op 12 Maart 2009 beslis het dat oorsese burgers wat reeds geregistreer is in die verkiesing mag stem.
Daar was 40 partye waarvoor kiesers kon stem, waarvan 26 op nasionale vlak. Die drie partye wat, soos verwag is, die hoofspelers in die verkiesing was, was die African National Congress onder leiding van mnr. Jacob Zuma , die Demokratiese Alliansie onder leiding van me. Helen Zille , en die Congress of the People onder leiding van mnr. Mosiuoa Lekota .
Uitslag
Nasionale verkiesing
Kaart van die Nasionale Uitslae: ANC-meerderheid
Geen meerderheid, ANC gewildste
DA-meerderheid
Geen meerderheid, DA gewildste
COPE-meerderheid
Geen meerderheid, COPE gewildste
IVP-meerderheid
Geen meerderheid, IVP gewildste
ID-meerderheid
Geen meerderheid, ID gewildste
UDM-meerderheid
Geen meerderheid, UDM gewildste
Setels in die Nasionale vergadering na die 2009-verkiesing: Ander partye
Party
Leier
Stemme
%
Verandering
Setels
Verandering
African National Congress (ANC)
Jacob Zuma
11 650 748
65,9%
-3,79
264
-15
Demokratiese Alliansie (DA)
Helen Zille
2 945 829
16,66%
+4,29
67
+17
Congress of the People (Cope)
Mosiuoa Lekota
1 311 027
7,42%
+7,42
30
+30
Inkatha-Vryheidsparty (IVP)
Mangosuthu Buthelezi
804 260
4,55%
-2,42
18
-10
Onafhanklike Demokrate (OD)
Patricia de Lille
162 915
0,92%
-0,78
4
-3
United Democratic Movement (UDM)
Bantu Holomisa
149 680
0,85%
-1,43
4
-5
Vryheidsfront Plus (VF+)
Pieter Mulder
146 796
0,83%
-0,06
4
-
Afrika Christen Demokratiese Party (ACDP)
Kenneth Meshoe
142 658
0,81%
-0,79
3
-4
United Christian Democratic Party (UCDP)
Lucas Mangope
66 086
0,37%
-0,38
2
-1
Pan Africanist Congress (PAC)
Motsoko Pheko
48 530
0,27%
-0,46
1
-2
Minority Front (MF)
Amichand Rajbansi
43 474
0,25%
-0,1
1
-1
Azanian People's Organisation (AZAPO)
Mosibudi Mangena
38 245
0,22%
-0,03
1
-
African People’s Convention (APC)
Themba Godi
35 867
0,20%
+0,20
1
+1
Movement Democratic Party (MDP)
Jake Maseka
29 747
0,17%
+0,17
0
-
Al Jama-ah
Ganief Hendricks
25 947
0,15%
+0,15
0
-
Christian Democratic Alliance
Louis Michael Green
11 638
0,07%
+0,07
0
-
National Democratic Convention (NADECO)
Hawu Mbatha
10 830
0,06%
+0,06
0
-
New Vision Party (NVP)
Ike Kekana
9 296
0,05%
+0,05
0
United Independent Front (UIF)
Malizole Diko
8 872
0,05%
+0,05
0
-
Great Kongress of SA (GKSA)
Vinesh Chuturgoon
8 271
0,05%
+0,05
0
-
South African Democratic Congress
Ziba Jiyane
6 035
0,03%
+0,03
0
-
Keep It Straight and Simple Party (KISS)
Claire Emary
5 440
0,03%
-0,01
0
-
Pan-Africanist Movement (PAM)
Thami ka Plaatjie
5 426
0,03%
+0,03
0
-
Alliance of Free Democrats (AFD)
Themba Sono
5 178
0,03%
+0,03
0
-
Women Forward (WF)
Nana Ngobese-Nxumalo
5 087
0,03%
+0,03
0
-
A Party
Anthony Penderis
2 847
0,02%
+0,02
0
-
Totaal
100
400
-
Gauteng provinsiale verkiesing
Setels in Gauteng se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
2 662 013
64,04%
-4,36
47
-4
Demokratiese Alliansie
908 616
21,86%
+1,08
16
+3
Congress of the People
323 327
7,78%
NVT
6
NVT
Vryheidsfront Plus
67 660
1,63%
+0,29
1
0
Inkatha-Vryheidsparty
61 856
1,49%
-1,02
1
-1
Afrika Christen Demokratiese Party
36 099
0,87%
-0,77
1
0
Onafhanklike Demokrate
25 243
0,61%
-0,92
1
0
United Democratic Movement
16 480
0,40%
-0,59
0
-1
Pan Africanist Congress
12 880
0,31%
-0,54
0
-1
United Christian Democratic Party
10 091
0,24%
-0,02
0
0
Azanian People's Organisation
8 927
0,21%
-0,04
0
0
Movement Democratic Party
5 731
0,14%
NVT
0
NVT
African People’s Convention
5 123
0,12%
NVT
0
-1
Christen Demokratiese Alliansie
2 901
0,07%
NVT
0
NVT
Afrika Christen Alliansie
2 541
0,06%
NVT
0
NVT
Women Forward
1 974
0,05%
NVT
0
NVT
Great Kongress of South Africa
1 909
0,05%
NVT
0
NVT
National Democratic Convention
1 497
0,04%
NVT
0
NVT
Alliance of Free Democrats
1 101
0,03%
NVT
0
NVT
New Vision Party
1 079
0,03%
NVT
0
NVT
Totaal
4 157 048
100,00
73
Bedorwe stemme
42 815
KwaZulu-Natal provinsiale verkiesing
Gelykop tussen twee of meer partye
Setels in KwaZulu-Natal se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
2 192 516
62,95%
+15,97
51
+13
Inkatha-Vryheidsparty
780 027
22,40%
-14,42
18
-12
Demokratiese Alliansie
318 559
9,15%
+0,80
7
0
Minority Front
71 507
2,05%
-0,56
2
0
Congress of the People
44 890
1,29%
NVT
1
NVT
Afrika Christen Demokratiese Party
23 537
0,68%
-1,11
1
-1
United Democratic Movement
7 953
0,23%
-0,52
0
-1
Al Jama-ah
7 612
0,22%
NVT
0
NVT
National Democratic Convention
6 881
0,20%
NVT
0
NVT
Onafhanklike Demokrate
6 853
0,20%
-0,30
0
0
Vryheidsfront Plus
5 760
0,17%
-0,12
0
0
African People’s Convention
5 087
0,15%
NVT
0
NVT
South African Democratic Congress
3 883
0,11%
NVT
0
NVT
Pan Africanist Congress
2 578
0,07%
-0,11
0
0
Women Forward
1 816
0,05%
NVT
0
NVT
United Christian Democratic Party
1 798
0,05%
-0,09
0
0
Great Kongress of South Arica
1 730
0,05%
NVT
0
NVT
Totaal
3 482 987
100,00
80
Bedorwe stemme
43 713
Limpopo provinsiale verkiesing
Gelykop tussen twee of meer partye
Setels in Limpopo se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
1 265 631
84,88%
-4,30
43
-2
Congress of the People
112 325
7,53%
NVT
4
NVT
Demokratiese Alliansie
51 856
3,48%
-0,11
2
0
Afrika Christen Demokratiese Party
10 246
0,69%
-0,58
0
-1
Vryheidsfront Plus
9 035
0,61%
0
0
0
Pan Africanist Congress
7 934
0,53%
-0,41
0
0
New Vision Party
6 497
0,44%
NVT
0
NVT
Azanian People's Organisation
5 640
0,38%
-0,13
0
0
United Democratic Movement
5 193
0,35%
-1,37
0
-1
African People’s Convention
4 455
0,30%
NVT
0
NVT
Ximoko Party
3 452
0,23%
-0,36
0
0
United Independent Front
1 769
0,12%
NVT
0
NVT
Black Consciousness Party
1 432
0,10%
NVT
0
NVT
Onafhanklike Demokrate
1 333
0,09%
-0,08
0
0
United Christian Democratic Party
1 320
0,09%
-0,13
0
0
Alliance of Free Democrats
1 041
0,07%
NVT
0
NVT
Women Forward
977
0,07%
NVT
0
NVT
Inkatha-Vryheidsparty
963
0,06%
+0,06
0
0
Totaal
1 491 072
100,00
49
Bedorwe stemme
22 549
Mpumalanga provinsiale verkiesing
Setels in Mpumalanga se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
1 110 190
85,55%
-0,67
27
0
Demokratiese Alliansie
97 204
7,49%
+0,55
2
0
Congress of the People
37 789
2,91%
NVT
1
NVT
Vryheidsfront Plus
11 590
0,89%
-0,34
0
-1
Afrika Christen Demokratiese Party
6 565
0,51%
-0,58
0
0
Inkatha-Vryheidsparty
6 540
0,50%
-0,45
0
0
Sindawonye Progressive Party
6 423
0,49%
-0,04
0
0
African People’s Convention
4 834
0,37%
NVT
0
NVT
Pan Africanist Congress
4 097
0,32%
-0,37
0
0
United Democratic Movement
3 366
0,26%
-0,74
0
0
Azanian People's Organisation
2 928
0,23%
+0,04
0
0
Christenparty
2 435
0,19%
NVT
0
-1
Onafhanklike Demokrate
1 527
0,12%
-0,19
0
0
National Democratic Convention
1 374
0,11%
NVT
0
NVT
United Christian Democratic Party
913
0,07%
-0,10
0
0
Totaal
1 297 775
100,00
30
Bedorwe stemme
19 119
Noord-Kaap provinsiale verkiesing
Gelykop tussen twee of meer partye
Setels in die Noord-Kaap se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
245 699
60,75%
-8,08
19
-2
Congress of the People
67 416
16,67%
NVT
5
NVT
Demokratiese Alliansie
50 817
12,57%
+1,49
4
+2
Onafhanklike Demokrate
19 995
4,94%
-2,11
2
0
Vryheidsfront Plus
5 034
1,24%
-0,31
0
-1
United Christian Democratic Party
4 889
1,21%
+0,88
0
0
Afrika Christen Demokratiese Party
4 041
1,00%
-0,88
0
-1
Azanian People's Organisation
2 439
0,60%
+0,09
0
0
African People’s Convention
1 364
0,34%
NVT
0
NVT
Pan Africanist Congress
882
0,22%
-0,22
0
0
Inkatha-Vryheidsparty
757
0,19%
-0,05
0
0
United Democratic Movement
604
0,15%
-0,30
0
0
Christen Demokratiese Alliansie
481
0,12%
NVT
0
NVT
Totaal
404 418
100,00
30
Bedorwe stemme
6 190
Noordwes provinsiale verkiesing
Gelykop tussen twee of meer partye
Setels in Noordwes se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
783 794
72,89%
-7,82
25
-2
Congress of the People
89 573
8,33%
NVT
3
NVT
Demokratiese Alliansie
88 728
8,25%
+3,25
3
+1
United Christian Democratic Party
56 678
5,27%
-3,22
2
-1
Vryheidsfront Plus
19 463
1,81%
+0,49
0
-1
Afrika Christen Demokratiese Party
7 366
0,69%
-0,48
0
0
United Democratic Movement
5 467
0,51%
-0,46
0
0
Onafhanklike Demokrate
4 984
0,46%
+0,02
0
0
Movement Democratic Party
4 432
0,41%
NVT
0
NVT
African People’s Convention
3 116
0,29%
NVT
0
NVT
Pan Africanist Congress
2 831
0,26%
-0,58
0
0
Azanian People's Organisation
2 712
0,25%
-0,03
0
0
Suid-Afrikaanse Politieke Party
1 832
0,17%
NVT
0
NVT
Afrika Christen Alliansie
1 750
0,16%
NVT
0
NVT
Inkatha-Vryheidsparty
1 619
0,15%
-0,10
0
0
National Democratic Convention
978
0,09%
NVT
0
NVT
Totaal
1 075 323
100,00
33
Bedorwe stemme
21 007
Oos-Kaap provinsiale verkiesing
Gelykop tussen twee of meer partye
Setels in die Oos-Kaap se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
1 552 676
68,82%
-10,45
44
-7
Congress of the People
308 439
13,67%
NVT
9
NVT
Demokratiese Alliansie
225 310
9,99%
+2,65
6
+1
United Democratic Movement
93 196
4,13%
-5,10
3
-3
African Independent Congress
17 306
0,77%
NVT
1
NVT
Pan Africanist Congress
12 108
0,54%
-0,46
0
-1
Afrika Christen Demokratiese Party
11 974
0,53%
-0,25
0
0
Onafhanklike Demokrate
10 466
0,46%
-0,31
0
0
Azanian People's Organisation
4 598
0,20%
+0,03
0
0
African People’s Convention
4 517
0,20%
NVT
0
NVT
Vryheidsfront Plus
4 428
0,20%
-0,06
0
0
Inkatha-Vryheidsparty
2 270
0,10%
-0,10
0
0
National Democratic Convention
2 027
0,09%
NVT
0
NVT
Pan Africanist Movement
1 921
0,09%
NVT
0
NVT
United Christian Democratic Party
1 908
0,08%
-0,04
0
0
Christen Demokratiese Alliansie
1 663
0,07%
NVT
0
NVT
New Vision Party
1 281
0,06%
NVT
0
NVT
Totaal
2 256 088
100,00
63
Bedorwe stemme
32 299
Vrystaat provinsiale verkiesing
Setels in die Vrystaat se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
African National Congress
724 688
71,10%
-10,68
22
-3
Congress of the People
120 018
11,61%
NVT
4
NVT
Demokratiese Alliansie
119 844
11,60%
+3,12
3
0
Vryheidsfront Plus
20 780
2,01%
-0,45
1
0
Dikwankwetla Party
11 257
1,09%
+0,12
0
0
Afrika Christen Demokratiese Party
7 556
0,73%
-0,57
0
-1
United Democratic Movement
3 722
0,36%
-0,52
0
0
United Christian Democratic Party
3 459
0,33%
-0,44
0
0
Pan Africanist Congress
3 449
0,33%
-0,85
0
0
African People’s Convention
3 200
0,31%
NVT
0
NVT
Inkatha-Vryheidsparty
2 232
0,22%
-0,14
0
0
Onafhanklike Demokrate
1 654
0,16%
-0,36
0
0
National Democratic Convention
1 065
0,10%
NVT
0
NVT
Peace and Justice Congress
398
0,04%
NVT
0
NVT
Totaal
1 033 322
100,00
30
Bedorwe stemme
15 744
Wes-Kaap provinsiale verkiesing
Setels in die Wes-Kaap se Provinsiale Parlement:
Party
Stemme
%
Verandering van vorige verk.
Setels
Verandering van vorige verk.
Demokratiese Alliansie
1 012 568
51,46%
+24,35
22
+10
African National Congress
620 918
31,55%
-13,7
14
-5
Congress of the People
152 356
7,74%
NVT
3
NVT
Onafhanklike Demokrate
92 116
4,68%
-3,16
2
-1
Afrika Christen Demokratiese Party
28 995
1,47%
-1,97
1
-1
United Democratic Movement
14 013
0,71%
-1,04
0
-1
Al Jama-ah
9 039
0,46%
NVT
0
NVT
Vryheidsfront Plus
8 384
0,43%
-0,19
0
0
Pan Africanist Congress
4 467
0,23%
-0,19
0
0
Afrika Moslemparty
4 333
0,22%
NVT
0
NVT
Christen Demokratiese Alliansie
3 987
0,20%
NVT
0
NVT
Nasionale Party
3 378
0,17%
NVT
0
NVT
Kaapse Party
2 552
0,13%
NVT
0
NVT
Nasionale Alliansie
1 996
0,10%
NVT
0
NVT
African People’s Convention
1 778
0,09%
NVT
0
NVT
United Christian Democratic Party
1 552
0,08%
-0,15
0
0
Azanian People's Organisation
1 291
0,07%
-0,03
0
0
United Independent Front
1 178
0,06%
NVT
0
NVT
Inkatha-Vryheidsparty
1 158
0,06%
-0,08
0
0
Peace and Justice Congress
630
0,03%
-0,18
0
0
Universal Party
599
0,03%
-0,02
0
0
National Democratic Convention
463
0,02%
NVT
0
NVT
Totaal
1 967 751
100,00
42
Bedorwe stemme
20 026
Sien ook
Eksterne skakels