Wodolubek żółty

Wodolubek żółty
Enochrus melanocephalus
(Olivier, 1792)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

kusakokształtne

Nadrodzina

kałużnice

Rodzina

kałużnicowate

Podrodzina

Enochrinae

Rodzaj

wodolubek

Podrodzaj

Enochrus (Enochrus)

Gatunek

wodolubek żółty

Synonimy
  • Hydrophilus melanocephalus Olivier, 1792
  • Philydrus melanocephalus (Olivier, 1792)
  • Hydrophilus bicolor Gyllenhal, 1808
  • Hydrobius atricapillus Stephens, 1829
  • Enochrus ilalus Kuwert, 1890
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodolubek żółty[1] (Enochrus melanocephalus) – gatunek chrząszcza z rodziny kałużnicowatych i podrodziny Enochrinae. Zamieszkuje zachodnią część Palearktyki.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1792 roku przez Guillaume’a-Antoine’a Oliviera pod nazwą Hydrophilus melanocephalus[2]. W 1808 roku opisany został przez Leonarda Gyllenhaala pod homonimiczną nazwą Hydrophilus bicolor i pod nią wyznaczony został gatunkiem typowym rodzaju Enochrus w 1859 roku przez Carla Gustafa Thomsona[3][4].

Morfologia

Głowa w widoku od spodu

Chrząszcz o podługowato-owalnym, umiarkowanie wysklepionym ciele długości od 4,2 do 4,8 mm. Głowa jest czarna z parą dużych, żółtych plam przed oczami. Warga górna u samca jest jaśniejsza niż u samicy[5]. Czułki są żółte u podstawy, a czarne w części dalszej[1]. Głaszczki szczękowe są żółte z zaczernionym szczytem ostatniego członu, który to człon jest mniej więcej tak długi jak człon przedostatni[5]. Wyraźnie szersze niż dłuższe[6] przedplecze ma barwę miodowóżółtą, rudożółtą lub brązowawożółtą[5][1], czasem z czterema trudno dostrzegalnymi plamami czarnymi[1]. Jego tylna krawędź jest delikatnie obrzeżona[5]. Tarczka jest w tyle zaostrzona[6]. Ubarwienie pokryw również jest miodowożółte, rudożółte lub brązowawożółte[5], czasem z słabo zaznaczonymi czarnymi plamkami[1]. Rzędy grubszych punktów zaczynają się znacznie przed środkiem długości pokryw i w ich tylnej części jest ich po osiem na każdej. Odnóża przedniej pary mają stopy o dwóch przedwierzchołkowych członach nieco dłuższych niż szerokich. U samca pazurki przednich odnóży są silnie, hakowato zakrzywione. Odwłok ma ostatni z widocznych sternitów opatrzony pośrodku tylnej krawędzi orzęsionym wcięciem[5].

Ekologia i występowanie

Owad wodny, zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym[6]. Rozmieszczony jest od nizin po góry, przy czym na nizinach i pogórzach jest liczniejszy niż wyżej[7]. Zasiedla niewielkie zbiorniki wodne, stałe i okresowe[1], w tym sadzawki, kałuże i glinianki[7].

Gatunek zachodniopalearktyczny, jedyny przedstawiciel podrodzaju nominatywnego w Palearktyce. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry oraz europejskiej części Rosji, a poza nią z Algierii, Armenii i Izraela[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Enochrus melanocephalus – Wodolubek żółty. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-03-23].
  2. ↑ G.-A. Olivier: Encyclopédie Méthodique. Histoire Naturelle. Insectes. Tome septième. Paris: Panckoucke, 1792, s. 127.
  3. ↑ Carl G. Thomson: Skandinaviens Coleoptera, synoptiskt bearbetade. Tom. I. Lund: Berlingska Boktryckeriet, 1859, s. 18.
  4. ↑ a b M. Hansen: Hydrophilidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 45–46.
  5. ↑ a b c d e f Arved Lompe (n. G.A. Lohse): Gattung Enochrus Thoms.. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-03-23].
  6. ↑ a b c Martin Fikáček: 20. Hydrophilidae Leach, 1815. W: Adam Ślipiński, John F. Lawrence: Australian Beetles. Volume 2. Archostemata, Myxophaga, Adephaga, Polyphaga (part). CSIRO Publishing, 2019, s. 271-350. ISBN 978-0-643-09730-8.
  7. ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Adephaga prócz Carabidae, Myxophaga, Polyphaga: Hydrophiloidea. „Katalog Fauny Polski”. 23 (4), 1976.