Talas, Kayseri

Talas
İlçe
Kasaba merkezinden bir görünüm (Ekim 2007)
Kasaba merkezinden bir görünüm (Ekim 2007)
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKayseri
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamYaşar Dönmez
 • Belediye başkanıMustafa Yalçın[1] (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam328.86 km²
Rakım1100 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam157.695
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu38280
İl alan kodu0352
İl plaka kodu38

Talas; Kayseri ilinin merkez ilçelerinden biridir.

Tarihçe

Talas'ın tarihi MÖ 1500'lere kadar uzanmaktadır. İlçe, (MÖ 1500'lerde) Mazaklar, (MÖ 510’larda) Kapadokyalılar, (MÖ 312'de) Kayrus, (MÖ 335'te) İskender'in istilası, (MÖ 37'den 1107'ye) Romalılar, 1070'te Alpaslan’ın hâkim olduğu Talas ismi ilk kez Moutalaske olarak Aziz Sabastan bahsederken geçmiştir.

1510'da Safevi hükümdarı Şah İsmail’in baskısına maruz kalan Ermenilerden bir kısmı Talas çevresine yerleşmiş, Talas Osmanlı'nın son dönemlerine dek 1915'e kadar Anadolu'daki önemli Ermeni yerleşimlerinden biri olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu müteakiben bu yöredeki Rumlar, Türkiye - Yunanistan nüfus mübadelesi esnasında Tarsus ve Silifke üzerinden gemilerle Yunanistan’a sevk edilmiştir. Bugün ilçede Ermeni ve Rum nüfusu bulunmamaktadır.

Coğrafyası

İlçedeki Ali Dağı (Eylül 2011)

İlçe, Kayseri’nin güneydoğusunda olup 7 km mesafede olan Erciyes Dağı'nın eteğinde yer alır. İlçe'nin denizden yüksekliği 1100 metredir. Engebeli bir coğrafi yapıya sahiptir.

Akarsu ve gölü yoktur. Aşağı Talas ortalama 1100 metre rakıma sahip bir vadi, Yukarı Talas ise 1191 metre rakımlı bir plato görünümündedir. İlçenin güneydoğusunda 1870 metre yükseklikte Ali Dağı bulunmaktadır. Ali Dağı, Erciyes Dağı'nın püskürtmesi sonucu oluşan volkanik bir dağdır. İlçede kışları soğuk ve kar yağışlı yazları ise sıcak ve kurak geçer. Yağmur genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsiminde yağar. İlçede orman bulunmamaktadır, bitki örtüsü olarak çayır, mera ve otlaklarla kaplıdır. İlçenin Cebir, Çömlekçi ve Kepez köylerinde yaylalar bulunmaktadır.

İklim

Sıcaklık

Talas'ta sıcaklık mart ayından itibaren yükselmeye başlar. Temmuz ve ağustos aylarında en yüksek değerine ulaşır. Bu aylarda sıcaklık 39-40 derecelere kadar ulaşır. Karasal iklimin etkisi ile gece sıcaklık 10 °C civarına düşebilir. Eylül ayından itibaren sıcaklık devamlı düşüş gösterir. Bu düşüş şubat sonlarına kadar devam eder. Yıllar arasında farklı bir sıcaklık farkı görülmez. Kış mevsimi siddetli soğuk ve kuru geçer. Kış mevsiminde ortalama sıcaklık –1, -2 °C kadardır. Nisan ayında bile kar yağışları görülebilir.

Yağış

İlçenin iklimi karasal iklim özelligi gösterdiği için yağışlar genellikle kışın kar ve ilkbaharda yağmur şeklinde düşer. Son on yılın yıllık yağış ortalamasına bakıldığında, metrekareye 359.7 mm yağış düştüğü görülmektedir. Bu rakamlara bakıldığında Türkiye ortalaması olan (500–600 mm) yağış miktarından bile düşük olduğu görülmektedir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[2] 49.025 30.485 18.540
2000[3] 55.509 34.879 20.630
2007[4] 75.675 57.939 17.736
2008[5] 81.399 75.098 6.301
2009[6] 87.825 81.566 6.259
2010[7] 99.850 93.769 6.081
2011[8] 107.561 101.664 5.897
2012[9] 113.372 107.639 5.733
2013[10] 119.810 119.810 veri yok
2014[11] 128.414 128.414 veri yok
2015[12] 137.933 137.933 veri yok
2016[12] 144.803 144.803 veri yok
2017[12] 155.024 155.024 veri yok
2018[12] 157.695 157.695 veri yok
2019[12] 163.773 163.773 veri yok
2020[12] 165.127 165.127 veri yok

Not: 2008 yılında bazı belde ve köyler mahalle statüsüne geçtiğinden şehir nüfusu artıp kır nüfusu azalmıştır. 2013 yılında ise Büyükşehir yasası nedeniyle köylerin tamamı mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İdari yapı

1907 öncesi Kayseri Livasına bağlı bir kasaba iken 1907’de belde teşkilatı kurulmuş ve 1911'de Kayseri’ye bağlı bir bucak olmuştur. 1987’de 3392 Sayılı Kanunla İlçe olmuştur. İlçe’nin 5 kasaba belediyesi ile 16 köyü mevcuttur. (23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu gereğince Talas ilçesi merkez ilçe olmuş ve 4 köy mahalleye dönüşmüştür. Bunlar Cebir, Akçakaya, Çatakdere ve Yazılı. Şu anda 12 köyü bulunmaktadır.)

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 34.879, köylerin nüfusu 20.630 olup, toplam nüfus 55.509’dur. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 27.15, köylerde ise -7.86 olup, toplamda ise 12.67 nüfus artışı görülmektedir.

Kayseri'ye yakın olması ve yüksek yer şekillerinden dolayı sayfiye olarak ünlüdür.

Türk Kurtuluş Savaşı'nda esir edilen Yunan Ordusu Başkomutanı Trikupis'i ve maiyetini de bir süre misafir eden ilçenin Ermeni nüfusu tehcirden önce bölgede önemli bir ticaret merkezi olduğu bilinmektedir.

Mahalleler

Merkez:Yenidoğan, Bahçelievler, kiçiköy, Tablakaya, Han, Harman, Mevlana, Yukarı, Reşadiye, Akcakaya, Zincidere

Köy:Başakpınar, Endürlük, Kuruköprü, Çatakdere, Kamber, Koçcağız, Mengücek, Kepez, Yazyurdu, Cebir, Çömlekci, Örencik, Yamaçlı, Sosun, Süleymanlı, Sakaltutan, Ardıç, Çevlik, Alaybeyli

Ekonomi

İlçede küçük çaplı mobilya atölyeleri, hazır giyim üzerine kurulmuş tekstil fabrikası bulunmaktadır. Erciyes Üniversitesi'nin konumu dolasıyla öğrenci yoğunluğu bulunmaktadır.

Ayrıca Zincidere 1. Komando Tugayı buradadır.[13]

Kaynakça

  1. ^ "Mevcut belediye başkanı". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  2. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  3. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  10. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  11. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  12. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Talas Nüfusu - Kayseri". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Kayseri Talas Nüfusu". nufusune.com. 
  13. ^ Türkiye'nin ilk komando tugayı Zincidere 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (haberler.com)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Talas, Kayseri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.