PROFILPELAJAR.COM

Tadeusz Ludwik Chorążak
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1901 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	11 września 1977 ; Katowice
	profesor nauk medycznych
	Specjalność: dermatologia
Alma Mater	Uniwersytet Jana Kazimierza
Profesura	nadzw. 1948, zw. 1951
	leczenie i praca naukowo-dydaktyczna
uczelnia	Uniwersytet Jana Kazimierza,; Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie,; Śląska Akademia Medyczna
Wydział	Lekarski; Katedra i Klinika Dermatologii
	kierownik
Katedra i Klinika	Dermatologii
Okres spraw.	1948–1971
	Odznaczenia

Tadeusz Ludwik Chorążak (ur. 6 sierpnia 1901 we Lwowie, zm. 11 września 1977 w Katowicach^[1]^[2]) – polski lekarz, profesor nauk medycznych w zakresie dermatologii, założyciel czterech oddziałów dermatologicznych w szpitalach klinicznych (Warszawa, Szczecin, Zabrze, Katowice)

Życiorys

Okres przedwojenny

Studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. Dyplom doktora wszechnauk lekarskich otrzymał w 1925, a 20 kwietnia 1939 – habilitację jako docent chorób skórnych i wenerycznych^[3]. W latach 1924–1941 pracował w Klinice Dermatologii macierzystej uczelni.

Po okupacji Lwowa był aresztowany wraz z rektorem i innymi pracownikami UJK^[a]. W latach 1941–1944 był kierownikiem Ambulatorium Dermatologicznego Ubezpieczalni Społecznej we Lwowie^[1]^[4].

Okres powojenny

Warszawa (1945–1948)

Po wojnie założył w Szpitalu św. Ducha w Warszawie Oddział Dermatologii, w którym pracował jako ordynator w latach 1945–1948^[1]. Otrzymał veniam legendi Akademii Medycznej w Warszawie. W latach 1946–1948 był redaktorem naczelnym „Przeglądu Dermatologicznego” (potem – członkiem komitetu redakcyjnego)^[1].

Szczecin (1948–1950)

W 1948 roku opuścił Warszawę, aby współtworzyć w Szczecinie^[5] pierwszą szczecińską uczelnię medyczną – Akademię Lekarską^[b]. Jej rektorem został Jakub Węgierko, dziekanem Wydziału Lekarskiego – Czesław Murczyński, a prodziekanem – Tadeusz Chorążak^[6]^[7]^[8].

Wśród podstawowych zakładów naukowych i klinik powstała Klinika Chorób Skórnych i Wenerycznych^[c]^[6]^[7]^[8]. Tadeusz Chorążak był jej twórcą i kierownikiem. Prowadził w klinice ćwiczenia w rozpoznawaniu i leczeniu chorób skórnych i wenerycznych. Był wykładowcą przedmiotu „Klinika, patogeneza i leczenie chorób skórnych i wenerycznych”^[8] oraz promotorem 2 pierwszych doktorów. Prace naukowe stały się tematem 5 publikacji. Po dwóch latach został przeniesiony na Śląsk^[d]^[4]^[9].

Katowice, Zabrze (1950–1971)

Od 1950 organizował od podstaw Katedrę i Klinikę Dermatologii w istniejącej od 1948 Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach (ŚAM). I Katedra i Klinika powstała w Zabrzu-Rokitnicy na terenie Państwowego Szpitala Klinicznego Nr 2 przy ul. Curie-Skłodowskiej 10 (w maju 1951 zostały otwarte 2 oddziały na łącznie 68 łóżek)^[2].

W latach 1951–1953 był prorektorem uczelni, pełniącym obowiązki rektora. W klinice prowadził, poza podstawową działalnością dydaktyczną, podyplomowe szkolenie lekarzy-dermatologów. Był promotorem 27 przewodów doktorskich i recenzentem 18 rozpraw habilitacyjnych^[4]. Zainicjował utworzenie Śląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD) i został przewodniczącym Zarządu Oddziału^[2].

Poza zagadnieniami dermatologiczno-wenerologicznymi zajmował się chorobami zawodowymi i higieną pracy. Zainicjował tworzenie przy śląskich kopalniach ambulatoriów dermatologicznych, prowadzonych przez asystentów Kliniki (doprowadziło to do prawie 10-krotnego spadku zachorowalności na ropne choroby skóry wśród górników i hutników^[1]). Pełniąc funkcję specjalisty wojewódzkiego (od 1951), organizował tworzenie sieci miejskich i powiatowych placówek dermatologicznych i wenerologicznych^[4]. Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Medycyny Pracy w Przemyśle Górniczym i Hutnictwie (1952–1961), przewodniczącym Sekcji Dermatologicznej w Radzie Naukowej przy Ministrze Zdrowia (1968–1963)^[1].

Na przełomie lat 1969/1970 Klinikę Dermatologii przeniesiono do Katowic. W październiku 1971, po przejściu prof. T. Chorążaka na emeryturę, kierownikiem Kliniki została była asystentka, prof. Józefa Rubisz-Brzezińska^[2]^[10].

Był członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (od 1966) i Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (od 1970) oraz członkiem korespondentem Société Francaise de Dermatologie (od 1973).

Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Francuskiej w Katowicach.

Publikacje

Tadeusz Chorążak jest autorem lub współautorem 6 podręczników i ponad 100 artykułów^[4], wśród nich^[11]:

O nietypowych postaciach klinicznych ziarniniaka obrączkowego (wsp. Frédéric Woringer). Warszawa 1938
Les formes cliniques anormales du granulome annulaire (wsp. Frédéric Woringer). Masson Paris 1939
Le mycosis fongoïde à tumeur d’emblée (wsp. Lucien Marie Pautrier, Frédéric Woringer). Masson Paris 1937
Ziarniniak grzybiasty doraźny (wsp. Lucien Marie Pautrier, Frédéric Woringer). Lwów 1937
Gnojničkovye zabolevaniâ koži (wsp. Wiesław Rasiewicz, Stefan Ślopek, Adam Gasperowicz, M.V. Milič), Varšava: Pol. Gosud. Med. Izd.
Ein Fall von „Acne urticata”. Archiv für Dermatologie und Syphilis 1937
Wpływ witamin na rozwój poszczepiennych zmian kiłowych w kile doświadczalnej królików. Polska Akademia Umiejętności Kraków 1938
Przypadek uogólnionego ziarniniaka obrączkowatego. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Warszawa 1950
Wpływ warunków pracy w górnictwie węglowym na powstawanie zawodowych chorób skóry (referat). ZG Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa Katowice 1963
Ropne choroby skóry (wsp.). Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Warszawa 1967

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski OOP^[2]
Krzyż Oficerski OOP^[2]
Krzyż Kawalerski OOP^[2]
Odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1954)^[12]
nagroda naukowa Ministra Zdrowia (1965)^[1]
tytuł doktora honoris causa Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach (1973)^[2]

Upamiętnienie

Dla upamiętnienia postaci Tadeusza Chorążaka ukazały się m.in. publikacje^[13]:

W. Rasiewicz. Prof. M.D. Tadeusz Chorążak. „Przegl. Dermatol.” 1966, 53 (3), 277-279
S. Jabłońska. Prof. Dr Med. Tadeusz Chorazak 70th Anniversary. „Przegl. Dermatol.” 1972, 59 (4), 465–467
S. Jabłońska. In Memoriam: Prof. Tadeusz Chorążak. „Przegl. Dermatol.” 1979, 66 (1), 1–3
Krzysztof Brożek. Chorążak Tadeusz Ludwik (1901–1977). [w:] Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska. ŚAM Katowice 1993, I, s.69–70)^[14]

Uwagi

↑ Zobacz Naukowcy polscy we Lwowie pod okupacją sowiecką (1939–1941) i Uniwersytet im. Iwana Franki (1940–1941)
↑ Uczelnię nazwano w 1992 Pomorską Akademią Medyczną (PAM) w Szczecinie; od 2010 – Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie (PUM)
↑ Klinika powstała w Państwowym Szpitalu Wojewódzkim przy ul. Unii Lubelskiej (później SPSK nr 1).
↑ Prof. Tadeusza Chorążaka zastąpił w PAM doc. Jerzy Lutowiecki, późniejszy profesor, który rozwinął szczecińską placówkę. Po trzech latach przejął kierownictwo Kliniki Dermatologicznej w Łodzi^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Mariola Lembas-Sznabel: Taniewski Józef. W: red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. I (A-O). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 154. ISBN 83-87341-45-2. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Rys historyczny. [w:] Strona internetowa Śląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD) [on-line]. Polskie Towarzystwo Dermatologiczne Oddział Katowicki, 2005. [dostęp 2018-06-26].
↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 234, 31 maja 1939.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Prof. zw. dr hab. n. med. Tadeusz Ludwik Chorążak. [w:] 70 lat Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach > POCZET REKTORÓW SUM [on-line]. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. [dostęp 2018-06-25].
↑ Andrzej Kraśnicki jr (opubl. Busol, Arkadiusz Bis): Jak zniszczono Szczecin. [w:] Sedina.pl. Portal Miłośników Dawnego Szczecina [on-line]. sedina.pl/wordpress, 16 sierpnia 2004. [dostęp 2014-11-01]. (pol.).
↑ ^a ^b Ewa Bączkowska: Pomorski Uniwersytet Medyczny ; Rys historyczny. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego, pomeranica. pl [on-line]. [dostęp 2018-06-26].
↑ ^a ^b ^c Pomorski Uniwersytet Medyczny > Uczelnia > O uczelni. [w:] Pomorski Uniwersytet Medyczny > Uczelnia [on-line]. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie. [dostęp 2018-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-30)].
↑ ^a ^b ^c Pomorska Akademia Medyczna im. gen. Świerczewskiego w Szczecinie. Skład osobowy i spis wykładów za rok akademicki 1948/49 oraz za rok akademicki 1949/50. Szczecin: S.Z.G. Szczecin, 1949, s. 1–40.
↑ Adam Nowak, Adam Klimowicz. Zarys historii dermatologii akademickiej w Szczecinie. Katedra Chorób Skórnych i Wenerycznych w latach 1948–2001. „Dermatologia Kliniczna”. 9 (4), s. 269–274, 2007. Wydawnictwo Medyczne Cornetis. ISSN 1507-5532.
↑ Władysław Nasiłowski. Pro memoria ; Prof. dr med. Józefa Maria Rubisz-Brzezińska. „Gazeta Lekarska”, 1997. Naczelna Rada Lekarska.
↑ results for ‘au:Chorążak, Tadeusz’. [w:] Katalog centralny WorldCat Online Computer Library Center [on-line]. OCLC Inc. [dostęp 2018-06-26]. Most widely.
↑ M.P. z 1954 r. nr 89, poz. 995.
↑ W Rasiewicz, Przegl Dermatol 1966; S Jabłońska, Przegl Dermatol 1972 i 1979.
↑ Krzysztof Brożek: Chorążak Tadeusz Ludwik (1901–1977), lekarz dermatolog. [W:] Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska. W: red. nauk. Alfred Puzio: Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska. T. 1: Biograficzny (A-Ż). Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 1993, s. 69–70., cyt. według: Bibliografia publikacji dr n. med. Krzysztofa Brożka za lata 1965–2015.