M2 (Yenikapı – Hacıosman & Sanayi Mahallesi – Seyrantepe) Metro Hattı, İstanbul'da yer alan metro hatlarından birisidir. Hattın 16[note 1] istasyonu olup, Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alan Haliç Metro İstasyonu haricindeki 15 istasyon yer altında yer almaktadır. Hat, yaklaşık olarak 2,5 dakikada bir sıklıkla çalışır.
Planlanan istasyonlar da kullanıma girdiğinde ana hat Sefaköy'den Sarıyer'e batı-doğu-güney-kuzey doğrultusunda (ters "L" şeklinde), şube hattı ise Sanayi Mahallesi'den Alibeyköy Cep Otogarı'na doğu-batı doğrultusunda uzanacak ve toplamda 33 istasyona sahip olacaktır.[4]
İstasyon girişlerinin hava şartlarına uygunluk için yenilenme çalışmaları devam etmektedir.[5]
Tarihçe
M2 hattının inşasına yönelik ilk somut adım, Nurettin Sözen'in belediye başkanlığı görevini yürüttüğü 1990 yılında atılmıştır.[6] İlk etabı Taksim – 4. Levent arasında yer alan hattın Taksim – Şişli-Mecidiyeköy kesiminin yapım ihalesini 757.882.080.574 TL + KDV bedelle Garanti Koza/Enka/Doğuş ortak girişimi, Şişli – 4. Levent kesiminin yapım ihalesini ise 624.978.682.509 TL + KDV bedelle Tekfen İnşaat A.Ş. kazanmıştır. 11 Eylül 1992'de temeli atılan hattın 12 Haziran 1994'te Taksim – Şişli, 30 Nisan 1995'te ise Şişli – 4. Levent arası tünel inşa işlemleri tamamlanmıştır. Ardından elektromekanik işlere geçilmiş ve 20 Mart 1998'de ise tüm ray altı beton dökümleri yapılarak inşa çalışmaları tamamlanmıştır. Metro araçları 11 Ocak 1999'da raya indirilmiş, 25 Mart 1999'da ise hattaki ilk deneme sürüşleri başlatılmıştır. Yolculu ilk seferler ise 16 Eylül 2000'de beş istasyondan oluşan Taksim – Levent[7] arasında başlamış, 1,5 ay sonra da altıncı istasyon olan 4. Levent hizmete girmiştir.
Hattın ikinci etabı olan 4. Levent – Atatürk Oto Sanayi ve Taksim – Şişhane uzatmalarının yapımı için çıkılan ihaleyi 70.703.249,65 TL + KDV bedelle Garanti Koza ve Alsim-Alarko ortak girişimi kazanmıştır. 18 Ekim 2004'te başlayan inşa süreci 17 Ekim 2008'de tamamlanmış ve hat 31 Ocak 2009'da hizmete girmiştir. Ancak sinyalizasyon sistemi hazır olmadığı için hattın hizmete giren bu kısımları mekik olarak işletmeye alınmıştır. Daha sonra Alstom araçlarının yerini Hyundai Rotem araçları almış, sinyalizasyon sistemi tamamlanmış ve Taksim – Atatürk Oto Sanayi arasında kesintisiz işletmeye geçilmiştir. Ancak Taksim – Şişhane arasında Yenikapı etabı hizmete girene kadar mekik işletmeye devam edilmiştir.
Hat kuzey yönünde 2010'da Darüşşafaka'ya, 2011'de de Hacıosman'a uzatılmıştır. Güney yönündeki uzatma çalışmaları çerçevesinde 15 Şubat 2014'te Haliç Metro Köprüsü'nün tamamlanmasıyla birlikte hat, Yenikapı'ya kadar uzatılmıştır.[8] Yenikapı - Hacıosman arasında kesintisiz hizmet vermeye başlanan hatta 16 Mart 2014'te Vezneciler-İstanbul Üniversitesi istasyonu da hizmete girmiştir.[7][8]
Ayrıca ilk başta sadece hattın depo sahası ve kumanda merkezi olması planlanan Seyrantepe'de, hem bölgedeki polis lojmanlarına hem de Ali Sami Yen Spor Kompleksi'na hizmet vermesi için depo sahasının içinde bir istasyon inşa edilmiş ve Sanayi Mahallesi – Seyrantepe arasındaki şube hattı 2010'da hizmete girmiştir. 2022 yılında yapılan makas düzenlemesiyle maç günleri Yenikapı – Seyrantepe arasında aktarmasız sefer yapılabilmektedir.
2018 yılında hat için yeni araç alımı Hyundai Rotem'den yapılmıştır. Eski Alstom araçlarından 12'si, 4'lü vagonlarla işletilen 3 tren seti olarak M6 hattı'nda, 20'si ise 4'lü vagon olarak mevcut hatta -sadece ihtiyaç halinde- hizmet vermektedir.
Gelecekte ana hattın kuzeyde Sarıyer'e ve batıda Sefaköy'e, şube hattının ise batıda Alibeyköy Cep Otogarı'na uzatılması planlanmaktadır.[9] Hattın batıda TÜYAP'a uzatılmasına karar verilmişse de bu güzergâhın çok uzun olması sebebiyle oluşacak işletim zorluğu dolayısıyla bu fikirden vazgeçilmiş ve Sefaköy - TÜYAP arası M20 hattına devredilmiştir.
15 Ekim 2021 tarihinde metro araçlarında wi-fi hizmeti başlamıştır.[10]
Yenikapı Meydanı・Mimar Dr. Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi・Yenikapı İETT Peronları --- Aksaray Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 750 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
İlk inşaat sırasında Seyrantepe'de sadece depo ve işletme merkezi olması planlanırken sonrasında hem bölgeye hem de Ali Sami Yen Spor Kompleksi'na hizmet etmesi için istasyon biçiminde inşaatı yapılmıştır. İlk hizmete girdiğinde makas bölgesinin sınırlı olması sebebiyle sadece Sanayi Mahallesi'ne kadar işletme yapılabilmekteydi. Maç günlerinde Seyrantepe - Yenikapı arasında kesintisiz işletme yapılabilmesi için düzenlemelerin yapılması ile birlikte[12] sadece maç günleri Seyrantepe - Yenikapı arasında da kesintisiz seferler yapılmaya başlanmıştır.[13]
M2 hattı yerin 15 ilâ 45 metre derinliğinde yer almaktadır. 16 istasyonunun hizmet verdiği hatta peron boyları 180 metredir. Hatta işleyen araçlar üçüncü raydan 750 voltluk doğru akım alarak çalışmaktadır. Elektrik kesintisi olasılığına karşı acil durumda kullanılmak üzere hazırda bekletilen ve 3 saat süresince elektrik sağlayabilecek dizel jeneratör üniteleri bulunmaktadır. Bunların da arıza yapması olasılığına önlem olarak ve istasyon içi aydınlatma sistemlerinin kesintiler sırasında sürdürülmesini sağlamak amacıyla da kesintisiz güç kaynakları kullanılmaktadır. Hatta kullanılan raylar, standart hat açıklığı (1435 mm) ölçüsündedir ve S49 kalite ray çeliğinden yapılmıştır. Araçların sarsıntıyı en az düzeyde hissettirmesi için raylar ve traversler elastik yataklar üstüne döşenmiştir. Ray altlarının düzgünleştirilmesi için, raylar altına 43.000 m³ beton dökülmüştür. Hat, 90 saniye sıklıkta bir araç kalkabilecek kapasitede tasarlanmıştır. Hatta günde tek yönde 225 sefer yapılmaktadır. Hatta kullanılan araçlar ise 3,05 metre genişliğinde, 21,6 metre uzunluğundadır. Taksim - 4. Levent arasında işleyen araçların içi turkuaz renk ağırlıkta tasarlanmıştır. Bunlar, dönemin değerleriyle 45.000.000 $'a Alstom firmasından satın alınmıştır. Hattın kaba inşaatının ve elektromekanik işlerinin bitirilmesinin ardından iç tasarımına geçilmiş ve bu kapsamda yalnızca Taksim - 4. Levent arasında 30.000 m² zemin graniti, 25.000 m² metal duvar kaplaması, 10.000 m² duvar seramiği ve mozaik ile 35.000 m² metal asma tavan kullanılmıştır. Her bir istasyonda farklı renk teması uygulamasına gidilmiş, tüm hatta 100.000 m² alan boyanarak 10.000 metre uzunluğunda drenaj borusu döşenmiştir.[7]
Mevcut Taksim – 4. Levent hattına, Şişhane – Taksim ve 4. Levent – Hacıosman uzatmaları da eklenince 92 araçlık bir ihale yapılmış ve ihaleyi 126.034.515 $'a Hyundai Rotem şirketi kazanmıştır. Vagonlarda vagonlar arası geçiş imkânı, otomatik sürüş bilgisayarı, elektronik yolcu bilgilendirme ve reklam panoları vardır.[14]
Şişhane-Zemin İstanbul Metro İstasyonu, İstiklal Caddesi'nin Beyoğlu bitimi ile Şişhane semti arasında yer almaktadır. 2009 yılı başında hizmete girmiştir. Şişhane istasyonunda ve aynı tarihte hizmete giren diğer istasyonlarda ortak dekor kullanılmış ancak tema olarak renk yerine istasyonun çeşitli yerlerinde İstanbul ve tarihi ile ilgili resimler, boyamalar, kabartmalar ve tabelalar işlenmiştir. Şişhane istasyonunda İstiklal Caddesi, Vergi Dairesi, 6. Daire, Kasımpaşa ve Refik Saydam Caddesi olmak üzere 5 girişi vardır. İstasyondan T2Tünel Tramvay İstasyonu'na ve Tünel (F2)Beyoğlu Füniküler İstasyonu'na aktarma imkânı vardır. İstasyon içerisinde Zemin İstanbul İnovasyon Merkezi bulunduğu için istasyon adına "Zemin İstanbul" ibaresi eklenmiştir.
Şişli-Mecidiyeköy Metro İstasyonu, İstanbul'un en yoğun semtlerinden olan Şişli ve Mecidiyeköy arasında Eski Büyükdere Caddesi ve gayrimüslim mezarlığı altında yer almaktadır. İç dekorasyonunda gri tema kullanılan istasyonun Şişli Camii, Şişli, Kuştepe, Fulya, Mecidiyeköy, Ortaklar Caddesi, Trump Towers AVM ve Cevahir AVM olmak üzere 6 girişi bulunmaktadır. İstasyondan M7Mecidiyeköy Metro İstasyonu'na ve Mecidiyeköy Metrobüs İstasyonu'na aktarma imkânı vardır. Ayrıca Şişli ve Mecidiyeköy'deki duraklarda İETT'nin Avrupa yakası içinde 48, Anadolu yakasına doğru çalışan 9 olmak üzere toplam 57 otobüs hattına aktarma yapılabilmektedir.
4. Levent Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi altında yer alır. İstasyon iki ray hatlı olarak tasarlanmış ve inşa edilmiş olmasına karşın istasyonun kullanıma girdiği 2000 yılından, 2011 yılındaki Taksim - Hacıosman arasındaki kesintisiz seferlerin başlangıcına kadar sol platform kullanılmamaktaydı. 2011 yılında Taksim - Hacıosman arasında kesintisiz seferlerin başlamasıyla sol platform da hizmet vermeye başlamıştır. İstasyonun iç dekorasyonunda turuncu renk teması kullanılmıştır. 4. Levent, Çeliktepe, Yeni Levent, Emniyet Evleri ve Istanbul Sapphire olmak üzere 5 girişi vardır.
Sanayi Mahallesi Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi altında yer alır. İstasyon 1 ada platform ile 1 kenar platform yapısı ile inşa edilmiştir. Ada platformundan ana hat, kenar platformdan ise Seyrantepe yönünde giden trenler kalkmaktadır. İki platform arası yürüyen merdiven ve asansörler ile birbirine bağlanır.
İTÜ-Ayazağa Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi üzerinde İstanbul Teknik Üniversitesi yerleşkesi ile Maslak gökdelenlerinin arasında yer alır. Yürüyen merdiven ve engelli asansörüne sahiptir. Siyah ağırlıklı bir renk teması kullanılmıştır, duvarlarda İTÜ'nün arısı ve çeşitli bilimsel deneyleri gösteren resimler vardır.
Hacıosman Metro İstasyonu, Mayıs 2011'de hizmete girmiştir. Yenikapı'dan gelen araçlar için son istasyondur. Ayrıca istasyon çıkışında bulunan İETT peronları ile şehrin kuzey tarafındaki bölgelere otobüs bağlantısı sağlanmaktadır.
İstasyonlardaki çiniler
İstanbul Metrosunun istasyonları, o istasyonun tarihi özelliklerine uygun olarak tasarlanmış İznik çinileri ile süslenmiştir. İstasyonlarda İznik çinilerini kullanma fikri metronun inşaatı sürerken İznik Vakfı tarafından İstanbul Belediyesine sunulmuş ve kabul edilmiştir.[15] İstasyonlardaki çini panolarda betimlenen konular şunlardır:
İtalik yazılı olan hatlar kapatılmış, geçici olarak hizmet dışı, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır. Detaylı bilgi için hat sembollerine tıklayınız.
.jpg)
_-_The_Noun_Project.svg){kind=small}
