Grad leži na granitnoj uzvisini (529 m) iznad rijeke Tajo, oko 70 km jugozapadno od Madrida. Stari dio grada nalazi se na popisu UNESCO-ve Svjetske baštine.
Historija
Osnivanje
Iako legenda govori da je Herkul osnivač grada Toleda, arheološka iskapanja pokazuju da su grad osnovali Kelto-Iberi u brončanom dobu. Ubrzo je poprimio velik značaj u kartaškoj regiji.
Rimsko doba
Rimljani ga osvajaju 192. pne. pod vodstvom Marka Fluvia Nuvilora. Pod imenom Toletum postaje prijestolnica pokrajine Karpetanije. Već u ono doba bio je raskršće puteva cijelog Pirinejskog poluotoka i strateška točka, priželjkivana od mnogih, s koje se kontrolirao centar teritorija. U doba Rimske RepublikeToletum je zadobio pravo na kovanje novca, a ostao je poznat i do današnjih dana po svojim prepoznatljivim mačevima i noževima.
Toledo
Prijestolnica Vizigota
Od 5. vijeka barbarski narodi prelaze granice Rimskog Carstva tako da Alani, pleme koje među prvima dolazi do Karpetanije, prvi preuzimaju grad od Rimljana 411. g., ali ga gube sedam godina kasnije kada prelazi u ruke Vizigota.
Kralj Atanagild smješta svoj dvor u Toledo, dok ga kralj Leovigild [[8. 5.|8. maja 589. g., za vrijeme III. crkvenog koncila u Toledu, proglašava prijestolnicom kraljevine Vizigota, koja tim činom postaje prva nezavisna država na području Pirinejskog poluotoka. Zbog prisutnosti kralja i crkvene hijerarhije grad je morao pretrpjeti značajne promjene u izgradnji urbanog tkiva.
Posljednji kralj Vizigota Rodrigo suprostavio se na čelu svoje vojske muslimanskim trupama u bitci kod Guadalete godine 711., gdje je bio poražen i ubijen te grad pada u ruke Arapa.
Crkveni koncili u Toledu
Crkveni koncil u Toledu 589. godine
U Toledu su održana tri crkvena koncila Zapada (latinskog kršćanstva): 396., 400. i 589. godine. Osobito je značajan posljednji na kojem je donešena odluka da se Nicejsko-carigradskom vjerovanju (Credo) doda riječ Filioque, označujući da Duh Sveti ne proizlazi samo od Oca, nego i od Sina (ex Patre Filioque procedit). Teološki spor oko te formule konačno je doveo do raskida istočnog i zapadnog kršćanstva 1054. g.
Pod vlašću Arapa (711.-1085.)
Arapi (Mauri) osvojili su Toledo 711. godine i nadjenuli mu ime Tulaitula. Grad je imao tu sreću da, nakon odlaska Vizigota kojima je bio prijestolnica, dobije još veći zamah i značaj u svakome pogledu, ponajprije zahvaljujući arapskoj toleranciji. Toledo je do 1035. bio u sastavu Córdobskogkalifata. Ekonomski i kulturni procvat doživljava 1035.-1085. kao prijestolnica nezavisne taife.
U srednjem vijeku mnogi su se svećenici ponosili poznavanjem magije. Pod to su se ime svrstavala i jednostavna znanja prirodoslovlja, medicine, matematike i astronomije, koja su na zapadu bila zaboravljena. Gerbertovo veliko znanje izazivalo je čuđenje i sumnju i nakon što je postao papa.[1]
Naročito značajno bilo je prevođenje s arapskog na latinski spisa Aristotela i drugih grčkih autora, koji su na zapadu bili izgubljeni; mnogi od njih pronađeni su u osvojenoj biblioteci u Toledu. Toma Akvinski i drugi skolastičari13. - 14. vijeka poznavali su Aristotela jedino u prijevodu na latinski, pa su tek kasnije su postali poznati i na starogrčkom.
↑Velike arhitekture svijeta, Marjan tisak, Split, 2005., str. 186.
Stanovništvo
Utjecaji, poput porasta cijene stanova u Madridu i poboljšanje prometne povezanosti, primjerice brzom željeznicom (AVE) koja dostiže brzinu do 330 km/h i koja je smanjila vrijeme prevaljenog puta između željezničkog kolodvora u Toledu i madridske Atoche na samo 20 minuta, potaknuli su snažan porast stanovništva posljednjih godina.
.jpg)
