Opći izbori u Angoli 1992.

Opći izbori u Angoli 1992. godine održani su 29. i 30. rujna 1992. s ciljem izbora predsjednika i zastupnika u Narodnoj skupštini. Bio je to prvi put u historiji Angole da su u toj zemlji održani višestranački izbori. Izbori su uslijedili nakon potpisivanja sporazuma iz Bicessea 31. svibnja 1991., koji je potpisan kako bi se pokušao zaključiti 17 godina dugi građanski rat.[1] Odaziv birača bio je 91.3% za parlamentarne, a 91.2% za predsjedničke izbore.[2]

Nakon prebrojanih glasova, vladajuća MPLA je pobijedila i na predsjedničkim i na parlamentarnim izborima, međutim osam opozicijskih stranaka, a posebice UNITA, odbilo je priznati rezultate i proglasilo izbore namještenima. Službeni promatrač je u izvještaju napisao kako je nadzor Ujedinjenih naroda bio jako slab, kako je gotovo 500,000 glasača UNITA-e ostalo bez prava glasa te kako je postojalo 100 tajnih glasačkih mjesta. Nakon izbora, UNITA je u Luandu poslala pregovarače, ali je istovremeno planirala nastavak građanskog rata. Posljedica toga bili su gotovo instantni nemiri koji su se iz Luande proširili na ostatak zemlje.

U tim je nemirima, prema procjenama, ubijeno između nekoliko tisuća i nekoliko desetaka tisuća članova i pobornika UNITA-e, a sve od strane snaga vladajuće MPLA, u događaju koji će biti poznat kao Masakr na Noć vještica. Građanski rat je odmah nastavljen.[3][4][5][6]

Predsjednički izbori

Predsjednički izbori u Angoli 1992.
Angola
←  29. – 30. rujna 1992.
 
Nominirani José Eduardo dos Santos Jonas Savimbi António Alberto Neto
Stranka MPLA UNITA PDA
Ukupno glasova 1,953,335 1,579,298 85,249
Postotak 49.57% 40.07% 2.16%
 
Kandidat Holden Roberto Honorato Lando Luís dos Passos
Stranka FNLA PLDA PRD
Ukupno glasova 83,135 75.789 58,121
Postotak 2.11% 1.92% 1.47%
 
Kandidat Bengui Pedro João Simão Cacete Daniel Chipenda
Stranka PSD FD Nezavisni
Ukupno glasova 38,243 26,385 20,845
Postotak 0.97% 0.67% 0.52%

Rezultati predsjedničkih izbora po provincijama
Predsjednik prije izbora

José Eduardo dos Santos
MPLA

Izabrani predsjednik

José Eduardo dos Santos
MPLA

Prema izbornim pravilima propisanim u ustavu iz 1992. godine, za pobjedu u prvom krugu bilo je potrebno 50% ili više glasova. U suprotnome su dva najbolja kandidata iz prvog kruga išli u drugi gdje su bili jedini kandidati. Kako je José Eduardo dos Santos dobio manje od potrebnog za pobjedu u prvom krugu (49.57%), Jonas Savimbi i on su se trebali suočiti u drugom krugu. Ipak, Savimbi i opozicija su odbili priznati rezultate izbora i sudjelovati u drugom krugu,[7] a skori nastavak građanskog rata doveo je do toga da drugi krug izbora nikada nije održan tako da je Dos Santos zadržao mandat bez pravne osnove ili legitimiteta.

Rezultati po kandidatima

Kandidat Stranka Glasovi %
 
José Eduardo dos Santos MPLA 1,953,335 49.57
 
Jonas Savimbi UNITA 1,579,298 40.07
 
António Alberto Neto Demokratska partija Angole 85,249 2.16
 
Holden Roberto FNLA 83,135 2.11
 
Honorato Lando PLDA 75.789 1.92
 
Luís dos Passos Stranka demokratske obnove 58,121 1.47
 
Bengui Pedro João Socijaldemokratska partija 38,243 0.97
 
Simão Cacete Front za demokraciju 26,385 0.67
 
Daniel Chipenda Nezavisni 20,845 0.52
 
Anália de Victória Pereira Liberalno demokratska partija 11,475 0.29
 
Rui Pereira Stranka društvene obnove 9,208 0.23
Nevažećih glasova 460,455 –
Ukupno 4,401,339 100
Odaziv 4,828,468 91.2
Izvor: Baza podataka afričkih izbora

Rezultati po provincijama

Provincija Kandidati Važećih glasova Nevažećih glasova Ukupno glasova Registriranih birača Odaziv
Santos Savimbi Neto Roberto Lando Passos João Cacete Chipenda A. Pereira R. Pereira
Bengo 51,004
(65.85%) 		16,230
(20.95%) 		1,230
(1.59%) 		5,497
(7.10%) 		1,140
(1.47%) 		827
(1.07%) 		402
(0.52%) 		426
(0.55%) 		324
(0.42%) 		214
(0.28%) 		162
(0.21%) 		77,456 9,201 86,657 91,921 94.3%
Benguela 158,259
(32.08%) 		294,972
(59.79%) 		8,753
(1.77%) 		2,841
(0.58%) 		8,380
(1.70%) 		7,355
(1.49%) 		6,804
(1.38%) 		2,058
(0.42%) 		1,873
(0.38%) 		1,093
(0.22%) 		974
(0.20%) 		493,362 35,410 528,772 567,825 93.1%
Bié 32,907
(11.98%) 		230,480
(83.94%) 		1,505
(0.55%) 		417
(0.15%) 		3,750
(1.37%) 		1,972
(0.72%) 		2,383
(0.87%) 		469
(0.17%) 		292
(0.11%) 		217
(0.08%) 		185
(0.07%) 		274,577 30,911 305,488 354,537 86.2%
Cabinda 7,652
(79.68%) 		1,594
(16.60%) 		54
(0.56%) 		116
(1.21%) 		34
(0.35%) 		59
(0.61%) 		23
(0.24%) 		38
(0.40%) 		17
(0.18%) 		10
(0.10%) 		6
(0.06%) 		9,603 316 9,919 16,079 61.7%
Cuando Cubango 22,117
(18.12%) 		93,078
(76.28%) 		1,742
(1.43%) 		442
(0.36%) 		1,404
(1.15%) 		1,061
(0.87%) 		964
(0.79%) 		510
(0.42%) 		297
(0.24%) 		251
(0.21%) 		159
(0.13%) 		122,025 7,682 129,707 133,161 97.4%
Cuanza Norte 92,671
(81.50%) 		9,690
(8.52%) 		2,461
(2.16%) 		2,519
(2.22%) 		2,270
(2.00%) 		1,323
(1.16%) 		585
(0.51%) 		735
(0.65%) 		794
(0.70%) 		390
(0.34%) 		271
(0.24%) 		113,709 11,411 125,120 137,962 90.7%
Cuanza Sul 188,089
(63.64%) 		74,381
(25.17%) 		9,739
(3.30%) 		1,677
(0.57%) 		7,844
(2.65%) 		4,849
(1.64%) 		2,746
(0.93%) 		2,687
(0.91%) 		1,914
(0.65%) 		851
(0.29%) 		761
(0.26%) 		295,538 50,670 346,208 369,150 93.8%
Cunene 76,374
(77.70%) 		8,731
(8.88%) 		5,454
(5.55%) 		680
(0.69%) 		1,817
(1.84%) 		1,918
(1.95%) 		687
(0.70%) 		766
(0.78%) 		1,000
(1.02%) 		495
(0.50%) 		374
(0.38%) 		98,296 17,037 115,333 148,528 77.7%
Huambo 57,380
(14.30%) 		326,551
(81.41%) 		1,808
(0.45%) 		736
(0.18%) 		5,418
(1.35%) 		2,820
(0.70%) 		4,666
(1.16%) 		649
(0.16%) 		489
(0.12%) 		354
(0.09%) 		248
(0.06%) 		401,119 32,861 433,980 467,811 92.8%
Huíla 199,089
(53.14%) 		121,656
(32.47%) 		14,574
(3.89%) 		3,032
(0.81%) 		12,492
(3.33%) 		8,695
(2.32%) 		5,221
(1.39%) 		3,529
(0.94%) 		3,001
(0.80%) 		1,962
(0.52%) 		1,405
(0.38%) 		374,656 78,330 452,986 509,167 89.0%
Luanda 532,568
(70.85%) 		171,743
(22.85%) 		4,942
(0.66%) 		22,697
(3.02%) 		4,093
(0.54%) 		5,183
(0.69%) 		2,367
(0.31%) 		3,769
(0.50%) 		2,587
(0.34%) 		864
(0.11%) 		819
(0.11%) 		751,632 42,761 794,393 854,981 92.9%
Lunda Norte 86,203
(73.55%) 		12,879
(10.99%) 		5,143
(4.39%) 		1,275
(1.09%) 		3,419
(2.92%) 		2,680
(2.29%) 		1,390
(1.19%) 		1,790
(1.53%) 		1,322
(1.13%) 		485
(0.41%) 		621
(0.53%) 		117,207 16,942 134,149 141,545 94.8%
Lunda Sul 53,313
(77.64%) 		4,617
(6.72%) 		2,919
(4.25%) 		696
(1.01%) 		2,571
(3.74%) 		1,385
(2.02%) 		815
(1.19%) 		987
(1.44%) 		693
(1.01%) 		396
(0.58%) 		277
(0.40%) 		68,669 10,785 79,454 87,451 90.8%
Malanje 163,303
(69.46%) 		41,650
(17.72%) 		6,553
(2.79%) 		1,934
(0.82%) 		7,443
(3.17%) 		5,762
(2.45%) 		2,593
(1.10%) 		2,113
(0.90%) 		1,693
(0.72%) 		1,261
(0.54%) 		789
(0.34%) 		235,094 37,583 272,677 327,337 83.3%
Moxico 60,359
(53.14%) 		34,209
(30.11%) 		5,743
(5.06%) 		1,271
(1.12%) 		3,617
(3.18%) 		2,964
(2.61%) 		1,801
(1.59%) 		1,446
(1.27%) 		974
(0.86%) 		662
(0.58%) 		549
(0.48%) 		113,595 11,184 124,779 137,798 90.6%
Namibe 36,540
(59.23%) 		18,197
(29.50%) 		1,543
(2.50%) 		551
(0.89%) 		1,388
(2.25%) 		1,344
(2.18%) 		725
(1.18%) 		632
(1.02%) 		422
(0.68%) 		188
(0.30%) 		159
(0.26%) 		61,689 10,852 72,541 84,918 85.4%
Uíge 116,247
(43.51%) 		100,414
(37.58%) 		10,390
(3.89%) 		13,455
(5.04%) 		7,731
(2.89%) 		6,746
(2.52%) 		3,595
(1.35%) 		3,401
(1.27%) 		2,484
(0.93%) 		1,500
(0.56%) 		1,206
(0.45%) 		267,169 49,370 316,539 318,131 99.5%
Zaire 19,260
(29.41%) 		18,226
(27.83%) 		696
(1.06%) 		23,299
(35.58%) 		978
(1.49%) 		1,178
(1.80%) 		476
(0.73%) 		380
(0.58%) 		470
(0.72%) 		282
(0.43%) 		243
(0.37%) 		65,488 7,149 72,637 80,166 90.6%
Ukupno 1,953,335
(49.57%) 		1,579,298
(40.07%) 		85,249
(2.16%) 		83,135
(2.11%) 		75,789
(1.92%) 		58,121
(1.47%) 		38,243
(0.97%) 		26,385
(0.67%) 		20,646
(0.52%) 		11,475
(0.29%) 		9,208
(0.23%) 		3,940,884 460,455 4,401,339 4,828,468 91.2%
Izvor: Baza podataka afričkih izvora

Parlamentarni izbori

Parlamentarni izbori u Angoli 1992.
Angola
← 1986.
 29. – 30. rujna 1992. 2008. →
Svih 220 mjesta u Narodnoj skupštini
111 mjesta potrebno za većinu
Odaziv 4,828,468 (91.3%)
  Prva stranka Druga stranka Treća stranka
 
Vođa José Eduardo dos Santos Jonas Savimbi Rui Pereira
Stranka MPLA UNITA PRS
Vođa od 1979. 1966. 1990.
Prošli izbori 289 mandata (100%) 0 mandata (0%) 0 mandata (0%)
Prijašnja mjesta 289 0 0
Osvojenih mjesta 129 70 6
Promjena Decrease 160 ▲ 70 ▲ 6
Ukupno glasova 2,124,126 1,347,636 89,875
Postotak 53.74% 34.10% 2.27%
Oscilacija Decrease 46.26% ▲ 34.10% ▲ 2.27%
  Četvrta stranka Peta stranka Šesta stranka
 
Vođa Holden Roberto Anália Pereira Luís dos Passos
Stranka FNLA PLD PRD
Vođa od 1992. 1983. 1990.
Prošli izbori 0 mandata (0%) 0 mandata (0%) 0 mandata (0%)
Prijašnja mjesta 0 0 0
Osvojenih mjesta 5 3 1
Promjena ▲ 5 ▲ 3 ▲ 1
Ukupno glasova 94,742 94,269 35,293
Postotak 2.40% 2.39% 0.89%
Oscilacija ▲ 2.40% ▲ 2.39% ▲ 0.89%

Parlamentarni izbori 1992. bili su prvi višestranački izbori u Angoli. Na skupštinskim izborima 1980. i 1986., zastupnike su indirektno birali posebno formirani izborni kolegiji, ali samo među kandidatima koje je predložila vladajuća MPLA. Na izborima je sudjelovalo ukupno 18 stranaka, od kojih je njih 12 osvojilo barem jedan mandat u Narodnoj skupštini. Uvjerljivu pobjedu ponovo je odnijela vladajuća MPLA koja je s gotovo 54% glasova osvojila 129 od 220 mandata, dok je drugoplasirana UNITA osvojila 70 mandata. I ovi su izbori optuživani za namještanje.

Od ukupno 220 zastupnika, njih 130 biralo se proporcionalnom reprezentacijom prema broju dobivenih glasova na nacionalnom nivou, dok se ostalih 90 biralo prema provincijama. Svaka provincija nosila je po pet mandata, a isti su bili raspoređeni po strankama prema broju dobivenih glasova.

Rezultati po listama

Stranka Glasova % Mandati
Prv.1 Prp.2 Σ
  MPLA 2,124,126 53.74 58 71 129
  UNITA 1,347,636 34.10 27 43 70
  Stranka društvene obnove 89,875 2.27 3 3 6
  FNLA 94,742 2.40 2 3 5
  Liberalno demokratska partija 94,269 2.39 0 3 3
  Stranka demokratske obnove 35,293 0.89 0 1 1
  Demokratska Angola 34,166 0.86 0 1 1
  Socijaldemokratska partija 33,088 0.84 0 1 1
  Stranka saveza mladih, radnika i farmera Angole 13,924 0.35 0 1 1
  Angolski demokratski forum 12,038 0.30 0 1 1
  PDP-ANA 10,608 0.27 0 1 1
  Angolska nacionalna demokratska stranka 10,281 0.26 0 1 1
  Nacionalna demokratska konvencija Angole 10,237 0.26 0 0 0
  Socijaldemokratska partija Angole 10,217 0.26 0 0 0
  Nezavisna angolska partija 9,007 0.23 0 0 0
  PLDA 8,025 0.20 0 0 0
  Demokratska partija Angole 8,014 0.20 0 0 0
  Angolska stranka obnove 6,719 0.17 0 0 0
Nevažećih 458,310 – – – –
Ukupno 4,410,575 100 90 130 220
Odaziv 4,828,468 91.3 – – –
Izvor: Baza podataka afričkih izbora
1 Odnosi se na broj mandata osvojenih u provincijama (max. 90).
2 Odnosi se na broj mandata osvojenih proporcionalnom reprezentacijom (max. 130).

Sastav Narodne skupštine

Stranka MPLA UNITA PRS FNLA PLD PRD AD–Coligação PSD Pajoca
Vođa José Eduardo dos Santos Jonas Savimbi Rui Pereira Holden Roberto Anália Pereira Luís dos Passos Simão Cassete Bengui Pedro João Alexandre André
Glasovi 2,124,126 (53.74%) 1,347,636 (34.10%) 89,875 (2.27%) 94,742 (2.40%) 94,269 (2.39%) 35,293 (0.89%) 34,166 (0.86%) 33,088 (0.84%) 13,924 (0.35%)
Mandati 129 (58.64%) 70 (31.82%) 6 (2.73%) 5 (2.27%) 3 (1.36%) 1 (0.45%) 1 (0.45%) 1 (0.45%) 1 (0.45%)
129 / 220
70 / 220
6 / 220
5 / 220
3 / 220
1 / 220
1 / 220
1 / 220
1 / 220
Stranka FDA PDP-ANA PNDA CNDA PSDA PIA PLDA PDA PRA
Vođa Miguel Puna Mfulumpinga Victor Geraldo Pereira Nepoznat Nepoznat Nepoznat Nepoznat Nepoznat Nepoznat
Glasovi 12,038 (0.30%) 10,608 (0.27%) 10,281 (0.26%) 10,237 (0.26%) 10,217 (0.26%) 9,007 (0.23%) 8,025 (0.20%) 8,014 (0.20%) 6,719 (0.17%)
Mandati 1 (0.45%) 1 (0.45%) 1 (0.45%) 0 (0.00%) 0 (0.00%) 0 (0.00%) 0 (0.00%) 0 (0.00%) 0 (0.00%)
1 / 220
1 / 220
1 / 220
0 / 220
0 / 220
0 / 220
0 / 220
0 / 220
0 / 220

Reference

  1. ↑ Angola: The Bicesse Accords EISA
  2. ↑ Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, pp71-74 ISBN 0-19-829645-2
  3. ↑ National Society for Human Rights, Ending the Angolan Conflict, Windhoek, Namibia, July 3, 2000 (opposition parties, massacres); John Matthew, Letters, The Times, UK, November 6, 1992 (election observer); NSHR, Press Releases, September 12, 2000, May 16, 2001 (MPLA atrocities).
  4. ↑ National Society for Human Rights, Ending the Angolan Conflict, Windhoek, Namibia, July 3, 2000.
  5. ↑ John Matthew, Letters, The Times, UK, November 6, 1992 (election observer).
  6. ↑ Angola: Resumption of the civil war EISA
  7. ↑ Rothchild, Donald S., Managing Ethnic Conflict in Africa: Pressures and Incentives for Cooperation, 1997. Pages 134.