Mürsel Bakü

Mürsel Bakû
1316-Sv. 7[1]
Doğum1881
Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm2 Şubat 1945 (64 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Bağlılığı Osmanlı (1901-1919)
 Türkiye (1921-1938)
Hizmet yılları1901-1938
RütbesiTümgeneral
Komutası11. Süvari Tugayı, 34. Tümen, 2. Süvari Tümeni, 32. Tümen, 12. Tümen, 5. Kafkas Tümeni
6. Süvari Tümeni, 1. Süvari Tümeni, 7. Kolordu (vekil), 2. Süvari Tümeni, 23. Piyade Tümeni, Süvari Müfettişi, Piyade Müfettiş Yardımcısı, Askeri Yargıtay üyesi
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriMecidiye Nişanı Harp Madalyası Liyakat Madalyası İmtiyaz Madalyası Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Sonraki işiTBMM Kocaeli Milletvekili
Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda Mürsel Bakü'nün kabri.

Mürsel Bakü (1881, Erzurum - 22 Eylül 1945, İstanbul), I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

1904 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi ve mümtaz yüzbaşı oldu. I. Dünya Savaşı sonundaki dönemde Batum'da 5. Kafkas Piyade Tümeni komutanlığı yaptı. Eylül 1918'de Nuri Paşa'nın komutasındaki Kafkas İslam Ordusu ile Bakü Muharebesi'ne katılarak Bakü'nün Ermeni Taşnak'larından ve Bolşevik'lerden kurtulmasını ve 28 Mayıs 1918'de kurulmuş olan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmetinin Gence'den Bakü'ye taşınmasını sağladı.

Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminde İngilizler tarafından tutuklandı ve Malta sürgünleri arasında yer aldı. Serbest bırakılmasından sonra 3 Kasım 1921 tarihinde Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı.

Büyük Taarruz'da 1. Süvari Tümeni'ne komuta etti. 31 Ağustos 1922 tarihinde Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. İzmir'e giren ilk Türk generali olarak Türk bayrağını Hükûmet Konağına çeken Yüzbaşı Şerafettin'e komutanlık etti. 7. Kolordu Komutanlığına bir süre vekalet etti. Bu sürede Şeyh Said İsyanı'nın bastırılmasında görev aldı.

23 Ağustos 1938 tarihinde askerlikten emekli oldu. TBMM VII. Dönem Kocaeli milletvekilliği yaptı. 1945 yılında İstanbul'da öldü.

Kaynakça

  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 132.