| Harf |
Örnek |
Tanım
|
| A
|
| [a]
|
Türkçe ara
|
|
| [ɐ]
|
Almanca Ober (garson)
Rusça голова, gıla'va (baş)
|
[æ] sesine benzer. Ancak ağız daha açıktır.
|
| [ɑ]
|
Felemenkçe bad (banyo)
Fince kana (tavuk)
|
[æ] sesine benzer. Ancak daha geriden söylenir.
|
| [ɒ]
|
İngilizce Boston
Farsça آب, ab (su)
Korece 어려움 (güçlük)
|
[ɑ] sesine benzer. Ama dudaklar yuvarlaktır.
|
| [ʌ]
|
İngilizce plus (artı)
|
[ɒ] sesine banzer, ancak dudaklar düzdür.
|
| [æ]
|
Türkçe ben
İngilizce cat (kedi)
Azerice səs (ses)
|
[ɑ] ve [ɜ] arası bir ses.
|
| B
|
| [b]
|
Türkçe büyük
|
|
| [ɓ]
|
Vietnamca bư (salak)
Zulu ubaba (babam)
|
Gırtlaktan söylenen [b] sesi.
|
| [ʙ]
|
|
Sadece bazı Afrika dillerinde bulunur. Üşürkenki brrr sesine benzer.
|
| [β]
|
İspanyolca lava (lav)
Türkmence watan (vatan)
|
[b] ve [v] arası bir ses
|
| C
|
| [c]
|
Türkçe kebap
|
Türkçede ince ünlülerle kullanılan K sesi
|
| [ç]
|
Almanca Ich (ben)
|
[j] ve [x] arası bir ses.
|
| [ɕ]
|
Lehçe ściana, Çince 西安, Xi'an, Şian
|
[ʃ] ve [j] arası bir ses.
|
| D
|
| [d]
|
Türkçe dağ
|
|
| [ɗ]
|
Svahili Dodoma, Viyetnamca đi (yürümek, gitmek)
|
Gırtlaktan söylenen [d] sesi.
|
| [ɖ]
|
Hintçe डेढ़, derh (bir buçuk)
İsveççe nord (kuzey)
|
Yuvarlanan [d] sesi.
|
| [dʒ]1
|
Türkçe cam
|
|
| [dz]1
|
İtalyanca zero (sıfır)
Arnavutça xehe (mineral)
Ermenice ձյուն, dzün (kar)
|
Hızlı okunan [d] ve [z] sesleri
|
| [dʑ]1
|
Lehçe niedźwiedź (ayı)
|
Hızlı okunan [d] ve [ʑ] sesleri.
|
| [dʐ]1
|
Lehçe dżem (reçel)
|
Hızlı okunan [d] ve [ʐ] sesleri.
|
| [ð]
|
İngilizce the
|
Peltek [z] sesi.
|
| E
|
| [e]
|
Türkçe ev
|
|
| [ə]
|
İngilizce above (yukarı)
Türkçe ıslak
|
[e] ve [ɯ] arası bir ses
|
| [ɚ]
|
Amerikan İngilizcesi runner (koşucu)
|
[ə] ve [r] arası bir ses.
|
| [ɜ]
|
İngilizce bird
|
[e] sesine benzer. Ama dil daha geridedir.
|
| F
|
| [f]
|
Türkçe fil
|
|
| [ɸ]
|
Japonca 富士, Fuji
|
[f] sesine benzer, ama dudaklar dişe değmez. Mum üflerkenki gibi.
|
| G
|
| [ɡ]
|
Türkçe garaj
|
Türkçede kalın ünlülerle kullanılan G sesi
|
| [ɠ]
|
Svahili Uganda
|
Gırtlaktan söylenen /g/ sesi.
|
| [ɢ]
|
Arapça القذافي, Al-Qaddâfî (bazı ağızlarda)
|
[g] sesine benzer ama daha sert çıkar.
|
| [ɟ]
|
Türkçe gör
|
Türkçede ince ünlülerle kullanılan G sesi
|
| H
|
| [h]
|
Türkçe hemen
|
|
| [ɦ]
|
Ukraynaca гора, hora (dağ)
|
[h] sesine benzer. Ama ağız daha açıktır.
|
| [ħ]
|
Arapça ممحمد, Muhammed
|
[h] sesine benzer. Ama daha geriden çıkar.
|
| I
|
| [i]
|
Türkçe isim
|
|
| [ɨ]
|
Rusça ты, tɨ (sen)
|
[ɯ] ve [i] arası bir ses.
|
| [ɪ]
|
İngilizce sit
|
Çabuk okunan İ sesi. Bir başka ünlüden sonra kullanıldığında o ünlüyü Y sesine yaklaştırır. Örneğin ay, [aɪ] olarak gösterilir.
|
| J
|
| [j]
|
Türkçe yer
|
|
| [ʝ]
|
Türkçe iğne
|
Türkçede ince ünlülerle kullanılan Ğ sesi
|
| K
|
| [k]
|
Türkçe kapı
|
Kalın ünlülerle birlikte kullanılan K sesi
|
| L
|
| [l]
|
Türkçe lâle
|
Türkçede ince ünlülerle kullanılan L sesi
|
| [ɫ]
|
Türkçe lala
|
Türkçede kalın ünlülerle kullanılan L sesi
|
| [ɬ]
|
Gaelce llwyd (gri), Zulu isilhalha (ağaç)
|
[l] ve [ʃ] arası bir ses.
|
| [ɭ]
|
Norveççe farlig (tehlikeli)
|
Yuvarlanan [l] sesi.
|
| [ɺ]
|
Japonca ラーメン, rāmen
|
[l] ve [ɾ] arası bir ses
|
| [ʎ]
|
İspanyolca llama (ateş)
|
[l]ve [j] arası bir ses
|
| [ɮ]
|
Zulu dla (yemek)
|
[l] ve [ʒ] arası bir ses.
|
| M
|
| [m]
|
Türkçe merak
|
|
| [ɱ]
|
Türkçe hemfikir
|
Üst dudağın dişe değirildiği bir /m/ sesi.
|
| N
|
| [n]
|
Türkçe nar
|
|
| [ŋ]
|
İngilizce king (kral)
Türkmence siňek (sinek)
|
[n] ve [g] arası bir ses.
|
| [ɲ]
|
İspanyolca enseñar (örğretmek)
Fransızca champagne (şampanya)
|
[n] ve [j] arası bir ses
|
| [ɳ]
|
Hintçe गणेश, Ganeşa, İsveççe garn (iplik)
|
Yuvarlanan /n/ sesi.
|
| [ɴ]
|
Japonca 日本, Nihon (Japonya)
|
Sert bir [n] sesi.
|
| O
|
| [o]
|
Türkçe ordu
|
|
| [ø]
|
Türkçe örnek
|
|
| [ɵ]
|
İsveççe dum (salak)
|
[o] ve [ø] arası bir ses.
|
| [ɔ]
|
İngilizce how
|
[o] ve [a] arası bir ses.
|
| [œ]
|
Fransızca jeune (genç), Almanca Hölle (cehennem)
|
Peltek bir Ö sesi
|
| [ɤ]
|
Estonca kõrv (kulak)
Vietnamca tơ (ipek)
|
[o] sesine benzer. Ama dudak düzdür.
|
| P
|
| [p]
|
Türkçe parti
|
|
| Q
|
| [q]
|
Arapça القرآن (Kur'an)
Özbekçe qoʻl (el)
|
Gırtlaktan okunan bir K sesi
|
| R
|
| [r]
|
İspanyolca perro
İskoçça borrow
|
Türkçedekinden daha sert bir R sesi
|
| [ɹ]
|
İngilizce borrow (bazı ağızlarda)
|
[r] sesine benzer. Ama dil damağa değmez.
|
| [ɾ]
|
Türkçe Türkçe
|
|
| [ɽ]
|
Hintçe साड़ी, sari
|
[ɾ] sesine benzer. Ama dil daha geridedir.
|
| [ʀ]
|
Fransızca karré (kare), Almanca Rübe (turp)
|
Yutulan [ɾ] sesi.
|
| [ʁ]
|
Fransızca Paris
Almanca Rübe (turp), Kazakça саған, sağan (sana)
|
Gırtlaktan çıkan [ɾ] sesi.
|
| S
|
| [s]
|
Türkçe sistem
|
|
| [ʃ]
|
Türkçe şart
|
|
| [ʂ]
|
Rusça шут, şut (aptal)
|
Yuvarlanan [ʃ] sesi.
|
| T
|
| [t]
|
Türkçe taş
İngilizce stop (dur)
|
|
| [ʈ]
|
Hintçe ठग, tıg (hırsız)
|
Yuvarlanan [t] sesi
|
| [tʃ]2
|
Türkçe çam
|
|
| [ts]2
|
Rusça царь, tsar (çar)
Almanca zehn (on)
Gürcüce კაცი, katsi
|
Hızlı okunan [t] ve [s] sesleri
|
| [tɕ]2
|
Lehçe ciebie (sen, siz)
Katalanca fletxa (ok)
|
Hızlı okunan [t] ve [ɕ] sesleri.
|
| [tʂ]2
|
Lehçe czas (zaman)
|
Hızlı okunan [t] ve [ʂ] sesleri.
|
| [θ]
|
İngilizce bath (hamam, banyo), Yunanca θάλασσα, talasssa (deniz)
|
Peltek [s] sesi.
|
| U
|
| [u]
|
Türkçe uzun
Fransızca vous (sen, siz)
|
|
| [ʉ]
|
Rusça кюрий, kuri (köri)
|
[y] ve [u] arası bir ses.
|
| [ʊ]
|
İngilizce full
Almanca Bundesrepublik
|
Kısa okunan [u] sesi.
|
| V
|
| [v]
|
Türkçe cetvel
Almanca Wächter (muhaffız)
Yunanca βερνίκι, verniki (vernik)
|
|
| [ʋ]
|
Almanca was (ne)
|
[v] ve [w] arası bir ses.
|
| W
|
| [w]
|
İngilizce wow (vay)
Fransızca oui (evet)
Lehçe łaska (zarafet)
|
Türkçede bazı ağızlarda kavun.
|
| [ʍ]
|
İngilizce what (ne, bazı ağızlarda)
Kernevekçe whath
|
[h] ve [w] seslerinin arası bir sestir.
|
| [ɯ]
|
Türkçe ılık
|
|
| [ɰ]
|
Türkçe ağa
|
Türkçede kalın ünlülerle kullanılan Ğ sesi
|
| X
|
| [x]
|
Almanca Kuchen
İskoçça loch (göl)
Azerice xoş (hoş)
|
[k] ve [h] arası bir ses
|
| [χ]
|
|
[x] sesine benzer ama daha geriden çıkar. Almanca ve Arapçanın bazı şivelerinde bulunur.
|
| Y
|
| [y]
|
Türkçe üzüm
|
|
| [ʏ]
|
Almanca Düsseldorf
|
[y] sesine benzer ama daha içeriden okunur.
|
| [ɥ]
|
Fransızca nuit
|
[y] ve [w] arası bir ses.
|
| Z
|
| [z]
|
Türkçe zam
|
|
| [ʒ]
|
Türkçe ajan
|
|
| [ʐ]
|
Lehçe źrebię (tay)
|
[ʒ] sesine benzer. Ama dil daha geridedir.
|
| [ʑ]
|
Lehçe żona (eş, karı)
|
[ʒ] ve [j] arası bir ses
|
| Diğer
|
| [ɣ]
|
Arapça غرفة, ğurfa (oda)
Yunanca γάλα, ğala (süt)
|
Sürtünmeli [ɡ] sesidir.
|
| [ʔ]
|
İngilizce, bazı ağızlarda button /ˈbʌʔn/ (düğme)
|
Nefesin kısa bir süre kesilmesi şeklinde tanımlanabilir.
|
| [ʕ]
|
Arapça عربي, ʿarabî (Arapça), İbranice עִבְרִית, ʿivrit (İbranice)
|
Gırtlaktan çıkan hafif bir ses
|
| [ǀ]
|
Zulu icici (küpe)
|
Türkçede olmaz anlamındaki "cık-cık" sesine benzer.
|
| [ǁ]
|
Zulu ixoxo (kurbağa)
|
Dilin damağa dayanıp "zuk-zuk" sesleri çıkartılmasıyla oluşturulur. At kişnemesine benzetilebilir.
|
| [ǃ]
|
Zulu iqaqa (kokarca)
|
İki dudağın ses çıkartarak açılması ile elde edilir. Öpücük sesine benzetilebilir.
|
