PROFILPELAJAR.COM

Żar
	; Widok na Żar
Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Mały, Karpaty
Wysokość	761 m n.p.m.
	Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego Żar
	Położenie na mapie Karpat Żar
	49°47′14,06″N 19°13′29,53″E/49,787239 19,224869
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żar (761 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Jego zachodnie stoki opadają do Jeziora Międzybrodzkiego, południowo-wschodnie do doliny potoku Isepnica, północne do doliny potoku Mała Puszcza, w kierunku północno-wschodnim biegnie do Kiczory (Kiczery) grzbiet łączący Żar z dalszymi wzniesieniami Grupy Kocierza (część Beskidu Małego). Administracyjnie znajduje się we wsi Międzybrodzie Żywieckie w województwie śląskim, w powiecie żywieckim^[1].

Turystyka i rekreacja

Osobny artykuł: Stacja turystyczna PTTK na Żarze.

Od 2004 r. na szczyt góry można wjechać w ciągu 5,5 minuty^[2] koleją linowo-terenową o długości 1300 m^[3], należącą do Polskich Kolei Linowych S.A. W okresie zimowym działają dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich. Przy dolnej stacji kolejki jest płatny parking. Od 1979 na szczyt góry prowadzi droga asfaltowa, jednak od momentu udostępnienia kolei mogą z niej korzystać tylko pojazdy upoważnione. Można też wyjść na górę szosą asfaltową i dwoma szlakami turystycznymi. Przy górnej stacji kolei znajdują się punkty gastronomiczne, restauracja, grill, lunety widokowe i opisana panorama widokowa^[4].

Żar jest bardzo dobrym punktem widokowym. Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim, wznoszące się nad nią szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, oraz należącą do Beskidu Małego, ale znajdująca się po drugiej stronie Soły Grupę Magurki Wilkowickiej. W grupie tej widoczne są niemal wszystkie szczyty – od Przyszopu na południu, poprzez Rogacz, Magurkę Wilkowicką, Chrobaczą Łąkę po Bujakowski Groń i Zasolniocę na północy. Ponad Jeziorem Czanieckim na północy widać Pogórze Śląskie z jego miastami i kominami zakładów przemysłowych oraz Bukowski Groń, a na wschodzie ponad koroną sztucznego zbiornika wody szczyty Złotej Góry, Kiczery, Cisowej Grapy i Potrójnej^[4].

U podnóża góry działa Górska Szkoła Szybowcowa „Żar” i uprawiane jest paralotniarstwo^[5].

Historia

W roku 1936 z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na szczycie powstało szybowcowe lotnisko Żar. W 1947 u podnóża góry zbudowano lotnisko dla samolotów holujących szybowce (ich lądowanie na szczycie było zabronione). W latach 1971–1979 w masywie góry Żar zbudowano elektrownię szczytowo-pompową (Porąbka-Żar), co spowodowało likwidację lotniska szybowcowego na szczycie i jego przeniesienie na środkowe stoki góry, łącząc z lotniskiem dla samolotów^[6].

Na szczycie góry znajduje się obecnie zbiornik wodny elektrowni w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości. Jest to najwyżej w Polsce położony zbiornik wodny tego typu i ma największą wysokość tłoczenia wody – 440 m^[4].

Szlaki turystyczne

Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Żar (zbiornik wodny) – Kiczora (Kiczera) – Przełęcz Isepnicka – Cisownik – Cisowe Grapy – Szeroka Przełęcz (Przysłop Cisowy) – Wielka Góra (Kocierz) – Przełęcz Szeroka – Beskid – Błasiakówka – Przełęcz Kocierska. Czas przejścia: 4.05 h, ↓ 3:30 h^[7]

Żar (parking) – droga asfaltowa – Przełęcz Isepnicka – stoki Kiczory – Żar (zbiornik wodny). Czas przejścia: 2 h, 1:45 h^[7].

Galeria

Kolej linowo-terenowa na górę Żar
Wagon kolejki wjeżdżający do budynku dolnej stacji
Stacja meteo na górze Żar
Widok na Jezioro Międzybrodzkie i górę Żar
Widok z Góry Żar na Jezioro Międzybrodzkie i Jezioro Żywieckie
Widok na górę Żar z Magurki Wilkowickiej
Widok z Góry Żar na Międzybrodzie Bialskie
Zbocze góry Żar
Widok z góry Żar w kierunku północnym (Porąbka, Kobiernice, Kęty)
Widok na Żar z Kiczery

Panorama widokowa z góry Żar w kierunku południowym i zachodnim

Przypisy

↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-02-15] .
↑ Lifts – PKL [online], www.pkl.pl [dostęp 2018-02-08] .
↑ Kolejką na szczyt [online] .
↑ ^a ^b ^c RadosławR. Truś RadosławR., Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 139–140, ISBN 978-83-62460-50-2 .
↑ Zar – Miedzybrodzie Zywieckie – opis startowiska [online], Polski Serwer LeonardoXC, 10 czerwca 2020 [dostęp 2020-12-08] .
↑ AdamA. Skarbiński AdamA., Górska Szkoła Szybowcowa AP „Żar” – Historia szkoły [online], glidezar.com [dostęp 2022-01-08] .
↑ ^a ^b Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5 .