Latrotoksin, Latrodectus cinsi örümceklerin (dul örümcekler) ve aynı familyadaki Steatoda nobilis cinsinin en az bir türünün zehriinde bulunan yüksek moleküler kütleli bir nörotoksindir.[1] Latrotoksinler, zehrin ana aktif bileşenleridir ve latrodektizm semptomlarından sorumludurlar.
Latrotoksinler: α, β, γ, δ ve ε-latroinsektotoksinler olarak adlandırılan beş böcek öldürücü toksin, bir omurgalılara özgü nörotoksin olan alfa-latrotoksin ve kabukluları etkileyen bir toksin olan a-latrocrustatoksin şeklinde sınıflandırılırlar.[2]
α-Latrotoksin
En iyi çalışılan latrotoksin, duyusal ve motor nöronların yanı sıra endokrin hücrelerden (örneğin insülin salınımı için) nörotransmiterleri (asetilkolin dahil) salmak için presinaptik olarak etki eden alfa-latrotoksindir.[3] ~130 kDa proteinolan toksin esas olarak dimerize veya tetramerize formlarında bulunur.
α-Latrotoksin (α-LTX), Latrodectus cinsinin dul örümceklerinde doğal olarak bulunabilir. Bu örümceklerden en çok bilineni kara dul örümcekler olan Latrodectus mactans'tır.[4] Dul örümceklerin (Latrodectus) zehiri, seçici olarak omurgalıları, böcekleri veya kabukluları hedef alan birkaç protein toksini içerir. Bu toksinlerden biri α-latrotoksindir ve seçici olarak omurgalıları hedefler. Böceklerde ve kabuklularda etkisizdir. a-LTX, omurgalıların nöronal ve endokrin hücrelerine özgü reseptörler için yüksek afiniteye sahiptir.[5]
Toksisite
Farelerde α-LTX'in LD50'si (Ölümcül Doz 50) 20-40 μg/kg vücut ağırlığı şeklindedir.[5]
Latrodectus zehirinin çeşitli türler için mg/kg cinsinden LD50'si: kurbağa = 145, karatavuk = 5,9, kanarya = 4,7, hamamböceği = 2,7, civciv = 2,1, fare = 0,9, karasinek = 0,6, güvercin = 0,4, kobay faresi = 0,1 olarak saptanmıştır.[6]
Kaynakça