Pająki te mają pierzaste włoski na odnóżach, karapaksie i opistosomie. Mają karapaks długości od 2 do 6 mm, o wąsko przyciemnionej krawędzi, w większości przypadków z trzema półksiężycowatymi plamkami. Przez grzbiet karapaksu biegną dwie ciemne, podłużne przepaski o piłkowanych brzegach, które mogą być zredukowane 3–4 trójkątnych znaków. Ośmioro oczu tworzy na karapaksie dwa rzędy, które są proste lub nieco tylko zakrzywione. Przednio-środkowa, a czasem też tylno-środkowa para oczu jest nieco mniejsza od pozostałych. Na przedniej krawędzi szczękoczułków znajduje się 3–5, a na tylnej 3–6 ząbków. Długość wargi dolnej nie przekracza jej szerokości, natomiast sternum jest nieco dłuższe niż szersze. Wzór na sternum tworzy jasna przepaska środkowa i cztery, niekiedy zlane plamki boczne. Odnóża kroczne mają proste lub lekko zakrzywione krętarze. Trzecia para nóg jest zawsze najkrótsza[1].
Na opistosomie obecny jest trapezowaty stożeczek, niekiedy wcięty pośrodku dystalnej krawędzi. Kądziołki przędne przednio-bocznej pary mają dwa większe, ampułkowate czopki pośrodku i kilka gruszkowatych czopków na w części szczytowej. Nie dłuższe od niech kądziołki pary tylno-środkowej mają 2–3 większe czopki. Najdłuższe są kądziołki pary tylno-bocznej, mające 2 walcowate czopki: pośrodku i u nasady[1].
Nogogłaszczki samca cechują m.in.: wydłużona apofyza medialna ze sklerytem w części odsiebnej, obecność brzuszno-bocznej listewki na apophysis tibialis retrolateralis, nitkowaty embolus o niekiedy ściętej końcówce oraz blaszkowaty konduktor, w większości przypadków o prosto zbudowanym zakończeniu brzusznym. Samice mają płytkę płciową z dobrze wyodrębnioną częścią środkową, a ich wulwy są pozbawione albo uchyłka albo długich przydatków na wszystkich przewodach[1].
Biologia i ekologia
Należące tu gatunki są aktywne nocą i zasiedlają ciemne miejsca. Spotyka się je pod kamieniami, w dziuplach, szczelinach drzew, pod korzeniami i wśród gęstej roślinności. Gatunki synantropijne zamieszkują piwnice, strychy, łazienki i kąty mieszkań. Sieci łowne są płachtowate z lejkiem mieszkalnym, w którym pająk czatuje na ofiarę[2].
Pająki te nie są agresywne, a ich jad nie stanowi zagrożenia dla człowieka[2].
Rozprzestrzenienie
Za sprawą synantropów rodzaj jest kosmopolityczny, ale większość gatunków występuje południowo-wschodniej Europie i zachodniej części Azji[1]. Jedynym gatunkiem endemicznym dla półkuli zachodniej jest T. chiricahuae[3]. W Polsce stwierdzono 5 gatunków: T. campestris, T. domestica, T. ferruginea, T. parietina i T. silvestris[4].
Taksonomia
Rodzaj wprowadził w 1804 Latreille, a w 1810 wyznaczył Araneus domestica jego gatunkiem typowym. W 1837 Koch umieścił ten rodzaj w lejkowcowatych. W 1967 Lehtinen podzielił Ageleninae na plemiona, przy czym Tegenaria wraz z Hadites, Histopona, Malthonica i Pseudotegenaria umieszczone zostały w Tegenariini. Monofiletyzm tak zdefiniowanych plemion oraz rodzajów Malthonica i Tegenaria był później podważany, co skutkowało m.in. wyróżnieniem w 2010 rodzaju Aterigena. W 2013 Bolzern, Burckhardt i Hänggi opublikowali molekularno-morfologiczną rewizję europejskich gatunków z rodzajów Malthonica, Tegenaria i Aterigena, która poskutkowała m.in. przeniesieniem wielu gatunków do nowego rodzaju Eratigena[1]. W 2016 ukazała się rewizja Bolzerna i Hänggiego poświęcona nearktycznym przedstawicielom Tegenaria i Eratigena[3].
Według stanu na 2017 do rodzaju Tegenaria należy 105 opisanych gatunków[5]:
↑ abcdeA. Bolzern, D. Burckhardt, A. Hänggi. Phylogeny and taxonomy of European funnel-web spiders of the Tegenaria-Malthonica complex (Araneae: Agelenidae) based upon morphological and molecular data. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 168, s. 723–848, 2013. DOI: 10.1111/zoj.12040.
↑ abPeter Jäger, Marek Żabka: Europejski pająk roku 2008. European Society of Arachnology. [dostęp 2017-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-18)].
↑ abAngelo Bolzern, Ambros Hänggi. Revision of the Nearctic Eratigena and Tegenaria species (Araneae: Agelenidae). „Journal of Arachnology”. 44 (2), s. 105–141, 2016. DOI: 10.1636/R15-81.
