Bölüm Türkiye'nin ortasında yer alır. Deniz seviyesine göre yüksekliği ortalama 1000 metre civarındadır. Karasal iklime sahip yörede kışlar soğuk, yazları ise kurak geçmektedir. Burası Türkiye'de çölleşmeye başlayan ilk yerlerdendir. Bölümün ekonomisi tarım, hayvancılık ve bu sektörlere dayalı makine teknolojilerine dayanır. En çok tahıl ekimi yapılır. Özellikle buğday üretiminde Konya çevresinin önemli bir yeri vardır. Sulanabilir arazilerde şeker pancarı ekimi yapılır. Hayvancılık da önemli bir geçim
kaynağıdır. Bozkırların geniş yer kapladığı bölümde en çok küçükbaş hayvan beslenir.İklimsel özellikleri, yüksek yerler başta olmak üzere orman yetişmesine uygun olduğu halde, yüzlerce yıl süren tahribat sonucu ormanlar yenilenememiş ve yerini atropojen bozkırlara bırakmıştır. Doğal bozkırlar ise çok yağış alan Tuz Gölü ve çevresinde bulunur.
Bölümün en büyük yerleşim yeri olan Konya'da sanayi kuruluşları mevcuttur. Bu kentin nüfusu 2021 sonu itibarıyla 2.277.017'dir. Bölümün toplam nüfusu ise 4 milyonun biraz altındadır. Şeker, çimento, tahıl, dokuma, tarım âletleri fabrikaları ile cıva işletmeleri bölümdeki başlıca endüstri kuruluşlarıdır. Konya Bölümü Türkiye'de ulaşımın gelişmiş ve nispeten az maliyetli olduğu bölgelerdendir. Halihazırda işleyen 2 Yüksek Hızlı Tren hattının bir tanesi Ankara ile Konya büyükşehirlerini birbirine bağlar.
Bölümün en uğrak turistik mekanı olan Mevlana Müzesi, Topkapı Sarayı'ndan sonra Türkiye'de en çok kişi tarafından ziyaret edilen 2. müzedir.
