U-597

U-597
Ilustracja
Siostrzana jednostka U-597 – U-660(inne języki)
Klasa

okręt podwodny

Typ

VIIC

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg III Rzesza

Położenie stępki

13 stycznia 1941

Wodowanie

1 października 1941

 Kriegsmarine
Nazwa

U-597

Wejście do służby

20 listopada 1941

Zatopiony

12 października 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


769 ton
871 ton

Długość

67,1 metra

Szerokość

6,2 metra

Zanurzenie

4,74 metra

Zanurzenie testowe

100 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17-17,6 węzła
7,6 węzła

Zasięg

na powierzchni: 8500 Mm przy 10 węzłach
w zanurzeniu: 80 Mm przy 4 węzłach

Sensory
GHG, S-Gerät(inne języki)
Uzbrojenie
początkowo: 1 działo kal. 88 mm
1 działko plot. kal. 20 mm
14 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 533 mm

Załoga

44

U-597 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Wyporność okrętu wynosiła 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped kalibru 533 mm wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 17 węzłów, osiągając zasięg 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów.

Jednostka została zwodowana 1 października 1941 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a 20 listopada 1941 roku wcielono ją do służby w Kriegsmarine. Pływając w składzie 1. Flotylli U-Bootów, okręt odbył dwa patrole bojowe, nie notując żadnych osiągnięć bojowych. Podczas drugiego z nich, 12 października 1942 roku U-597 został zatopiony wraz z całą załogą na południowy wschód od przylądka Farvel bombami głębinowymi przez samolot bombowy Consolidated B-24 Liberator ze 120. Eskadry RAF(inne języki).

Projekt i budowa

 Osobny artykuł: Okręty podwodne typu VIIC.

Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by móc zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät(inne języki), uzupełniając pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6].

U-597 zamówiono 16 stycznia 1940 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-597 otrzymał numer stoczniowy 97 (Werk 97)[8][11][a]. Stępkę okrętu położono 13 stycznia 1941 roku, a zwodowany został 1 października 1941 roku[7][8][b].

Dane taktyczno-techniczne

Wnętrze przedziału silników wysokoprężnych

U-597 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6]. Wykonany ze stali pancernej CM 351 Kruppa o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[6][14]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[15]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[16]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][17][c].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[11][13]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][18]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[18]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia okrętu wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][19].

Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[20][21]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][20]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät(inne języki), a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][22].

Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[18][23][d].

Służba

U-597 został wcielony do służby w Kriegsmarine 20 listopada 1941 roku[7][8]. Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Eberhard Bopst(inne języki), dowodzący uprzednio U-6[25]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 42 993[8]. Do 30 czerwca 1942 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 8. Flotylli U-Bootów, operując z Królewca i Gdańska[7][8].

Pierwszy rejs bojowy

27 czerwca okręt wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[26], zostając 1 lipca przyporządkowany do 1. Flotylli U-Bootów w Breście[7][8]. W dniach 13–30 lipca wchodził w skład wilczego stada „Wolf”(inne języki), między 30 lipca a 3 sierpnia należał do stada „Pirat”, a od 3 do 11 sierpnia operował w ramach stada „Steinbrinck”(inne języki)[26]. 10 sierpnia U-597 wykonał nieskuteczny atak torpedowy z zanurzenia na statki płynące w konwoju SC-94(inne języki)[27]. 16 sierpnia po 51 dniach spędzonych w morzu okręt dotarł do Brestu[26].

Drugi rejs bojowy i utrata okrętu

16 września U-597 wyszedł z Brestu na swój drugi patrol na Atlantyku[24][28]. W dniach 22–26 września okręt wchodził w skład stada „Blitz”, a następnie (od 26 do 30 września) „Tiger”[28]. 1 października dowódca okrętu kpt. mar. Eberhard Bopst otrzymał awans na stopień kmdra ppor. (niem. Korvettenkapitän)[25]. Między 1 a 6 października U-Boot operował w stadzie „Luchs”, od 6 do 12 października przyporządkowany był do stada „Panther”, a 12 października wszedł w skład stada „Leopard”[7][28].

Tego dnia na południowy wschód od przylądka Farvel okręt podjął próbę ataku na płynące w konwoju ONS-136 statki, wystrzeliwując cztery niecelne torpedy w kierunku frachtowca o pojemności ocenianej na 7000 BRT[29]. Wkrótce U-597 został zaatakowany bombami głębinowymi przez samolot bombowy Consolidated B-24 Liberator H ze 120. Eskadry RAF(inne języki), pilotowany przez dowódcę jednostki, Terence’a M. Bullocha[30][31]. Bombowiec w locie nurkowym zrzucił sześć bomb nastawionych na wybuch na małej głębokości, które spowodowały zatonięcie U-Boota na pozycji 56°50′N 28°05′W/56,833333 -28,083333 wraz z całą, liczącą 49 osób załogą, po patrolu trwającym 27 dni[28][31].

Podsumowanie działalności bojowej

U-597 odbył dwa patrole bojowe, spędzając w morzu 78 dni i nie notując żadnych osiągnięć bojowych[32].

Uwagi

  1. ↑ U-597 ↓ podaje, że okręt zbudowano pod numerem stoczniowym 573.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206 i Gogin 2024 ↓ podają, że wodowanie okrętu odbyło się 11 października 1941 roku.
  3. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2024 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
  4. ↑ W momencie zatopienia U-597 na jego pokładzie przebywało 49 osób[7][24].

Przypisy

  1. ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
  2. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
  4. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
  5. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
  6. ↑ a b c d e VIIC ↓.
  7. ↑ a b c d e f g U-597 ↓.
  8. ↑ a b c d e f g Borowiak 2009b ↓, s. 370.
  9. ↑ Blohm & Voss ↓.
  10. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
  11. ↑ a b c d e Gogin 2024 ↓.
  12. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
  13. ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
  14. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
  15. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
  16. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
  17. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
  18. ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
  19. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
  20. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
  21. ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
  22. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
  23. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
  24. ↑ a b Borowiak 2009b ↓, s. 371.
  25. ↑ a b Eberhard Bopst ↓.
  26. ↑ a b c patrol 1 ↓.
  27. ↑ Blair 1998 ↓, s. 686.
  28. ↑ a b c d patrol 2 ↓.
  29. ↑ Blair 1999 ↓, s. 68.
  30. ↑ Blair 1999 ↓, s. 69.
  31. ↑ a b Borowiak 2009b ↓, s. 370–371.
  32. ↑ patrole ↓.

Bibliografia

  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Ścigani 1942–1945. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1999. ISBN 83-85852-42-5.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Korvettenkapitän Eberhard Bopst. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrols by U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: U-597. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
Okręty podwodne typu VII C