M11 / U1 & U2 (Gayrettepe – İstanbul Havalimanı – Halkalı) Metro Hattı, İstanbul'un Avrupa yakasında, bütün etapları bitirildiğinde Gayrettepe ve Halkalı'yı İstanbul Havalimanı üzerinden birbirine bağlayacak olan yaklaşık 69 km uzunluğundaki hızlı metro projesidir.[6][7]
Hattın işletmeciliğini İstanbul'daki diğer metro hatlarından farklı olarak TCDD Taşımacılık yapmaktadır.[2]
Günlük ortalama 800.000 yolcu kapasitesi bulunan metro hattını açıldığı 22 Ocak 2023'ten bu yana toplam 1.253.000 yolcu kullanmıştır.[8] Günlük ortalama 12.785 yolcu taşımaktadır.
Hat tek günlük yolcu rekoruna 25 Ekim 2024 tarihinde 35.466 kişi ile ulaşmıştır.
İstanbul'daki metro sisteminden farklı olarak hatta Marmaray ve Metrobüs gibi gittiğin kadar öde sistemi kullanılmaktadır.
Tarihçe
24 Mayıs 2016 tarihinde proje için ÇED raporu gerekli değildir onayı alınmış ve ihale hazırlıkları başlamıştır.[9]
69 km uzunluğundaki metro hattı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından iki etap şeklinde ihale edilmiştir. Gayrettepe-Kargo Terminali arasındaki 37,5 km'lik ilk etabın yaklaşık 1 milyar € değerindeki sözleşmesi 7 Aralık 2016 tarihinde imzalanmıştır. Kargo Terminali-Halkalı arası 31,5 km'lik ikinci etabın 4.3 milyar ₺ değerindeki sözleşmesi ise 7 Mart 2018 tarihinde imzalanmıştır.[10][11]
THY'nin talebi doğrultusunda ihale öncesi projenin havalimanı içinde kalan kısmına bir istasyon daha eklenmiştir.[12]
4 Mayıs 2017 tarihinde İBB'nin İhsaniye bölgesinde planladığı Işıklar Otogarı'na ulaşım için ek istasyon yapılmasına karar verilmiştir. İlerleyen zamanda hem otogar hem de istasyon iptal edilmiştir.[13]
13 Şubat 2018 tarihinde plan aşamasındaki (şu an inşaat halinde) İstanbul Üniversitesi Hasdal Yerleşkesi'ne ulaşım sağlamak için ek istasyon yapılmasına karar verilmiştir.[14]
25 Ocak 2019 tarihinde Halkalı etabı güzergahı, İbn Haldun Üniversitesi istasyonun eklenmesi için revize edilerek 27 km'den 31,5 km'ye uzatılmıştır.[15]
10 Ocak 2020 tarihinde 176 tren vagonu için CRRC ile sözleşme imzalanmıştır. İlk vagon 6 Eylül 2020 tarihinde raya indirilmiştir.[16] İlk 10 tren seti sürücülü olarak yurtdışından getirilmiştir. Bundan sonraki 15 tren seti sürücüsüz olacak şekilde CRRC-MNG işbirliği ile Ankara'da üretilecek olup ilk setin teslimi 3 Ocak 2024 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu setlerin teslimatı tamamlandıktan sonra sürücülü setlerin modernize edilerek sürücüsüz hale getirilmesi planlanmaktadır.[17][18]
Kargo Terminali-Hasdal istasyonları arası TBM kazıları 6 Eylül 2019 tarihinde, Hasdal-Gayrettepe istasyonları arası TBM kazıları ise 10 Mayıs 2020 tarihinde tamamlanmıştır.[19][20]
Gayrettepe-İstanbul Havalimanı etabının ilk ray kaynağı 18 Ocak 2020 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 8 Kasım 2021 tarihinde Kağıthane ve İstanbul Havalimanı istasyonları arasında ilk test sürüşü yapılmıştır.[21][22]
Halkalı-İstanbul Havalimanı etabı kapsamında inşa edilen depo sahası için ilk ray kaynağı 7 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilmiş ve 26 Aralık 2022 tarihinde hizmete alınmıştır.[23][24] Depo sahasına erişim için 2,5 km bağlantı tüneli inşa edilmiştir.
30 Ekim 2023 tarihinde hattın Kayaşehir Merkez'e kadar olan kesiminin Mart 2024 öncesi, Halkalı'ya kadar olan kesiminin ise 2024 yılı sonuna kadar açılmasının hedeflendiği belirtilmiştir.[1][27][28]
19 Mart 2024'te Kargo Terminali – Arnavutköy Hastane arası hizmete girmiştir.[29]
29 Eylül 2024 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı BakanıAbdulkadir Uraloğlu hattın son etapı olan 17,5 km'lik Arnavutköy Hastane - Halkalı arasının 2025 yılının ortalarında inşaatının bitirilmesinin ve bundan sonra araç testlerinin yıl sonuna kadar devam etmesinin planlandığını açıklamıştır. Yolculu işletmeye 2025 yılı sonunda alınması hedeflenmektedir.[30]
19 Ocak 2024 tarihinde Kemerburgaz-Göktürk istasyonları arasında yüzeydeki kazık imalatı sırasında sondaj makinesi tünel duvarını delmiş, raylara ve katener hattına zarar vermiştir. Herhangi bir metro treni hasar görmemiş ve yaralanma yaşanmamıştır. Tünelin zarar görmesi sebebiyle Hasdal - Göktürk arası metro hattı tek tünelden işletilmektedir. Kemerburgaz'da tek peron kullanılmaktadır.[33][34] Onarım çalışmaları sürmektedir.
İstasyonlardaki totemlerde, girişlerde ve tabelalarda İstanbul Metrosu'nun simgesi olan M harfi yerine, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın tanıtımlarda ve reklamlarında kullandığı U harfinin kullanılacağı görülmektedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasındaki siyasi rekabet sonucu, UAB'ın kendi inşa ettiği hatlarda kendi logosunu kullanmak istemesi sonucu bakanlık tarafından bu yeni logo tercih edilmiştir.[35] UAB ile İBB arasında siyasi rekabetin olmadığı 2019 öncesi döneme ait görsellerde ise Gayrettepe – Yeni Havalimanı Metro Hattı için M logosunun kullanıldığı görülmektedir.[36]
Mart 2023'te dönemin Ulaştırma ve Altyapı BakanıAdil Karaismailoğlu tarafından M3 Kayaşehir Metro Hattı uzatması kapsamında yayınlanan bir videoda [37]M11 hattının Havalimanı – Halkalı etabı için U2 kod numarasının verildiği görülmektedir. 29 Ocak 2024'te hizmete alınan Gayrettepe İstasyonu'nda ise U1 logosu hem istasyon içi yönlendirmelerde hem de istasyon girişlerinde yer almaktadır. 22 Ocak 2023'te hizmete alınan Kağıthane – Kargo Terminali etabında ise sadece U logosu yer almaktadır. Gayrettepe istasyonu hizmete alındıktan sonra istasyon girişi ve yaya tüneline M11 yönlendirme tabelaları konulmuştur.[38]
Yolcu istatistikleri
Hat, Kağıthane – Kargo Terminali arasında hizmete girdiği 22 Ocak 2023 ile 30 Nisan 2023 tarihi arasında 1.253.000 yolcu tarafından kullanılmıştır. 20 Ocak 2024 tarihinde toplam yolcu sayısı 5.150.000'e ulaşmıştır. Gayrettepe ve Arnavutköy kesimlerinin açılışıyla beraber hattın 29 Eylül 2024 tarihine kadar taşıdığı yolcu sayısı 11.800.000 olmuştur.[39][40]
4 Ekim 2024 tarihinde hat, tek günlük yolcu rekoruna 33.084 kişi ile ulaşmıştır. 25 Ekim 2024 tarihinde bu rekorunu 35.466 kişi ile güncellemiştir.[41][42]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_Station_(7).jpg)
_Station_(6).jpg)
.jpg)
_-_The_Noun_Project.svg){kind=small}
