Traganek wytrzymały

Traganek wytrzymały
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

traganek

Gatunek

traganek wytrzymały

Nazwa systematyczna
Astragalus frigidus (L.) A. Gray
Proc. Amer. Acad. Arts 6:219. 1864[3]
Synonimy
  • Phaca alpina L.
  • Phaca frigida L.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Traganek wytrzymały[5] (Astragalus frigidus (L.) A. Gray) – gatunek roślin należący do rodziny bobowatych.

Zasięg występowania

Gatunek euroazjatycki[4]. Występuje w rozproszeniu, na izolowanych obszarach, głównie w górach i na dalekiej północy. W Europie występuje tylko w Alpach, Karpatach, północnych regionach Niżu Wschodnioeuropejskiego i w Skandynawii. Na terenie Polski występuje w Tatrach i to tylko w Tatrach Zachodnich na nielicznych stanowiskach: Dolina Litworowa, Dolina Mułowa, Kobylarz, Kobylarzowa Igła, Kobylarzowy Żleb, Kozi Grzbiet, Mała Świstówka, Skrajna Małołącka Turnia, Rzędy Tomanowe, Wielka Świstówka, Wielka Turnia, Żleb Kirkora[6].

Morfologia

Pokrój
Kwiatostan
Pokrój
Roślina tworząca kępy o pokładających się i podnoszących pędach. Wszystkie włoski są pojedyncze. Przyrastają tylko jednym końcem, a drugi mają wolny[7][6].
Łodyga
Naga lub słabo owłosiona, wysokości 15–30 cm[7].
Liście
Złożone z 3-5 par jajowatych, dużych i zaokrąglonych listków z dużymi, jajowatymi lub okrągłymi przylistkami[7].
Kwiaty
Motylkowe, wyrastające na szypułkach i zebrane w luźny kwiatostan. Kwiat wraz z szypułką jest dłuższy od listka, nad którym wyrasta. Kwiaty są jasnożółte i jednobarwne. Kielich w górnej części owłosiony czarnymi włoskami[7][6].
Owoc
Wyrastający na cienkim trzonku eliptyczny i wydęty strąk o długości do 3 cm i szerokości do 1 cm. Jest owłosiony[7][6].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia, rozmnaża się przez nasiona. Około 40–60% pędów zakwita, pozostałe to pędy płonne. W Tatrach występuje głównie w piętrze halnym, zazwyczaj na świetlistych i skalistych miejscach, wyłącznie na podłożu wapiennym[6]. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Festuco versicoloris-Seslerietum[8]. Liczba chromosomów 2n = 16 Ga 3, 4, 5, 6[9]

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Wszystkie stanowiska traganka wytrzymałego w polskich Tatrach znajdują się na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego i to w większości na obszarze ochrony ścisłej. Najliczniejsze populacje były na Kobylarzu (ok. 600 pędów) i w Kobylarzowym Żlebie (ok. 500 pędów). Nie istnieją czynniki bezpośrednio mu zagrażające, jednak niewielka liczba stanowisk i niewielki obszar, na którym występuje uzasadniają zaliczenie go do gatunków zagrożonych[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
  3. ↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2017-01-24].
  4. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22].
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 38, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c d e f g Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. ↑ a b c d e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  9. ↑ Flora Francji. [dostęp 2011-02-12].
  10. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  11. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  12. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.