Suriye Geçiş Hükûmeti

Suriye Geçiş Hükûmeti
De facto kullanılan Suriye arması
Genel Bakış
Kuruluş8 Aralık 2024 (2024-12-08)
ÜlkeSuriye
LiderDevlet Başkanı: Boş
De facto devlet başkanı: Ahmed eş-Şara
Başbakan: Muhammed el-Beşir
Ana organBakanlar Kurulu
BakanlıklarSuriye'deki bakanlıklar
İkametŞam
İnternet sitesipministry.gov.sy

Suriye Geçiş Hükûmeti (Arapçaالحكومة الانتقالية السورية), Beşşar Esad'ın ve ailesinin Suriye'yi terk etmesinin ardından Suriye muhalefeti tarafından Şam'da bir geçiş hükûmetidir. 8 Aralık 2024'te, muhalefetin zaferinden saatler sonra, Suriye'nin görevden ayrılan başbakanı Muhammed Gazi el-Celali geçici hükûmete bakıcı sıfatıyla liderlik etmeyi kabul etti.[1] Ancak ertesi gün Muhammed el-Beşir başbakan olarak atandı.[2] 10 Aralık'ta geçiş yönetiminin 1 Mart 2025'e kadar süreceği ve Suriye Kurtuluş Hükûmetindeki tüm bakanların yeni geçiş hükûmetinde aynı görevlerine devam edeceği açıklandı.[3]

Kuruluş

Hey'etu Tahrîri'ş Şâm lideri ve Suriye'nin yeni başkomutanı Ahmed eş-Şara, Telegram'da Suriye'deki kamu kuruluşlarının hemen devralınmayacağını, bu kuruluşların siyasi geçiş tamamlanana kadar geçici bir süre Başbakan Muhammed Gazi el-Celali tarafından yönetileceğini ifade etti. El-Celali, sosyal medyada yayınladığı bir videoda Şam'da kalmayı ve Suriye halkıyla işbirliği yapmayı planladığını söyleyerek Suriye'nin "normal bir ülke" haline gelip diğer ülkelerle diplomasi yürütmeye başlayabileceği konusundaki umutlarını dile getirdi.[4][5] Celali ayrıca muhalefete "elini uzatmaya" hazır olduğunu ifade etti.[6]

Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu Başkanı Hadi el-Bahra, serbest seçimler için "güvenli, tarafsız ve sakin bir ortamın" tesis edilmesi amacıyla 18 aylık bir geçiş dönemine ihtiyaç olduğunu söyledi. Bu süre yeni bir anayasa hazırlanması için altı ayı kapsamaktadır. El-Bahra'ya göre bu geçiş süreci Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 2254 sayılı kararı ile uyumlu olmalıdır.[7]

Suriye Kurtuluş Hükümeti Başbakanı Muhammed el-Beşir, 9 Aralık'ta geçiş döneminde yeni Suriye hükümetini kurmakla görevlendirildi.[2] Kendisi bu görevi 1 Mart 2025 tarihine kadar sürdürecek.[8] Kurtuluş Hükümetinin bakanları geçiş hükümetindeki görevlerine devam edecekler.[9]

Politikaları

Hükûmet tarafından kullanılan bayraklar
Üst: Beyaz Tevhid bayrağı
Alt: Suriye muhalefeti bayrağı

Ekonomik reformlar

Ekonomi Bakanı Basil Abdülaziz, ithalat-ihracat kontrollerinin serbestleştirilmesiyle birlikte devlet kontrolündeki ekonomik modelden serbest piyasa ekonomisine geçiş planları olduğunu belirtti. Şam Ticaret Odalarına kayıt yaptırmak mal ithal etmek için yeterli yetki olarak kabul edilecek ve daha önce gerekli olan merkez bankası onay ve izinlerine artık ihtiyaç duyulmayacak. Reuters'ın görüştüğü iş dünyası liderleri vaat edilen değişiklikleri cesaret verici olarak nitelendirdi. Hükûmet, on milyarlarca dolar olduğu tahmin edilen iç savaş hasarı nedeniyle yeniden yapılanma yatırımlarının öncelikli olacağını belirtti.[10] Reuters'a konuşan merkez bankasından bir kaynak ve iki ticari banka kaynağı, 10 Aralık'ta bankaların yeniden açılacağını ve personelden geri dönmelerinin istendiğini söyledi. Petrol ve Mineral Kaynaklar Bakanlığı da aynı gün çalışanlara işlerine dönmelerini söylerken Deutsche Welle, bakanlığın "güvenliklerini sağlamak için koruma sağlanacağını" eklediğini belirtti.[11]

Ulaştırma Bakanlığı, Suriye hava sahasının yeniden hava trafiğine açılacağını ve Şam ve Halep uluslararası havaalanlarının yeniden faaliyete geçeceğini duyuracağını açıkladı.[12]

İdari reformlar

Geçiş hükümeti Şam'ın kontrolünü ele geçirdikten hemen sonra idari reformları uygulamaya başladı. Suriye Kurtuluş Hükümetinden bir teknokrat olan Muhammed Yaser Gazal, Şam valiliğinin yeniden yapılandırılmasını denetlemek üzere atandı ve kent konseyi başkanı olarak görev yapmayı planlıyordu. Yeni yönetim departmanların işlevlerini gözden geçirmeye ve önceki hükümetten miras kalan bürokratik verimsizlik sorunlarını ele almaya başladı.[13]

İlk reformlar hükümet hizmetlerinin düzene sokulması ve yolsuzluğun ele alınmasına odaklanmıştır. Geçiş dönemi yetkilileri, gereksiz idari bölümler de dahil olmak üzere çok sayıda verimsiz departman ve pozisyon tespit etti. Yeni hükümet, İdlib'de halihazırda uyguladıkları kimlik işlemlerini örnek göstererek hizmetlerin dijitalleştirilmesini vurguladı. Ayrıca, önceki yönetim altında gelişen hayali işler ve sistematik yolsuzluk sorunlarını da ele almaya başladılar;[13] kamu çalışanları ayda yaklaşık 25 dolar maaş alıyordu; bu maaşlar SKH hükümetinin asgari ücreti olan 100 dolara yükseltilmesi kararlaştırıldı.[14]

İdari geçiş süreci, mevcut bürokratik yapıların anlaşılması ve reforme edilmesi amacıyla giden daire başkanları ile yeni yetkililer arasında yapılan toplantıları da içeriyordu. Başbakan Muhammed el-Beşir, iktidarın yeni geçici hükümete devrini kolaylaştırmak için SKH bakanları ile eski rejim yetkilileri arasında toplantılar düzenledi.[13] Reuters'a göre geçiş hükümetinde İdlib vilayetinden çok sayıda üst düzey yetkili yer alıyor ve bu durum muhalif kaynaklarda kapsayıcılık konusunda endişelere yol açıyor. Trafiği yönlendirmek üzere İdlib'den polisler Şam'a getirilirken,[14] 13 Aralık'ta geçiş hükümetinin Askeri Operasyonlar Dairesi Humus vilayetinde sokağa çıkma yasağı ilan etti.[15]

Anayasal geçiş

Agence France-Presse'e konuşan geçici hükümet sözcüsü, hükümetin üç aylık görev süresi boyunca anayasa ve parlamentonun askıda kalacağını söyledi. Sözcü ayrıca, değişiklik yapmadan önce anayasayı "gözden geçirmek" üzere bir 'yargı ve insan hakları komitesi' kurulacağını da sözlerine ekledi.[16]

Kabine

Makam Görevdeki Görev başlangıcı
Başbakan Muhammed el-Beşir[2] 10 Aralık 2024
İçişleri Bakanlığı Muhammed Abdurrahman
Adalet Bakanlığı Şadi el-Veysi
Ekonomi Bakanlığı Basil Abdülaziz[10]
Tarım ve Sulama Bakanlığı Muhammed el-Ahmed
Enformasyon Bakanlığı Muhammed el-Ömer
Evkaf Bakanlığı Hüsam Hac Hüseyin
Sağlık Bakanlığı Mazen Duhan
Eğitim Bakanlığı Nazır el-Kadri
Yükseköğretim Bakanlığı Abdül Moneim Abdül Hafız
Kalkınma Bakanlığı Fadi el-Kasım
Yerel Yönetim ve Çevre Bakanlığı Muhammed Müslim

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Syrian prime minister says government is still functioning but foreign and domestic challenges loom". WHNT.com (İngilizce). 9 Aralık 2024. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024. 
  2. ^ a b c "Mohammed al-Bashir assigned to form new Syrian government". Ammon News (İngilizce). 9 Aralık 2024. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2024. 
  3. ^ "Mohammed al-Bashir officially the head of the transitional government in Syria until March 2025". Independent Arabia. 10 Aralık 2024. Erişim tarihi: 10 Aralık 2024. 
  4. ^ "Syria latest: 'The future is ours,' says rebel leader after Assad flees Damascus" [Suriye'de son dakika: Esad Şam'dan kaçtıktan sonra muhalif lider 'Gelecek bizimdir' dedi]. BBC News (İngilizce). 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  5. ^ "Opposition forces impose curfew in Syrian capital Damascus" [Muhalif güçler Suriye'nin başkenti Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti] (İngilizce). bne IntelliNews. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  6. ^ Michaelson, Ruth. "Bashar al-Assad reported to have fled Syria as rebels say they have captured Damascus claim". The Guardian (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  7. ^ "Syrian opposition leader says state institutions will be preserved in 18-month transition". Middle East Eye (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Aralık 2024. 
  8. ^ "Mohamed al-Bashir appointed caretaker Syrian PM for transitional government until March". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Aralık 2024. 
  9. ^ "الحكومة السورية الانتقالية برئاسة البشير تتسلم مقاليد السلطة في دمشق". الجزيرة نت (Arapça). Erişim tarihi: 10 Aralık 2024. 
  10. ^ a b Timour Azhari (10 Aralık 2024), Exclusive: Syria's new rulers back shift to free-market economy, business leader says, Reuters Wikidata Q131421935
  11. ^ "What's next for Syria's devastated economy? – DW – 12/10/2024". dw.com (İngilizce). Erişim tarihi: 11 Aralık 2024. 
  12. ^ قروي, مصطفى فرحات,عبد الصمد درويش,ماهر باكير خليل,منذر. "سوريا ما بعد الأسد.. تجميد الدستور والبرلمان وفتح الأجواء أمام حركة الطيران". الجزيرة نت (Arapça). Erişim tarihi: 13 Aralık 2024. 
  13. ^ a b c Jalabi, Raya; Dadouch, Sarah (11 Aralık 2024). "The department of flags: Syrian rebels lay bare Assad's corrupt state". Financial Times. Şam. 11 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2024. 
  14. ^ a b Azhari, Timour; Gebeily, Maya; Perry, Tom (12 Aralık 2024). "Syrian rebel leader, after Assad's ouster, puts his own stamp on the state". Reuters. 
  15. ^ قروي, مصطفى فرحات,عبد الصمد درويش,ماهر باكير خليل,منذر. "سوريا ما بعد الأسد.. تجميد الدستور والبرلمان وفتح الأجواء أمام حركة الطيران". الجزيرة نت (Arapça). Erişim tarihi: 13 Aralık 2024. 
  16. ^ "Syria's new govt says to suspend constitution, parliament for three months". Brecorder (İngilizce). 12 Aralık 2024. Erişim tarihi: 12 Aralık 2024.