PROFILPELAJAR.COM

Stanisław Baliński
Stephen Baley, stb, Esteb, Stan, Bal
Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1898 ; Warszawa, Królestwo Polskie, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	12 listopada 1984 ; Londyn
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	dwudziestolecie międzywojenne; II wojna światowa; współczesność;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Od lewej: Jerzy Liebert, Jarosław Iwaszkiewicz, Aleksander Landau, Stanisław Baliński, 1924.

Stanisław Baliński herbu Jastrzębiec, ps. Stephen Baley^[1] (ur. 2 sierpnia 1898^[1]^[2] w Warszawie^[1], zm. 12 listopada 1984^[1] w Londynie^[1]) – polski poeta^[1], prozaik nowelista, eseista, dyplomata, tłumaczył na język polski poezję z języka francuskiego, angielskiego, rosyjskiego oraz włoskiego^[1].

Życiorys

Był synem Ignacego h. Jastrzębiec (1862–1951) i Marii z Chomętowskich h. Lis (1868–1934) i bratem Antoniego Edwarda (1907–1990)^[3], pracownika dyplomacji^[2]. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz teorię i kompozycję muzyki w Państwowym Konserwatorium Warszawskim. Studiował też prawo.

W 1920 został członkiem grupy poetyckiej „Skamander”^[1]. Od 1 grudnia 1922 rozpoczął pracę w MSZ. Pięć lat przebywał na placówce w Chinach, następnie w Brazylii i Persji. Odbył wiele podróży po Europie, Ameryce Południowej, Dalekim i Bliskim Wschodzie, oraz Afryce Północnej.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę w 1939 – przez Rumunię wyjechał do Paryża, a później do Wielkiej Brytanii. W latach 1939–1940 był pracownikiem Ministerstwa Informacji i Dokumentacji Rządu RP na uchodźstwie. W okresie 1940–1945 był pracownikiem polskiego MSZ w Londynie. Po objęciu funkcji ministra spraw zagranicznych przez Adama Tarnowskiego od 30 listopada 1944 do stycznia 1945 był chargé d’affaires przy emigracyjnym rządzie Czechosłowacji. Po wojnie pozostał na emigracji. W latach 50. XX w. współpracował z rozgłośniami Wolna Europa i Głos Ameryki. Od 1945 należał do angielskiego PEN Clubu^[1].

W latach międzywojennych publikował m.in. w czasopismach „Skamander” i „Wiadomości Literackie”. W czasie II wojny światowej pisywał w takich tytułach jak „Wiadomości Polskie” (1940–1944), „Nowa Polska” (1942–1944), „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (1944). Po wojnie był stałym felietonistą „Wiadomości” Mieczysława Grydzewskiego.

W 1976 podpisał list pisarzy polskich na obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[4]. Był laureatem Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1981^[5].

Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera T-2-2)^[6].

Dzieła wybrane

Tomiki wierszy

Wieczór na Wschodzie (1928)^[1]
Wielka podróż (1941)
Tamten brzeg nocy (Londyn, 1942)
Trzy poematy o Warszawie (1945)^[1]
Wiersze zebrane 1927–1947 (Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Londyn, 1948)
Wiersze emigracyjne (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn, 1981)^[1],
Peregrynacje – Poezje wybrane 1928–1981 (PIW, Warszawa, 1982)

Opowiadania i nowele

Koniec rodziny Jasnych (1923)
Miasto księżyców (1924)^[1]
Talizmany i wróżby (Londyn, 1965)^[1]

Memuarystyka

Two Septembers 1939 and 1940 – A Diary of Events (Londyn, 1941)

Felietony

Antrakty, czyli notatki o życiu i sztuce w drugiej połowie XX wieku w Londynie (Londyn, 1978)

Tłumaczenia

Jacques Prevert, Spacer Picassa i inne wiersze (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn)

Ordery i odznaczenia

Srebrny Krzyż Zasługi (5 lutego 1929)^[7]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[2]
Krzyż Komandorski Orderu Wazów (Szwecja, 1938)^[8]
Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[2]
Krzyż Oficerski Orderu Danebroga (Dania, 1937)^[9]

Upamiętnienie

Jego wiersz Mój kapitanie, już wieczór spopularyzowała Sława Przybylska, wykonując jako piosenkę, do której muzykę skomponował Włodzimierz Korcz^[10].
Jedna z ulic w Warszawie nosi jego imię (Aleja Stanisława Balińskiego)^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Tomkowski 2002 ↓, s. 14.
↑ ^a ^b ^c ^d Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r.
↑ Stanisław Baliński z Balina h. Jastrzębiec [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-03-29] .
↑ Kultura 1976/03/342, Paryż 1976, s. 34.
↑ Lista laureatów Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie – 1951–2011
↑ Cmentarz Stare Powązki: Józef i Antonina Balińscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .
↑ M.P. z 1929 r. nr 41, poz. 80 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
↑ Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.
↑ Zezwolenia na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 81, 1937
↑ Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki, ostatni dostęp: 2012-01]
↑ Aleja Stanisława Balińskiego. adres.warszawa.pl. [dostęp 2024-03-17]. (pol.).

Bibliografia

Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 20. ISBN 978-83-7420-110-0.
Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 496, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
Jan Tomkowski: Słownik pisarzy polskich. Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, 2002. ISBN 83-7311-294-4. (pol.).