Władysław Ślebodziński

Władysław Ślebodziński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1884
Pysznica

Data i miejsce śmierci

3 stycznia 1972
Wrocław

profesor nauk matematycznych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1928
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1934

Profesura

1946

Doktor honoris causa
Politechnika Wrocławska1965
Politechnika Poznańska1967
Uniwersytet Wrocławski1970
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Politechnika Wrocławska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Odznaka Nagrody Państwowej

Władysław Zygmunt Ślebodziński (ur. 6 lutego 1884 w Pysznicy, zm. 3 stycznia 1972 we Wrocławiu) – polski matematyk, profesor Politechniki Wrocławskiej[1].

Życiorys

Władysław Ślebodziński[a] urodził się 6 lutego 1884 w Pysznicy[2], w rodzinie Ignacego[3] (1847–1921) i Anny z Gorylskich (zm. 1939)[4]. W latach 1903–1908 studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim[5]. 16 sierpnia 1908 złożył egzamin nauczycielski, 21 sierpnia 1908 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie od 1 września tego roku rozpoczął swoją pracę w zawodzie, ucząc matematyki[2][6]. 13 października 1909 otrzymał posadę nauczyciela rzeczywistego w C. K. Szkole Realnej w Tarnobrzegu[7][8]. Uczył tam matematyki, języków niemieckiego i polskiego, historii naturalnej, geografii, rysunków geometrycznych, był zawiadowcą bibliotek nauczycielskich i młodzieży oraz historii naturalnej[9]. 24 sierpnia 1912 został przeniesiony z Tarnobrzega do C. K. Wyższej Szkole Realnej w Krakowie[10]. W szkole uczył matematyki i fizyki[11]. 19 lipca 1913 otrzymał roczny urlop dla dokonania prac naukowych poza Krakowem[12], w latach 1913–1914 przebywał na studiach uzupełniających na Uniwersytecie w Getyndze[13], a w roku szkolnym 1914/1915 przebywał na kursach naukowych w Wiedniu[14]. Ponownie pracował w krakowskiej Wyższej Szkole Realnej od roku szkolnego 1915/1916 ucząc tych samych przedmiotów[15][16][17][18]. 13 kwietnia 1916 otrzymał tytuł profesora[19]. Podczas trwającej I wojny światowej był zwolniony od służby w pospolitym ruszeniu[20][21][22].

Od 1919 do wybuchu II wojny światowej mieszkał i pracował w Poznaniu. W latach 20. był wykładowcą matematyki w Oddziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Poznańskiego[23][24]. Równolegle uczył matematyki w Państwowej Szkole Budowy Maszyn[25][26]. Był działaczem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, był przewodniczącym (1924) i zastępcą przewodniczącego (1926) zarządu Okręgu Poznańskiego TNSW i zasiadał w Zarządzie Głównym TNSW (1924)[27]. Doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim w 1928 pod kierunkiem prof. Kazimierza Żorawskiego i tam też habilitował się w 1934.

W okresie okupacji niemieckiej został wysiedlony z Poznania i od 1940 przebywał w Bochni, gdzie zaangażował się w tajne nauczanie, za co został aresztowany 1 grudnia 1942 przez gestapo i osadzony w obozie Auschwitz-Birkenau[28]. Po ewakuacji tego obozu w 1945 był więźniem obozów Groß-Rosen i Dora-Nordhausen[29][29].

Po wyzwoleniu z niewoli w sierpniu 1945 przyjechał do Wrocławia. Motywację tej decyzji podał Edward Marczewski[30]:

Przyjechał do Wrocławia na kilka dni Władysław Ślebodziński, który przed wojną wykładał w Poznaniu, a teraz pragnął zrealizować zamiar powzięty w Oświęcimiu i zapowiedziany towarzyszom obozowym, że po wojnie będzie profesorem właśnie we Wrocławiu, na polskim uniwersytecie.

Razem z Bronisławem Knasterem, Edwardem Marczewskim i Hugo Steinhausem, był twórcą wrocławskiej szkoły matematycznej. W październiku 1945 przyjęli oni formalne zaproszenia Stanisława Kulczyńskiego do objęcia katedr matematyki na tworzonych we Wrocławiu Uniwersytecie i Politechnice. Roman Duda i Aleksander Weron[31] tak piszą o tej czwórce profesorów:

Grób rodziny Ślebodzińskich
Łączyły ich pionierski zapał i pewność, że Wrocław jest i pozostanie polski oraz wola pozostania w nim na stałe. Jako matematycy legitymowali się poważnym i znanym w świecie dorobkiem, mieli więc duży i naturalny autorytet naukowy, znali swoją wartość, a nadto cenili się wzajemnie. Wszyscy czterej zamieszkali na ocalałym z pożogi oblężenia Biskupinie (...) co sprzyjało utrzymywaniu bliskich i przyjacielskich stosunków.

W 1950 grupa ta założyła i później redagowała czasopismo matematyczne Colloquium Mathematicum.

W latach 1961–1963 był prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.

Od 1908 był mężem Anny (1880–1969). Mieli syna Lesława (1909–1989), nauczyciela chemii, i córkę Zofię Krystynę po mężu Maciejewską (1912–2002), nauczycielkę matematyki[4][32][33].

Zmarł 3 stycznia 1972 we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu Świętej Rodziny (sektor 2-19-1,1a)[32]

Uczniowie

Wśród jego uczniów byli m.in. Abraham Goetz, Stefan Drobot, Tadeusz Huskowski, Adam Rybarski, Witold Roter, Andrzej Derdziński, Ryszard Deszcz, Zbigniew Olszak, Marian Hotloś[34].

Promotor rozpraw doktorskich Stefana Drobota, Abrahama Goetza, Tadeusza Huskowskiego, Witolda Rotera.

Dorobek naukowy i dydaktyczny

Wprowadził pojęcie pochodnej Liego[1]. Autor ponad 50 publikacji z zakresu geometrii różniczkowej oraz:

  • Pidek-Łopuszańska, H., Ślebodziński, W., Urbanik, K.: Matematyka dla chemików. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958.
  • Ślebodziński, W.: Formes extérieures et leurs applications. Vol. I.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1954, seria: Monografie Matematyczne, Tom XXXI. Książka jest dostępna z serwisu Biblioteka Wirtualna Nauki.
  • Ślebodziński, W.: Formes extérieures et leurs applications. Vol. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963..

Ordery i odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

Uwagi

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Ladislaus Ślebodziński”.

Przypisy

  1. a b Ślebodziński Władysław Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-02].
  2. a b Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 104.
  3. a b M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
  4. a b Władysław Zygmunt Ślebodziński M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-06-19].
  5. Władysław Ślebodziński - matematyk, więzień Auschwitz, pionier wrocławskiej nauki [online], wmat.pwr.edu.pl [dostęp 2024-06-19] (pol.).
  6. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 2, 4.
  7. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 5.
  8. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Szkoły Realnej w Tarnobrzegu za czas od założenia do końca czerwca 1912 r. Tarnobrzeg: 1912, s. 10.
  9. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Szkoły Realnej w Tarnobrzegu za czas od założenia do końca czerwca 1912 r.. Tarnobrzeg: 1912, s. 8, 9.
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1913. Kraków: 1913, s. 18.
  11. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1913. Kraków: 1913, s. 15.
  12. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1913/14. Kraków: 1914, s. 19, 23.
  13. Ślebodziński Władysław - The Mathteacher [online], www.tomaszgrebski.pl [dostęp 2024-06-19].
  14. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1914/15. Kraków: 1915, s. 17.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 25.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: 1917, s. 6.
  17. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1917/18. Kraków: 1918, s. 4.
  18. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1023.
  19. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 29.
  20. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 30.
  21. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: 1917, s. 10.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1917/18. Kraków: 1918, s. 7.
  23. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 92.
  24. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 49.
  25. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 414.
  26. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 471.
  27. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 439, 442.
  28. Władysław Ślebodziński. auschwitz.org. [dostęp 2020-04-24].
  29. a b Roman Duda: Początki matematyki w powojennym Wrocławiu. [dostęp 2008-05-05].
  30. Edward Marczewski. Początki matematyki wrocławskiej. „Wiadomości Matematyczne”. XII, s. 65, 1969. 
  31. Roman Duda, Aleksander Weron. Wrocławska szkoła matematyczna. „Wiadomości Matematyczne”. XLII, s. 75, 2006. 
  32. a b Cmentarz Parafialny św. Rodziny we Wrocławiu [online], mogily.pl [dostęp 2024-06-19].
  33. Matematyczne zaduszki | Wrocławski Portal Matematyczny - Matematyka jest ciekawa [online], www.matematyka.wroc.pl [dostęp 2024-06-19].
  34. Roman Duda, Aleksander Weron: Wrocławska Szkoła Matematyczna. Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2020-01-11]. (pol.).
  35. Wybitnie zasłużeni — Politechnika Wrocławska [online], pwr.edu.pl [dostęp 2024-06-19].
  36. Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-06-19]. 
  37. Profesorowie po 1945 r.: Multimedialna Baza Danych Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego [online], mbd.muzeum.uni.wroc.pl [dostęp 2024-06-19].
  38. Tytuły doktora honoris causa nadane przez Politechnikę Wrocławską. portal.pwr.wroc.pl. [dostęp 2011-02-23].
  39. Doktorzy honoris causa Politechniki Poznańskiej. [dostęp 2016-09-20].
  40. Marek Cetwiński: Historia Wrocławia w datach. Romuald Gelles (red.) i inni. Wrocław: TMW Wratislawia, 1996, s. 187.
  41. Janusz Kowalski: Polish Mathematical Society (PTM). [dostęp 2008-05-05].

Read other articles:

Liga Champions Wanita UEFA 2022–2023Stadion Philips di Eindhoven menjadi tuan rumah pertandingan finalInformasi turnamenJadwalpenyelenggaraanKualifikasi:18 Agustus – 29 September 2022Kompetisi utama:19 Oktober 2022 – 3 Juni 2023Jumlahtim peserta71 (dari 49 asosiasi)Hasil turnamenJuara Barcelona (gelar ke-2)Tempat kedua VfL WolfsburgStatistik turnamenJumlahpertandingan61Jumlah gol211 (3,46 per pertandingan)Jumlahpenonton681.175 (11.167 per pertandingan)Pencetak golterbanya...

 

Аномальное течение гелия-II Сверхтеку́честь — способность вещества в особом состоянии (квантовой жидкости), возникающем при температурах, близких к абсолютному нулю (термодинамическая фаза), протекать через узкие щели и капилляры без трения. До недавнего времени свер...

 

  لمعانٍ أخرى، طالع ديربي (توضيح). الدَّرْبي المحلي أو الدربي (بالإنجليزية: Derby)‏ هو مباراة بين فريقين من نفس المدينة في كرة القدم أو في أي منافسة رياضية.[1] جاء مصطلح ديربي من رياضة الفروسية. وتحديداً من مدينة ديربي كاونتي الإنجليزية، التي كانت تشهد سباقاً للخيول في...

追晉陸軍二級上將趙家驤將軍个人资料出生1910年 大清河南省衛輝府汲縣逝世1958年8月23日(1958歲—08—23)(47—48歲) † 中華民國福建省金門縣国籍 中華民國政党 中國國民黨获奖 青天白日勳章(追贈)军事背景效忠 中華民國服役 國民革命軍 中華民國陸軍服役时间1924年-1958年军衔 二級上將 (追晉)部队四十七師指挥東北剿匪總司令部參謀長陸軍�...

 

English physician Matriculation Record, Matilda Chaplin. University of Edinburgh Centre for Research Collections Matilda Charlotte Ayrton (née Chaplin; 22 June 1846[1] – 19 July 1883) was an English physician. She studied medicine in London, Edinburgh and Paris, pursuing higher studies at the latter's universities, and is one of the Edinburgh Seven, the first seven matriculated undergraduate female students at a British university. She travelled to Japan, where she opened a school ...

 

Chief executive of the State Bank of India Chairman of State Bank of IndiaIncumbentDinesh Kumar Kharasince 7 October 2020ResidenceDunedin Bunglow, MumbaiAppointerGovernment of IndiaTerm lengthThree yearsConstituting instrumentthe State Bank of India Act, 1955Inaugural holderJohn Matthai (1955–1956)Formation1 July 1955; 68 years ago (1955-07-01)Deputy4 Managing Directors and 8 Directors[1]Salary₹225,000 (US$2,800)Websitebank.sbi The chairman of the State Bank...

莎拉·阿什頓-西里洛2023年8月,阿什頓-西里洛穿著軍服出生 (1977-07-09) 1977年7月9日(46歲) 美國佛羅里達州国籍 美國别名莎拉·阿什頓(Sarah Ashton)莎拉·西里洛(Sarah Cirillo)金髮女郎(Blonde)职业記者、活動家、政治活動家和候選人、軍醫活跃时期2020年—雇主內華達州共和黨候選人(2020年)《Political.tips》(2020年—)《LGBTQ國度》(2022年3月—2022年10月)烏克蘭媒�...

 

日本 > 新潟県 > 新潟市 > 南区 (新潟市) > 上下諏訪木 上下諏訪木 大字 上下諏訪木付近 上下諏訪木上下諏訪木の位置新潟市の地図を表示上下諏訪木上下諏訪木 (新潟県)新潟県の地図を表示 北緯37度45分33.45秒 東経139度1分3.44秒 / 北緯37.7592917度 東経139.0176222度 / 37.7592917; 139.0176222国 日本都道府県 新潟県市町村 新潟市区 ■ 南区人口�...

 

Public square in Constantinople Not to be confused with Philadelphian. The two statue groups of the Portrait of the Four Tetrarchs in Venice, possibly originally located at the Philadelphion Missing heel portion kept in the Istanbul Archaeology Museum The Philadelphion was a public square located in Constantinople. Location After passing the Forum of Theodosius, the Mese Odos (the main road of Constantinople) branched into two directions. One led to the quarter known today as Yedikule, via th...

Part of a series on theHistory of Japan ListPaleolithicbefore 14,000 BCJōmon14,000 – 1000 BCYayoi 1000 BC – 300 ADKofun 300 AD – 538 ADAsuka 538 – 710Nara 710 – 794HeianFormer Nine Years' WarLater Three-Year WarGenpei War 794–1185KamakuraJōkyū WarMongol invasionsGenkō WarKenmu Restoration 1185–1333MuromachiNanboku-chō periodSengoku period 1336–1573Azuchi–Momoyama Nanban tradeImjin WarBattle of Sekigahara 1573–1603Edo (Tokugawa) Tok...

 

United States federal district court in West Virginia United States District Court for the Northern District of West Virginia(N.D. W. Va.)LocationMartinsburgMore locationsFederal Building and United States Courthouse(Wheeling)ElkinsClarksburgAppeals toFourth CircuitEstablishedJanuary 22, 1901Judges3Chief JudgeTom KleehOfficers of the courtU.S. AttorneyWilliam J. Ihlenfeld IIU.S. MarshalTerry Moore (acting)www.wvnd.uscourts.gov The United States District Court for the North...

 

ДеревняПеремыт 58°35′21″ с. ш. 32°29′39″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект Федерации Новгородская область Муниципальный район Маловишерский Сельское поселение Бургинское История и география Высота центра 51 м Часовой пояс UTC+3:00 Население Население ↗8[1] чело...

مؤتمر الأمم المتحدة للتغير المناخي 2011معلومات عامةالبلد جنوب إفريقيا[1] المكان ديربان[1] بتاريخ ديسمبر 2011[1] تاريخ البدء 28 نوفمبر 2011[2] تاريخ الانتهاء 9 ديسمبر 2011[1] المنظم الأمم المتحدة موقع الويب unfccc.int… (الإنجليزية) تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات �...

 

Le informazioni riportate non sono consigli medici e potrebbero non essere accurate. I contenuti hanno solo fine illustrativo e non sostituiscono il parere medico: leggi le avvertenze. Percentuali di grassi saturi, monoinsaturi e polinsaturi contenuti negli alimenti. La sindrome di Burr o sindrome da carenza di acidi grassi essenziali è un disturbo polimorfo prodotto dalla carenza di acidi grassi essenziali (AGE) nell'organismo. Nella lingua inglese gli AGE sono conosciuti come EFA (Essenti...

 

17th-century German scientist, inventor, and politician Otto von GuerickeOtto von Guericke, engraving after a portrait by Anselm van Hulle (1601–1674)BornOtto GerickeNovember 30, 1602 (1602-11-30)Magdeburg, Archbishopric of Magdeburg, Holy Roman EmpireDiedMay 21, 1686 (1686-05-22) (aged 83)Free and Hanseatic City of Hamburg, Holy Roman EmpireNationalityGermanKnown forVacuumVacuum pumpElectrostatic generatorMagdeburg hemispheresAnemoscopeDasymeterScientific careerFieldsPh...

British tennis player Spencer GoreSpencer GoreFull nameSpencer William GoreCountry (sports) United Kingdom of Great Britain and IrelandBorn(1850-03-10)10 March 1850Wimbledon, Surrey, EnglandDied19 April 1906(1906-04-19) (aged 56)Ramsgate, Kent, EnglandSinglesGrand Slam singles resultsWimbledonW (1877) Spencer William Gore (10 March 1850 – 19 April 1906) was an English tennis player who won the first Wimbledon tournament in 1877 and a first-class cricketer who played for Surre...

 

William Adolphe BouguereauWilliam Adolphe Bouguereau (1879)Lahir(1825-11-30)30 November 1825La Rochelle, PrancisMeninggal19 Agustus 1905(1905-08-19) (umur 79)La Rochelle, PrancisKebangsaan PrancisDikenal atasPelukisKarya terkenal1) The Birth of Venus2) Psyche and Amour3) Dante and Virgil in Hell4) The BohemianGayaBohemianismeRealisme Penghargaan(1850) Prix de Rome(1848) Prix de Rome Officer of the Legion of Honour (en) Commander of the Legion of Honour (en) Knight of the Legion of ...

 

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (janvier 2020). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? C...

Moshe Ya'alonYa'alon nel 2012 Ministro della difesa di IsraeleDurata mandato18 marzo 2013 –30 maggio 2016 Capo di StatoShimon Peres,Reuven Rivlin Capo del governoBenjamin Netanyahu PredecessoreEhud Barak SuccessoreAvigdor Lieberman LegislaturaGoverno Netanyahu III,Governo Netanyahu IV Ministro degli affari strategici di IsraeleDurata mandato31 marzo 2009 –18 marzo 2013 Capo di StatoShimon Peres Capo del governoBenjamin Netanyahu PredecessoreEhud Olmert Successo...

 

Subfield of human geography and economics For the journal, see Economic Geography (journal). Part of a series onGeography Portal Outline History of geography Graeco-Roman Chinese Islamic Age of Discovery History of cartography Historical geography Environmental determinism Regional geography Quantitative revolution Critical geography Human geographyFields Agricultural Behavioral Cognitive Cultural Development Economic Health Historical Internet Language Marketing Military Political Population...