Azerbaycan istiklâlci milletvekilleri listesi

Azerbaycan istiklâlci milletvekilleri listesi, Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını talep eden 43 milletvekilinin listesi.

Tarihçe

Azerbaycan eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin üyesiydi. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak adlanan devletin parlamentosu Azerbaycan SSC Yüksek Sovyeti adlanmaktaydı.

1980’lerin sonunda başlayan Karabağ sorunu, Azerbaycanlıların Ermenistan'dan kovulması, demokrasi ve bağımsızlık sevdasının artması üzerine Azerbaycan’da Azerbaycan Halk Hareketi başladı. Hareketin sonucunda Azerbaycan Halk Cephesi siyasi birliği kuruldu.

1990 Azerbaycan SSC genel seçimlerine katılan AHC 360 üyelik parlamentoya 45 milletvekili çıkarmayı başardı. Parlamentoda Kara Ocak olayları ve Mihail Gorbaçev’in ülkeyi yönetememesi üzerine tartışmalar yükselmişti.

1991 SSCB referandumunda ülke genelinde “SSCB kalsın mı?” sorusu sorulmuştu. 7 Mart 1991’de Azerbaycan SSC Yüksek Sovyetinde de düzenlenen oylamada oylamaya katılan milletvekillerinden 43’ü bağımsızlık lehine, SSCB aleyhine oy kullanmıştır.

Daha sonra 8 Ekim 1991’de AzSSC’nin Yüksek Sovyetinin olağanüstü toplantısı çağrıldı. Toplantıda 4 gün tartışmalar sürdü. Nihayet 18 Ekim 1991’de Devlet Bağımsızlığı hakkında Anayasa Kanunu kabul edildi. Oylamaya katılan milletvekillerinden 258’i kanunun lehine oy kullandı. Daha sonra 18 Ekim Bağımsızlık Günü olarak tarihe geçti.

Buna rağmen baskı döneminde bağımsızlığı destekleyen 43 milletvekili tarihe “istiklâlci milletvekilleri” olarak tarihe geçti.

Liste

Milletvekili Seçim Bölgesi Notlar
İsa Gamber 74 numaralı Bülbüle
(Bakü, Surahanı) 		Azerbaycan Millî Meclisi'nin 1992-1993'lü yıllarda başkanı, Müsavat Partisi 1992-2014'lğ yıllarda genel başkanı, Millî Strateji Düşünce Merkezi kurucu başkanıdır.
Dilara Aliyeva Edebiyatşüna, tercüman, ilk feminist kadın aktivistlerden, 19 Nisan 1991'de öldü.
Füzuli Ahundov
İhtiyar Şirinov 13 numaralı Puta
(Bakü, Karadağ) 		Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhuriyet Başsavcısı (1992-1993), Müsavat Partisi eski üyesi, Millî Kongre Partisi genel başkanı.
Aydın Mammadov Yazar, tercüman, türkolog, 19 Nisan 1991'de öldü.
Ayyam Musayev
Vagif Nevruzov Azerbaycan İç İşleri Bakanı (1993-1994)
Vahit Ahmedov 53 numaralı Gençlik
(Bakü, Nizami) 		Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı (1992-1992), Başbakanın 1. Yardımcısı (1992-1994), Azerbaycan Millî Meclisi 3-6. dönemler milletvekilleri
Ramiz Fataliyev
Cümşüt Nuriyev Azerbaycan Cumhuriyeti Gümrük Komitesinin başkanının 1. yardımcısı (1992), Tarım ve Erzak Bakan Yardımcısı (1993-1995)
Mammad Halefov
İtibar Mammadov 68 numaralı Nerimanov
(Bakü) 		Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi kurucu genel başkanı (1992-2004), lideri (2005-günümüz), Azerbaycan Millî Meclisi 1. dönem milletvekili
Neriman Hasanzade Halk şairi, Şeref ordenli, şair. Azerbaycan Basın ve Enformasyon Bakanı 1. Yardımcısı (1991-2001)
Firudin Celilov 22 numaralı 3. Kirov
(Bakü) 		Türkolog, profesör, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı (1992-1992), Halk Eğitim Bakanı (1992-1993), Yüksek ve Orta Meslek Eğitimi Bakanı (1993-1993).
Sabir Rüstemhanlı Mehmandarov adına 81. numaralı
(Bakü, Hatai) 		Halk şairi, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Basın Komitesi başkanı (1991-1992), Basın ve Enformasyon Bakanı (1992-1995), Vatandaş Dayanışması Partisi genel başkanı (1992-günümüz), Azerbaycan Millî Meclisi 1-4. ve 6. dönem milletvekili
Tevfik Bağırov Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisinin başkan müşaviri (1988-2003). 2003'te öldü.
Mürşüt Mammadli Müsavat Partisi onarıcı üyesi, Gence Valisi (1992-1993), 24 aralık 2006'da öldü.
Şadman Hüseyin Azerbaycan Milli İstiklal Partisi (1. dönem) ve bağımsız milletvekili (2003-2003), 2003'te öldü.
Faik Bahşaliyev Mingeçevir Valisi (1991-1992), Ağdaş Valisi (1993-1996), 2016'da öldü.
Mirmahmut Miralioğlu 119 numaralı Sumgayıt-Corat Azerbaycan Halk Cephesi Partisi genel başkan yardımcısı (1995-2000), Klasik Halk Cephesi Partisi (2006-günümüz), Azerbaycan Millî Meclisi 1. ve 2. dönem milletvekili.
Adalet Rahimov
İskender Hamidov Azerbaycan Cumhuriyeti İçişleri Bakanı (1992-1993), Azerbaycan Halk Cephesi Partisi kurucu üyesi, Azerbaycan Millî Demokrat Partisi ve Bozkurt Partisi kurucu genel başkanı. 26 Şubat 2020'de öldü.
Metlep Mütellimli 119 numaralı Sumgayıt-Talebe Azerbaycan Millî Meclisi 1. dönem milletvekili, Sosyal Adalet Partisi genel başkanı.
Tahir Aliyev 123 numaralı Sumgayıt-Boru prokatı Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanı (1992-1992), İçişleri Bakanı (1992-1992), Devlet Gümrük Komitesi Başkanı (1993-1995).
Rehim Kazıyev Azerbaycan Savunma Bakanı (1992-1993)
Tamerlan Karayev 133 numaralı Ağdam Şehir 2. Azerbaycan Yüksek Sovyeti Başkanının 1. Yardımcısı (1992-1993), Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Çin (1993-2001), Hindistan (2004-2011), Endonezya (2011-2018), Litvanya (2018-bugün) sefiri. Doğru Yol Partisi kurucu genel başkanı (1992-1995).
Eldar Bağırov 1991’de evinin önünde suikaste uğradı. Azerbaycan Ulusal Kahramanı Allahverdi Bağırovun kardeşidir.
Tevfik Kasımov 152 numaralı Kalininkent
(Ağcabedi) 		Azerbaycan Dışişleri Bakanı (1992-1993), Azerbaycan Halk Cephesi Partisi kurucu üyesi, Müsavat Partisi üyesi. 26 Ocak 2020’de öldü.
Meryem Hasanova 196 numaralı Siyezen Siyah başörtüsüyle tanınan istiklâlci kadın milletvekili. 29 Temmuz 2018’de öldü.
Arif Hacılı 204 numaralı Aşağı Tala (Zagatala) Müsavat Partisi başkan yardımcısı (1992-2014), Müsavat Partisi başkanı (2014-günümüz).
Tahir Kerimli Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Mahkamesi başkanı (1992-1993), Vahdet Partisi kurucu genel başkanı (1994-bugün), Azerbaycan Millî Meclisi 5-6. dönemler milletvekili.
İsmayıl Şıhlı 216 numaralı Kazah Yazar, şair, edebiyatçı, Halk Yazarı, Azerbaycan Yazarlar İttifakı’nın başkanı (1986-1987). 26 Temmuz 1995’te öldü.
Yusuf Sametoğlu 217 numaralı Taş Salahlı
(Kazah) 		Azerbaycan’ın ilk Halk Şairi Samet Vurgun’un oğlu. Halk Yazarı, 17 Ağustos 1998’de ölmüştür.
Maşallah Abdullayev Goranboy Valisi (1992-1993), Azerbaycan Ulusal Kahramanı
Hacıbaba Azimov 256 numaralı Kergelan
(Lenkeran) 		Vahit Azerbaycan Millî Birlik Partisi kurucu genel başkanı, Lenkeran Devlet Üniversitesi kurucu rektörü (1992-1997).
Bayram Bayramov Halk Yazarı, 9 Kasım 1994’te öldü.
Hicran Kerimli 339 numaralı Ordubat
(Nahçıvan ÖC) 		İktisatçı.
Haydar Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı (1993-2003), Azerbaycan Millî Meclisi Başkanı (1993-1993), Nahçıvan Yüksek Meclisi Başkanı (1991-1993), SSCB Bakanlar Kurulu Başkanının 1. Yardımcısı (1982-1987), SSCB Politbüro üyesi (1982-1987), Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesinin (11.) Birinci Katipi (1969-1982), SSCB Yüksek Sovyeti İttifak Sovyetinin Başkan Yardımcısı (1974-1979), Azerbaycan SSC Devlet Güvenlik Komitesi Başkanı (1967-1969). Ayrıca Azerbaycan’ın “ulu önderi” ve “ümummilli lideri” unvanlarını taşımaktadır.
İbrahim İbrahimli 341 numaralı Leninabad
(Nahçıvan ÖC, Babek) 		Azerbaycan Halk Cephesi üyesi.
Allahverdi Hasanov
Sülhettin Ekber 346 numaralı Kıvrak
(Nahçıvan ÖC, Şerur) 		Devlet Güvenlik Bakanının Yardımcısı (1992-1993), Müsavat Partisi üyesi (1992-2010), Açık Toplum Partisi genel başkanı (2012-2014), Azat Demokratlar Partisi kurucu gemel başkanı (2014-günümüz).
Şahmerdan Caferov Nahçıvan Sınır Alayının kumandanı (1992-1994). Elçibey'in yanına Keleki'ye ziyaret ettikten sonra Bakü'ye dönerken suikaste uğramıştır.
Ferec Guliyev 338 numaralı Ordubat
(Nahçıvan ÖC) 		Azerbaycan Halk Cephesi Ordubad Teşkilatı Başkanı (1989-1993), Ebülfez Elçibey'in 1. Yardımcısı, Millî Diriliş Hareketi Partisi genel başkanı (2004-bugün), Azerbaycan Millî Meclisi 4. ve 5. dönem milletvekilleri.

Kaynakça

Genel

Ayrıca bakınız