Stefan Suszyński

Stefan Suszyński
	generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	8 stycznia 1872 ; Bahrynów; (pow. orszański)
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 1941 ; gułag Dolinka; (k. Karagandy)
	Przebieg służby
Lata służby	1894–1927
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Jednostki	I Korpus Polski w Rosji
Stanowiska	dowódca; • 2 Pułku Ułanów; • 1 Pułku Ułanów; • V Brygady Jazdy; • VII Brygady Jazdy; • VIII Brygady Jazdy,; komendant miasta stołecznego Warszawy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Suszyński (ur. 27 grudnia 1871^?/8 stycznia 1872 w majątku Bahrynów w powiecie orszańskim, zm. 23 grudnia 1941 w obozie pracy Dolinka k. Karagandy) – pułkownik kawalerii Armii Imperium Rosyjskiego oraz generał dywizji Wojska Polskiego. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Życiorys

Od 1894 w służbie wojskowej. Ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w Twerze i w 1905 Szkołę Wojskową w Petersburgu. Przeszedł kolejne szczeble dowódcze w jednostkach. Podczas I wojny światowej, w stopniu rotmistrza, dowodził szwadronem, pułkiem i brygadą kawalerii na froncie niemieckim. Pułkownik z 1916. Odznaczył się w walkach, za co był wyróżniany orderami.

W grudniu 1917 jako dowódca przystąpił do organizacji 2 pułku ułanów w I Korpusie Polskim w Rosji. W kwietniu 1918 objął dowództwo 1 pułku ułanów i sprawował je do lipca.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim, początkowo jako szef Sekcji Remontów Departamentu Organizacyjno Mobilizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 15 czerwca 1919 objął dowództwo V Brygady Jazdy. W kwietniu 1920 otrzymał nominację na stanowisko dowódcy VII Brygady Jazdy, na którym 1 maja 1920 został zatwierdzony w stopniu generała podporucznika z dn. 1 kwietnia 1920 roku. Od sierpnia do grudnia 1920 dowodził VIII Brygadą Jazdy. W styczniu 1921 został wyznaczony na stanowisko komendanta miasta stołecznego Warszawy (jego zastępcą był płk Stanisław Piotr Nowakowski)^[1]^[2]. Równocześnie pełnił funkcję przewodniczącego komisji weryfikacyjnej dla oficerów korpusów wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Był także członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[3]. 1 grudnia 1924 awansował na stopień generała dywizji ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 12. lokatą w korpusie generałów^[4]. Podczas przewrotu majowego opowiedział się po stronie rządu i organizował w Warszawie opór przeciwko piłsudczykom. Fakt ten zadecydował o jego późniejszej, przedwczesnej dymisji. Z dniem 30 kwietnia 1927 został przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Warszawie^[5].

Po agresji Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 wyruszył na wschód. 7 listopada 1939 w Wilnie został aresztowany przez NKWD. Był więziony w Białymstoku, Mińsku, Orszy i Witebsku, a następnie został przewieziony do łagru Dolinka, wchodzącego w skład Karłagu. W obozie pracował w cegielni. W sierpniu 1941 przebywał w szpitalu obozowym. 9 grudnia 1941 odwiedził go tam ppłk Henryk Jacyna z dowództwa PSZ w ZSRR. Dwa tygodnie później, 22/23 grudnia 1941 zmarł w szpitalu tamże^[6]. Został pochowany na cmentarzu położonym kilometr od Dolinki.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6682 (1922)^[7]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[8]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz drugi 1921)^[9]
Złoty Krzyż Zasługi (10 sierpnia 1924)^[10]
Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia)
Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)
Komandor Orderu Korony Włoch (Włochy, zgoda Naczelnika Państwa w 1922)^[11]
Oficer Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska)
Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1457.
↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 1325.
↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 120.
↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 117.
↑ Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 878.
↑ Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 356.
↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. Nowi kawalerowie Virtuti militari. „Kurjer Warszawski”, s. 5, Nr 147 z 31 maja 1922.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1983 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 38, poz. 1812)
↑ M.P. z 1924 r. nr 192, poz. 594 „za pełną poświęcenia i z narażeniem życia niesioną pomoc ofiarom wybuchu w Cytadeli warszawskiej w dniu 13 października 1923 r. oraz za ratowanie zagrożonego mienia państwowego”.
↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 6, s. 237

Bibliografia

Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928.
Zdzisław Nicman, Gen. dyw. Stefan Suszyński (1872–1941), „Polska Zbrojna”.
T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991.
H.P. Kosk, Generalicja polska, t. 2, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001.
Jarosław Szlaszyński, 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, Augustów-Suwałki 2015, ISBN 978-83-61494-92-8.