Kanlı Düğün (oyun)

Kanlı Düğün
Bodas de Sangre
Federico Garcia Lorca'nın 1932'de yazdığı oyunun İspanyolca bir afişi
Federico Garcia Lorca'nın 1932'de yazdığı oyunun İspanyolca bir afişi
YazarFederico Garcia Lorca
İlk gösterim1933
Ülkeİspanya
Orijinal dilİspanyolca
Oyun serisi"Köy Trajedileri Üçlemesi" içinde ilk oyun
TürTragedya
Zaman ve mekân1930'lu yıllar, Endülüs, İspanya

Kanlı Düğün (İspanyolca:Bodas de Sangre) Federico Garcia Lorca'nın bir tragedya oyunu. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin ilk oyunudur (Diğer iki oyun Yerma ve Bernarda Alba'nın Evi'dir.) Lorca, oyunu 1932'de yazdı ve ilk olarak 1933'te Madrid'te, aynı yıl Buenos Aires'te sahnelendi.

Oyun, üçlemenin diğer oyunları gibi 1930'lar Endülüsünde geçer ve geleneksel törelerin, insan doğasına uymadığı ve dolayısıyla özgürlük ve mutluluk getirmediğini anlatır. Oyunda aşk, ölüm gibi temel temalar, şiirsel bir dille ve bolca sembolizm kullanılarak aktarılmıştır.[1]

Karakterler

  • Anne La Madre – Damadın annesi
  • Damat El Novio
  • Gelin La Novia
  • Gelinin babası El Padre De La Novia
  • Leonardo
  • Leonardo'nun karısı La Mujer De Leonardo
  • Leonardo'nun kayınvalidesi La Suegra de Leonardo
  • Hizmetçi kız La Criada
  • Komşu kadın La Vecina
  • Kızlar Chicas
  • Ay ışığı La Luna
  • Azrail (dilenci kılığında) La Muerte (como mendiga)
  • Oduncular Leñadores

Konusu

Kocası ve oğlu bir kan davasında öldürülen Anne, diğer oğlunu kan davalı olduğu ailenin kızı ile evlendirecektir. Oğul Leonardo'ya (oyunda adı olan tek karakter Leonardo'dur) sevdiği bu kız ile söz kesilir ancak kız tarafı varlıklı olmadığı için Leonardo'yu geri çevirir. Leonardo, sevdiği kızın kuzeni ile evlenmek zorunda bırakılır. Annesi ile birlikte, evlilik koşullarını konuşmaya gittikleri sırada eski sevgilisinin de evlendirileceğini öğrenir. Leonarda evlenir ancak geceleri sürekli atıyla gezintiye çıkar, sevgilisinin evinin yakınlarında dolaşır ve karısının sorularına da cevap vermez. Eski sevgili olan Gelin, düğün sabahı Leonardo'yu bulur ve birlikte kaçarlar.

Düğün sırasında Gelin'in kaçtığı fark edilir. Leonardo da yoktur. Kan davası yeniden başlar. Damat, arkadaşlarıyla birlikte kaçanların peşine düşer. Mehtaplı bir gecedir ve ay ışığı kaçanların izlerini gösterir. Kaçaklar yakalanır ve Damat ile Leonarda ay ışığı altında bıçaklarıyla kavgaya girerler. Her ikisi de ölür ve cesetler Anne'nin evine getirilir. Anne, biricik oğlunu kaybetmiştir. Leonardo'nun karısı kocasını kaybetmiştir. Gelin ise hem kocasını hem sevgilisini kaybetmiştir. Çaresizlik içinde Anne'ye şöyle sorar: Onun buna bir günahı yok. Benim de bir günahım yok. Günah kimde peki?

Değerlendirmeler

Kanlı Düğün'de geleneksel törelere karşı gelen aşk, özgürlük ve mutluluk getirmemiş, tersine ölüm ve yıkım getirmiştir. İnsanın doğası ile toplumsal yaşamın kuralları arasındaki bu çelişki Lorca'ya göre trajik bir çatışmadır.[1]

1935'te Kanlı Düğün, Margarita Xirgu topluluğu tarafından oynanacağı sırada Lorca şöyle demiştir:

Düşünün, en sonunda doğru yazdılar afişlere:Tragedya. Tiyatro toplulukları oyunlarına dram deyip çıkıyorlar, tragedya demekten çekindikleri için! Ne mutlu bana ki, oyunlarına gerçek adını veren akıllı bir oyuncu ile karşılaştım.[2]

Lorca, oyunda bolca sembolizm kullanmıştır. Ay ışığı ile ilgili olarak şöyle bir açıklama yapar:

'Ay ile Ölüm, kaderin temsilcisi sembolik elemanlar olarak belirirler. O ana kadar oyuna hakim olan tragedya durur, aralanır ve yerine şiirsel fantaziye bırakır. İşte o anda ben sudaki balık kadar mutlu olurum tabii.[2]

Sahnelenmeleri

Oyun, 1935'te Bitter Oleander adıyla Brodway'de sahnelendi. 1938'de ilk sahneye koyan Margarita Xirgu tarafından film olarak çekildi. Oyunun bilinen ilk TV uyarlaması 1958'de BBC Televizyonu tarafından yapıldı.

1964'te Macar besteci Sándor Szokolay tarafından Vérnász adıyla ilk kez opera versiyonu uyarıildı. Wolfgang Fortner ise Die Bluthochzeit adıyla oyunu opera olarak yeniden yazdı.

1981'de İspanyol yönetmen Carlos Saura oyunu bir kez daha, bu sefer müzikal olarak filme aldı.

1986'de BBC oyunun radyo versiyonunu yayınladı.

Oyun Türkiye'de de pek çok defa sahnelendi. Bozkurt Kuruç (1970/71) [1], Ege Aydan(1996/97, 1997/98) [2], Mahir Günşiray (1999/2000), Lemi Bilgin(2010/11) [3] tarafından Devlet Tiyatrolarında sahnelendi.

1995'te İstanbul Şehir Tiyatroları'nda da sahnelendi.[3]

Diyarbakır Büyükşehir Tiyatrosu tarafından Daweta Xwînî adıyla Kürtçe olarak da sahnelendi.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Çalışlar, Aziz (1994). Tiyatro Oyunları Sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. ss. 166-168. ISBN 975-7468-93-2. 
  2. ^ a b F.C.Lorca ve Kanlı Düğün 19 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Leyla Tecer
  3. ^ ibstkutuphane.ibb.gov.tr 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. s.45
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 

Dış bağlantılar