Bitiş (Çifte olgunlaştırılmış[2] veya Fıçı bitişi olarak da bilinir), bazı viskilerin belirli bir orijinli bir fıçıda (genellikle meşe fıçıda) olgunlaştırılıp (Scotch Whisky Regulations 2009' a göre en az 3 yıl olgunlaşmalı[3]) daha sonra farklı bir orijinli fıçıda şişelenmeye kadar zaman geçirdiği bir işlemdir.[2] Tipik olarak, ilk fıçı yeni meşefıçı veya eskiden bourbon olgunlaştırmak için kullanılmış bir Amerikanmeşe fıçısıdır. İkinci fıçı, genellikle olorososherry olmak üzere bir tür güçlendirilmiş şarabı olgunlaştırmak için kullanılmış olabilir, ancak bazen porto, madeira, bordo, chardonnay, elma şarabı, konyak, bira, rom, tekila fıçıları ve hatta balık fıçıları dahil olmak üzere her türlü fıçı kullanılabilir ve kullanılmıştır.[4]
Bazen, İskoç viski şişelerinde "Triple Cask" veya "Triple Wood" ifadesi yer alır. Bu ifadelerin yer aldığı viskiler, iki farklı fıçıda olgunlaştırılmış ve üçüncü olarak farklı bir fıçıda bitiş verilmiş demektir. Örneğin; Grant's Triple Wood viskisi yeni meşe fıçı ve Amerikan meşe fıçılarında olgunlaştırılmış ve Bourbon fıçıda bitiş verilmiştir.[5]
Bitiş işlemi için en az veya en fazla süre bulunmamaktadır.[4] Örneğin, tipik bitiş süresi altı ay ile iki yıl arasında olmasına rağmen, resmi otorite tarafından belirlenmiş bir asgari veya azami süre yoktur.[3] Fıçının önceki içeriğinin yaklaşık %3'ü fıçıda kalır, ancak daha sonra fıçı ikinci olgunlaşması sırasında viskiyle bütünleşir ve yeni notalar gelişir. Bitiş işleminde en çok tarçın ve hindistan cevizi gibi zengin kurutulmuş meyve ve baharat notaları ekleyen olorososherry fıçıları kullanılmaktadır.[4]ABD yasalarına göre Bourbon viskiler hangi fıçıda bitiş verdiklerini etiketlerinde beyan etmek zorundadırlar.[4]
Aslında, fıçı bitişi, eski brendilerin şişelenmeden önce daha yeni bir meşe fıçıda, yani bol miktarda meşe aroması olan bir fıçıda bir süre olgunlaştırılarak bitiş verildiği konyak üretiminde yaygın bir tekniktir.[6]
Tarihçe
19. yüzyılda İskoçya ve İrlanda'da viski tüccarlarışarap da satıyordu ve porto ve şeri gibi popüler güçlendirilmiş şarapları getiriyorlardı. Şarapla dolu fıçılar İspanya ve Portekiz'den deniz yoluyla gönderiliyordu ve boşaldıklarında tüccarlar onları atıp yeni fıçılar için ödeme yapmak yerine genellikle yakındaki bir damıtım evinden viskiyle dolduruyorlardı. Sonunda insanlar bir viskinin şarap fıçılarında olgunlaşmasının çok güzel tatlar kattığını gördüler. İrlanda'nın viski tüccarları, özellikle Spot viskileriyle ünlü Dublin'li JA Mitchell & Son, özellikle bu konuda ünlüydü.[7]
Oloroso sherry fıçıları bitiş işleminde en çok kullanılan fıçıdır.
Modern bitiş işlemi 1980'lerden itibaren uygulanmaya başlanmıştır ve ilk uygulayan damıtım evi Balvenie damıtım evidir.[8] 1982'de, Speyside bölgesi damıtım evi Balvenie'de eski malt ustası olan David Stewart, Amerikan meşe fıçılarında olgunlaştırılan bir viskisine ekstra bir tat katmanı eklemek için kısa bir süre için şeri fıçısına aktarıldığında ne olacağını görmek istedi. Sonuç büyük bir başarıydı. Bu viski The Balvenie Classic oldu ve 1993'ten beri Balvenie DoubleWood olarak biliniyor.[1] Amerikan meşe fıçılarında 12 yıl olgunlaştırıldıktan sonra, yaklaşık 9-10 ay boyunca olorosoşeri fıçılarında bitiş verildi. DoubleWood bugün hala Balvenie'nin Amiral gemisi ürünüdür. Artık günümüzde sayısız damıtım evi tarafından bitiş işlemi uygulanmaktadır.[7]
Örnekler
Bilinen bitiş verilmiş viskilerden bazıları şunlardır:
