Klindamisin

Klindamisin
Klinik verisi
Ticari adlarCleocin, Clinacin, Dalacin, others
Diğer adlar7-chloro-lincomycin
7-chloro-7-deoxylincomycin, DARE-BV1
AHFS/Drugs.comMonografi
MedlinePlusa682399
Lisans veri
Gebelik
kategorisi
Uygulama
yolu		Ağızdan, topikal, damar içine (IV enjeksiyonu), intravaginal
İlaç sınıfıLincosamide antibiotic
ATC kodu
Hukuki durum
Hukuki durum
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım90% (ağızdan)
4–5% (topikal)
Protein bağlanma95%
MetabolizmaKaraciğer
Eliminasyon yarı ömrü2–3 hour
BoşaltımBile duct and kidney (around 20%)
Tanımlayıcılar
  • metil 7-kloro-6,7,8-trideoksi-6-{[(4R)-1-metil-4-propil-L-prolil]amino}-1-tiyo-L-treo-α-D-galakto-oktopiranozid
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
PDB ligand
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.038.357 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC18H33ClN2O5S
Mol kütlesi424,98 g·mol−1
3D model (JSmol)
  • Cl[C@@H](C)[C@@H](NC(=O)[C@H]1N(C)C[C@H](CCC)C1)[C@H]2O[C@H](SC)[C@H](O)[C@@H](O)[C@H]2O
  • InChI=1S/C18H33ClN2O5S/c1-5-6-10-7-11(21(3)8-10)17(25)20-12(9(2)19)16-14(23)13(22)15(24)18(26-16)27-4/h9-16,18,22-24H,5-8H2,1-4H3,(H,20,25)/t9-,10+,11-,12+,13-,14+,15+,16+,18+/m0/s1 
  • Key:KDLRVYVGXIQJDK-AWPVFWJPSA-N 

Klindamisin, osteomiyelit (kemik) veya eklem enfeksiyonları, pelvik inflamatuar hastalık, boğaz ağrısı, zatürre, akut otitis media (orta kulak enfeksiyonları) ve endokardit dahil olmak üzere bir dizi bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan bir antibiyotik ilaçtır.[4] Ayrıca akne,[4][5] ve metisiline dirençli bazı Staphylococcus aureus (MRSA) vakalarını tedavi etmek için de kullanılabilir.[6] Kinin ile kombinasyon halinde sıtma tedavisinde kullanılabilir.[4][5] Ağız yoluyla, damar içine enjeksiyon yoluyla ve cilde veya vajinaya uygulanmak üzere krem veya jel olarak mevcuttur.[3][4][5][7]

Yaygın yan etkiler arasında bulantı ve kusma, ishal, cilt döküntüleri ve enjeksiyon bölgesinde ağrı bulunur.[4] Bu ilaç, hastanede edinilen Clostridioides difficile koliti riskini yaklaşık dört kat artırır ve bu nedenle yalnızca diğer antibiyotiklerin uygun olmadığı durumlarda önerilir.[4][8] Hamilelikte genellikle güvenli göründüğü belirtilmiştir.[4] Bu ilaç, linkosamid sınıfına aittir ve bakterilerin protein üretmesini engelleyerek çalışır.[4]

Klindamisin ilk kez 1966 yılında linkomisinden türetilmiştir.[9][10]

Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[11] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.[12][13] 2022 yılında, Amerika Birleşik Devletleri’nde en sık reçete edilen 147. ilaç olup, 3 milyonun üzerinde reçeteye konu olmuştur.[14][15]

Tıbbi kullanımları

Klindamisin, özellikle duyarlı anaerobik bakterilerin neden olduğu anaerobik enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır. Bu enfeksiyonlar arasında diş enfeksiyonları,[16] solunum yolu enfeksiyonları, cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları ile peritonit bulunur.[17] Klindamisin, penisilinlere karşı aşırı duyarlılık gösteren kişilerde, duyarlı aerobik bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde de kullanılabilir. Ayrıca özellikle Staphylococcus aureus tarafından neden olunan kemik ve eklem enfeksiyonlarının tedavisinde de etkilidir.[17][18] Klindamisin fosfatın topikal uygulaması, hafif ila orta dereceli aknelerin tedavisinde kullanılabilir.[19][20]

Akne

Klindamisin fosfat topikal çözeltisi

Akne tedavisinde, uzun vadede, topikal klindamisin ve benzoil peroksitin birlikte kullanımı, salisilik asit ve benzoil peroksitin birlikte kullanımına benzer sonuçlar göstermiştir.[20][21] Topikal klindamisin ve benzoil peroksitin kombinasyonu, sadece topikal klindamisin kullanımından daha etkilidir.[20][21]

Duyarlı bakteriler

Klindamisin, şu organizma türlerini içeren enfeksiyonlara karşı en etkilidir:

Aerobik Gram-pozitif koklar, bazı Staphylococcus ve Streptococcus (örneğin, pneumokok) cinslerini içerir ancak enterokokları içermez.[22]

Anaerobik, Gram-negatif çubuk şekilli bakteriler, bazı Bacteroides, Fusobacterium ve Prevotella türlerini içerir; ancak Bacteroides fragilis türlerinde direnç artmaktadır.[23]

Çoğu aerobik Gram-negatif bakteri (örneğin, Pseudomonas, Legionella, Haemophilus influenzae ve Moraxella),[22][24] ve fakültatif anaerobik organizmalar olan Enterobacteriaceae, klindamisine dirençlidir.[25] Önemli bir istisna, klindamisinin birinci basamak ilaç olduğu Capnocytophaga canimorsus'dur.[26]

Aşağıdaki veriler, bazı tıbbi açıdan önemli patojenlerin MİK duyarlılık verilerini temsil etmektedir.[27]

  • Staphylococcus aureus: 0,016 μg/mL – >256 μg/mL
  • Streptococcus pneumoniae: 0,002 μg/mL – >256 μg/mL
  • Streptococcus pyogenes: <0,015 μg/mL – >64 μg/mL

Yan etkiler

Sistemik klindamisin tedavisiyle ilişkili yaygın advers ilaç reaksiyonları – insanların %1'inden fazlasında bulunur – şunları içerir: ishal, psödomembranöz kolit, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı veya krampları veya döküntü. Yüksek dozlar (hem intravenöz hem de oral) metalik bir tada neden olabilir. Topikal formülasyonlarla ilişkili yaygın advers ilaç reaksiyonları – insanların %10'undan fazlasında bulunur – şunları içerir: kuruluk, yanma, kaşıntı, pullanma veya cilt soyulması (losyon, solüsyon); eritem (köpük, losyon, solüsyon); yağlılık (jel, losyon). Ek yan etkiler arasında kontakt dermatit bulunur.[28][29]

Nadiren, hastaların %0,1'inden azında, klindamisin tedavisi anafilaksi, kan diskrazileri, poliartrit, sarılık, karaciğer enzim düzeylerinde yükselme, böbrek fonksiyon bozukluğu, kalp durması ve/veya hepatotoksisite ile ilişkilendirilmiştir.[28]

Kimyası

Klindamisin fosfat[30]

Klindamisin, aktinobakteri Streptomyces lincolnensis tarafından üretilen doğal bir antibiyotik olan linkomisinin yarı sentetik bir türevidir. Linkomisinin 7(R)-hidroksil grubunun 7(S)-kloro ikamesiyle elde edilir.[31][32] Klindamisinin sentezi ilk olarak BJ Magerlein, RD Birkenmeyer ve F Kagan tarafından 1966'da Antimikrobiyal Ajanlar ve Kemoterapi Üzerine Beşinci Interscience Konferansı'nda (ICAAC) duyuruldu.[33]

Saf klindamisin suda çok çözünen beyaz veya sarı renkli bir tozdur.[34] Topikal olarak kullanılan klindamisin fosfat, klindamisinin bir fosfat-ester ön ilacıdır.

Veterinerlikte kullanımı

Klindamisinin veterinerlik kullanımları insanlardakine oldukça benzerdir ve osteomiyelit,[22] cilt enfeksiyonları ve toksoplazmoz tedavisinde kullanılır. Bu rahatsızlıkların tedavisi için özellikle köpeklerde ve kedilerde tercih edilen bir ilaçtır.[35] Hem ağızdan hem de topikal olarak kullanılabilirler. Dezavantajlarından biri ise antibiyotik direncinin oldukça hızlı gelişebilmesidir.[34]

Kaynakça

  1. ^ Hamilelik ve Emzirme Döneminde Kullanım
  2. ^ "Product monograph brand safety updates". Health Canada. 6 Haziran 2024. Erişim tarihi: 8 Haziran 2024. 
  3. ^ a b "Xaciato- clindamycin phosphate gel". DailyMed. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021. 
  4. ^ a b c d e f g h "Clindamycin (Systemic)". The American Society of Health-System Pharmacists. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  5. ^ a b c Hidradenitis suppurativa. Berlin: Springer. 2006. s. 152. ISBN 9783540331018. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Clinical practice. Skin and soft-tissue infections caused by methicillin-resistant Staphylococcus aureus". N. Engl. J. Med. 357 (4): 380-90. July 2007. doi:10.1056/NEJMcp070747. PMID 17652653. 
  7. ^ "Clindamycin phosphate- clindamycin phosphate gel usp, 1% gel". DailyMed. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  8. ^ Thomas C, Stevenson M, Riley TV (2003). "Antibiotics and hospital-acquired Clostridium difficile-associated diarrhoea: a systematic review". J Antimicrob Chemother. 51 (6): 1339-50. doi:10.1093/jac/dkg254. PMID 12746372. 
  9. ^ "Current indications for the use of clindamycin: A critical review". The Canadian Journal of Infectious Diseases. 9 (1): 22-8. January 1998. doi:10.1155/1998/538090. PMC 3250868 $2. PMID 22346533. 
  10. ^ Neonatal Formulary: Drug Use in Pregnancy and the First Year of Life. 7. John Wiley & Sons. 2014. s. 162. ISBN 9781118819517. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02. 
  12. ^ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. s. 108. ISBN 9781284057560. 
  13. ^ "Competitive Generic Therapy Approvals". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 29 Haziran 2023. 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  14. ^ "The Top 300 of 2022". ClinCalc. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2024. 
  15. ^ "Clindamycin Drug Usage Statistics, United States, 2013 - 2022". ClinCalc. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2024. 
  16. ^ Brook I, Lewis MA, Sándor GK, Jeffcoat M, Samaranayake LP, Vera Rojas J (November 2005). "Clindamycin in dentistry: more than just effective prophylaxis for endocarditis?". Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 100 (5): 550-8. doi:10.1016/j.tripleo.2005.02.086. PMID 16243239. 
  17. ^ a b "Cleocin I.V. Indications & Dosage". RxList.com. 2007. 27 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2007. 
  18. ^ Darley ES, MacGowan AP (2004). "Antibiotic treatment of gram-positive bone and joint infections". J Antimicrob Chemother. 53 (6): 928-35. doi:10.1093/jac/dkh191. PMID 15117932. 
  19. ^ Feldman S, Careccia RE, Barham KL, Hancox J (May 2004). "Diagnosis and treatment of acne". Am Fam Physician. 69 (9): 2123-30. PMID 15152959. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  20. ^ a b c Oge' LK, Broussard A, Marshall MD (October 2019). "Acne Vulgaris: Diagnosis and Treatment". Am Fam Physician. 100 (8): 475-84. PMID 31613567. 
  21. ^ a b Seidler EM, Kimball AB (July 2010). "Meta-analysis comparing efficacy of benzoyl peroxide, clindamycin, benzoyl peroxide with salicylic acid, and combination benzoyl peroxide/clindamycin in acne". J. Am. Acad. Dermatol. 63 (1): 52-62. doi:10.1016/j.jaad.2009.07.052. PMID 20488582. 
  22. ^ a b c "Osteomyelitis" 2008-01-07 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., in Kahn, Cynthia M., Line, Scott, Aiello, Susan E. (ed.): The Merck Veterinary Manual, 9th ed., John Wiley & Sons. 0-911910-50-6. .
  23. ^ Di Bella S, Antonello RM, Sanson G, Maraolo AE, Giacobbe DR, Sepulcri C, Ambretti S, Aschbacher R, Bartolini L, Bernardo M, Bielli A, Busetti M, Carcione D, Camarlinghi G, Carretto E, Cassetti T, Chilleri C, De Rosa FG, Dodaro S, Gargiulo R, Greco F, Knezevich A, Intra J, Lupia T, Concialdi E, Bianco G, Luzzaro F, Mauri C, Morroni G, Mosca A, Pagani E, Parisio EM, Ucciferri C, Vismara C, Luzzati R, Principe L (June 2022). "Anaerobic bloodstream infections in Italy (ITANAEROBY): A 5-year retrospective nationwide survey". Anaerobe. 75: 102583. doi:10.1016/j.anaerobe.2022.102583. hdl:11368/3020691. PMID 35568274. 
  24. ^ Bell EA (January 2005). "Clindamycin: new look at an old drug". Infectious Diseases in Children. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2007. 
  25. ^ Gold HS, Moellering RC (1999). "Macrolides and clindamycin". Root RE, Waldvogel F, Corey L, Stamm WE (Ed.). Clinical infectious diseases: a practical approach. Oxford: Oxford University Press. ss. 291-7. ISBN 978-0-19-508103-9. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Google Book Search.
  26. ^ Jolivet-Gougeon A, Sixou JL, Tamanai-Shacoori Z, Bonnaure-Mallet M (April 2007). "Antimicrobial treatment of Capnocytophaga infections". Int J Antimicrob Agents. 29 (4): 367-73. doi:10.1016/j.ijantimicag.2006.10.005. PMID 17250994. 
  27. ^ "Clindamycin Phosphate Susceptibility and Minimum Inhibitory Concentration (MIC) Data" (PDF). toku-e.com. 1 Haziran 2020. 
  28. ^ a b Rossi S, (Ed.) (2006). Australian Medicines Handbook. Adelaide: AMH Pty Ltd. 
  29. ^ de Groot MC, van Puijenbroek EP (October 2007). "Clindamycin and taste disorders". British Journal of Clinical Pharmacology. 64 (4): 542-5. doi:10.1111/j.1365-2125.2007.02908.x. PMC 2048568 $2. PMID 17635503. 
  30. ^ "Clindamycin Phosphate Topical Solution". RxList. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2017. 
  31. ^ Birkenmeyer RD, Kagan F (July 1970). "Lincomycin. XI. Synthesis and structure of clindamycin, a potent antibacterial agent". Journal of Medicinal Chemistry. 13 (4): 616-19. doi:10.1021/jm00298a007. PMID 4916317. 
  32. ^ Meyers BR, Kaplan K, Weinstein L (1969). "Microbiological and Pharmacological Behavior of 7-Chlorolincomycin". Appl Microbiol. 17 (5): 653-7. doi:10.1128/AEM.17.5.653-657.1969. PMC 377774 $2. PMID 4389137. 
  33. ^ Magerlein BJ, Birkenmeyer RD, Kagan F (1966). "Chemical modification of lincomycin". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 6: 727-36. PMID 5985307. 
  34. ^ a b Spízek J, Rezanka T (May 2004). "Lincomycin, clindamycin and their applications". Applied Microbiology and Biotechnology. 64 (4): 455-64. doi:10.1007/s00253-003-1545-7. PMID 14762701. 
  35. ^ "Toxoplasmosis: Introduction" 2007-12-20 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., in Kahn, Cynthia M., Line, Scott, Aiello, Susan E. (ed.): The Merck Veterinary Manual, 9th ed., John Wiley & Sons. 0-911910-50-6.