Çin-Sırbistan ilişkileri

Çin-Sırbistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde China ve Serbia

Çin
Sırbistan

Çin-Sırbistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Sırbistan Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasında ilişkiler, Yugoslavya SFC'nin 1 Ekim 1949 tarihinde ÇHC'ni tanımasından beri muhafaza edilmiştir; diplomatik ilişkiler de 2 Ocak 1955 tarihinde, her iki ülkenin dışişleri bakanları arasında diplomatik notların değiştirilmesiyle resmen kuruldu. Çin'in Belgrad'da bir büyükelçiliği var; Çin ayrıca Kasım 2006'dan beri Sırbistan Hükûmeti'nin rızasıyla Priştine'de bir temsilci ofis işletmektedir. Sırbistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir genel konsolosluğu vardır. 2017 yılında Çin ile Sırbistan, birbirlerinin vatandaşları için vize muafiyeti uyguladı.[1]

Tarihçe

1990'dan günümüze

Belgrad Konfüçyüs Anıtı [sr]

Kosova Savaşı sırasında ÇHC, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ni destekledi ve NATO'nun Sırbistan ve Karadağ'daki hedeflerine karşı işlediği hava saldırılarına karşı çıktı.[2] ÇHC perspektifine göre Slobodan Milošević, Kosova'nın YFC'nden ayrımlasını önlemek amacıyla hareket etti, bu açıdan da YFC'nin toprak bütünlüğünün korunması üzere Çin, Milošević'in eylemlerini destekledi.[3] Çinli memurlar, NATO'nun Kosova'daki müdahalesinin özellikle Çin'in Sincan ve Tibet bölgeleri için tehlikeli bir emsal teşkil edebileceği inancındaydı, bu nedenle de bu müdahaleye karşı çıktılar.[4] Savaş sırasında Belgrad'daki Çin Büyükelçiliği'nin bombalanması, Çin'in NATO eylemlerine yönelik karşıtlığını pekiştirdi.[2]

Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić'in yönetimi altında Sırbistan, Çin ile daha yakın işbirliklerinde bulunmaya çalışmıştır.[5][6] Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi [en] ile buluştuktan sonra, Sırbistan'da COVID-19 pandemisiyle mücadele etmek üzere Çin'den kişisel koruyucu ekipman ile CoronaVac aşı dozlarının tedariki gibi yardımların sağlanmasını garanti etmiş oldu.[7] Bu aşı tedariki, Sırbistan'ın Avrupa'daki en yüksek COVID-19 aşılanma oranlarına sahip olmasında yardımcı olmuştur.[8][9] Çin, Budapeşte-Belgrad demiryolu gibi projeler dahil olmak üzere Sırbistan altyapısı ile enerji sektörüne 10 milyar ABD doları değerinde yatırımlarda bulunmuştur. Çin merkezli Hesteel Group [en] şirketi, zorluklarla yüklü Smederevo çelik fabrikasının [en] sahipliğini üstleyerek 5.000 Sırbistanlının istihdamını güvence altına almış oldu.[10]

Vučić'in ifadesine göre, "Sırbistan, Çin hükûmetinin Hong Kong, Tayvan ve Sincan dahil olmak üzere Çin'in temel menfaatlerinin korunmasındaki tutumlarını sıkı bir şekilde desteklemekte ve 'Bir Kuşak, Bir Yol' inisiyatifini desteklemektedir."[11] Gözlemcilere göre, Çin, Sırbistan'ın en büyük müttefiği olarak Rusya'nın yerini almıştır.[12]

Kosova

ÇHC, Sırbistan'ın Kosova'ya dair tutumunu desteklemektedir. ÇHC Dışişleri Bakanlığı, Kosova'nın tek taraflı bağımsızlık ilanına dair "derin kuşkular"ı olduğunu ifade etti. Bakanlık sözcüsü Liu Jianchao [en], Kosova kararının Balkan bölgesindeki barışı ve istikrarı kötü etkileyeceğini, bunun uluslararası ilişkileri yöneten temel normlara aykırı olduğunu ve BM Güvenlik Konseyi'nin yetkisini ve rolünü baltaladığını ekledi:

"Çin, müzakereler yoluyla hem Sırbistan hem de Kosova için kabul edilebilir bir planın her zaman bu sorunu çözmenin en iyi yolu olduğuna inanıyor. Kosova'nın tek taraflı hareketi bir dizi sonuca yol açacak. Çin, Balkan bölgesinin barış ve istikrarı ve Kosova'da çok etnik gruptan oluşan bir toplum kurma hedefi üzerindeki ciddi ve olumsuz etkisinden derin endişe duyuyor. Çin, Sırbistan ve Kosova'yı uluslararası hukuk çerçevesinde uygun bir çözüm için müzakerelere devam etmeye ve Balkan bölgesinin barışını ve istikrarını korumak için birlikte çalışmaya çağırıyor. Uluslararası toplum bunun için elverişli koşullar yaratmalıdır."[13][14]

Sırbistan Başbakan Yardımcısı Božidar Đelić [en], Pekin'de Politbüro üyesi Liu Yandong ile görüştükten sonra, Çin'in Sırbistan'a kendi toprak bütünlüğünü muhafaza etmekte hala yardımda bulunarak desteklediğini muhabirlere aktardı:

"Sırbistan'ın Tek Çin politikasını desteklediği gibi, Çin de Sırbistan'ı güneydoğu Avrupa'daki en iyi ve en istikrarlı arkadaşı olarak destekliyor."[15]

Çin'ın Sırbistan Büyükelçisi Wei Jinghua, Haziran 2009'da şunu aktardı:

"Çin, Sırbistan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyuyor ve Sırbistan'ın Kosova konusundaki büyük endişesini anlıyor. Belgrad ve Priştine arasında, uluslararası hukuka, BM Şartı ve BM kararlarına uygun olarak karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm getirecek görüşmeleri destekliyoruz."[16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hopkins, Valerie (17 Haziran 2020). "Pandemic and EU neglect tighten Serbia bonds with China". Financial Times. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022. 
  2. ^ a b Warren I. Cohen. America's response to China: a history of Sino-American relations. 5th edition. New York, New York, USA; West Sussex, England, UK: Columbia University Press, 2010. p. 261.
  3. ^ Suisheng Zhao [en]. Chinese foreign policy: pragmatism and strategic behavior. New York, New York, USA: M. E. Sharpe, Inc., 2004. p. 60.
  4. ^ Suisheng Zhao. Chinese foreign policy: pragmatism and strategic behavior. New York, New York, USA: M. E. Sharpe, Inc., 2004. p. 60.
  5. ^ "Interview: China is a "friend indeed" to Serbia -- Serbian president - Xinhua | English.news.cn". www.xinhuanet.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  6. ^ Welle, Deutsche. "Serbia as China's favorite partner | DW | 18.02.2021". DW.COM (İngilizce). 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  7. ^ "China Is Helping a European Ally Get Ahead on Vaccines". Bloomberg.com (İngilizce). 1 Şubat 2021. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  8. ^ "Vaccine tourists welcome as Serbians say 'no thanks' to jabs". France 24 (İngilizce). 4 Nisan 2021. 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  9. ^ "Serbia is outpacing nearly every country in the EU at vaccination". The Economist. 3 Nisan 2021. ISSN 0013-0613. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  10. ^ "Serbia sees China ties as way to catch up with Europe". www.aa.com.tr. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  11. ^ "Serbian President meets Chinese Defense Minister - Ministry of National Defense". eng.mod.gov.cn. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. Serbia firmly supports the Chinese government's positions in safeguarding China's core interests including Hong Kong, Taiwan and Xinjiang and supports the "One Belt And One Road" initiative 
  12. ^ "China Has Overtaken Russia as Serbia's Great Ally". Balkan Insight (İngilizce). 8 Temmuz 2020. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  13. ^ "China 'deeply concerned' over Kosovo independence: govt". Agence France-Presse. 18 Şubat 2008. 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. 
  14. ^ "Foreign Ministry Spokesperson Liu Jianchao's Remarks on Kosovo's Unilateral Declaration of Independence". mfa.gov.cn. Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China. 18 Şubat 2008. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. 
  15. ^ "China reiterates support for Serbia". Tanjug. 7 Nisan 2009. 11 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019 – B92 vasıtasıyla. 
  16. ^ Radeka, Dušica (16 Haziran 2009). "Na Kosovu se brane principi". Večernje novosti (Sırpça). Erişim tarihi: 6 Nisan 2019. [ölü/kırık bağlantı]

Dış bağlantılar