Ágnes Heller
Ágnes Heller (ur. 12 maja 1929[1] w Budapeszcie[2], zm. 19 lipca 2019[1] w Balatonalmádi[3]) – węgierska filozofka i dysydentka, przedstawicielka szkoły budapeszteńskiej. ŻyciorysPochodziła z budapeszteńskiej żydowskiej klasy średniej[1]. Jej ojciec Pal Heller był prawnikiem i pisarzem, pomagał w ucieczkach z Węgier i nazistowskiej strefy okupacyjnej podczas II wojny światowej[1]. Zmarł w Auschwitz[1]. Po jego śmierci mieszkała z matką Angelą Ligeti w Budapeszcie[1]. Po II wojnie zapisała się na studia na Uniwersytet Loránda Eötvösa[3] w Budapeszcie[1] (ukończyła je w 1951 roku[3]). Pierwszym filozofem, który wywarł na nią wpływ był György Lukács, którego wykładu miała okazję posłuchać za namową swojego chłopaka[1]. Pracowała później jako adiunkt György'a Lukácsa w jego jednostce uczelnianej[2]. Zapisała się do Komunistycznej Partii Węgier w 1947 roku[1]. Popadła w niełaskę władz po zaangażowaniu w powstanie węgierskie 1956[3][1] i straciła posadę profesora filozofii na uniwersytecie w Budapeszcie[1]. W 1973 roku partia komunistyczna uznała jej poglądy za antymarksistowskie, co skutkowało jej zwolnieniem z pracy[3]. W 1977 wyjechała do Australii, gdzie później wykładała na La Trobe University[1]. Przez 25 lat wykładała teorię polityki na The New School for Social Research[2]. Po opuszczeniu Węgier napisała przeszło 20 książek[1]. Powróciła na Węgry w 1989 roku[2], wykładała w Budapeszcie i Segedynie[3]. Pod koniec życia mieszkała głównie w Budapeszcie[1], wygłaszała wykłady zagraniczne[1], często wspominała o sytuacji na Węgrzech[1]. Zmarła podczas wczasów nad Balatonem[1], gdzie wybrała się popływać[2]. Jej ciało znaleziono w jeziorze w okolicy Balatonalmádi[3]. Została pochowana na cmentarzu żydowskim przy ul. Kozma w Budapeszcie[4]. Życie prywatniePoślubiła Istvána Hermanna w 1949 roku[1], mieli córkę Zsuzsę Hermann[1], rozwiedli się w 1962 roku[1]. Z drugiego małżeństwa z filozofem Ferencem Fehérem[1] miała syna Gyorgy’a Fehéra[1]. Nagrody i odznaczenia
PoglądyPoczątkowo była myślicielką marksistowską[9]. W późniejszych latach zmieniła swoje poglądy na bardziej liberalne i socjaldemokratyczne[9]. Podpisała List Korculi, który sprzeciwiał się operacji „Dunaj”[3]. Przeciwstawiała się polityce Viktora Orbána[1], uważała jego rządy za tyranię[10]. TwórczośćZajmowała się w swoich pracach m.in. marksizmem[1], etyką[1], egzystencjalizmem[9], heglizmem[9]. Zalicza się do czołowych przedstawicieli szkoły budapeszteńskiej[2]. Publikacje (wybór)
Przypisy
Kontrola autorytatywna (osoba):
Identyfikatory zewnętrzne:
|
||||||||||||||||||||
