Rybitwa krótkodzioba[6] (Gelochelidon nilotica[7]) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae). Kosmopolityczny, wędrowny.
Podgatunki i zasięg występowania
Rybitwa krótkodzioba zamieszkuje w zależności od podgatunku[3]:
Gelochelidon nilotica affinis – rozmnaża się od południowo-wschodniej Syberii na południe do wschodniej i południowo-wschodniej Chińskiej Republiki Ludowej; zimuje głównie w południowo-wschodniej Azji, z niektórymi rozciągającymi się na zachód do subkontynentu indyjskiego i na południowy wschód do Australii.
Gelochelidon nilotica aranea – wschodnie wybrzeże USA od New Jersey (rzadko Nowego Jorku) na południe do Teksasu, a także Kuba, Bahamy i Portoryko, a sporadycznie wzdłuż wybrzeża Meksyku do Jukatanu; zimuje wzdłuż wybrzeży Ameryki Środkowej i na południe do Brazylii i Peru.
Gelochelidon nilotica vanrossemi – zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej od Kalifornii po Zatokę Tehuantepec; izolowane lęgi stwierdzono na Alasce (w delcie Rzeki Miedzianej). Zimą przemieszcza się na południe, osiągając Ekwador.
Gelochelidon nilotica gronvoldi – wybrzeża i brzegi rzek od Gujany Francuskiej po północno-wschodnią Argentynę.
Lęgi odnotowano też w Kolumbii i Ekwadorze, prawdopodobnie należały do podgatunku gronvoldi lub aranea, a być może do nieopisanego jeszcze podgatunku[3].
Za podgatunek rybitwy krótkodziobej uznawano też rybitwę czarnodziobą (Gelochelidon macrotarsa) z Australii, lecz jest ona obecnie klasyfikowana jako odrębny gatunek[6][9][10][11].
Morfologia
Osobniki w szacie godowej (Kalifornia)
Cechy gatunku
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch głowy i końce skrzydeł czarne, grzbiet i pokrywy skrzydłowe popielate, reszta ciała biała. Dziób i nogi czarne. W szacie spoczynkowej głowa staje się szarawa. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, jednak na grzbiecie i ogonie mają brązowawe plamki.
Wymiary średnie
długość ciała ok. 33–43 cm[3] rozpiętość skrzydeł ok. 85–103 cm[3] masa ciała ok. 130–300 g (u G. n. nilotica 190–290 g, u G. n. aranea 160–205 g, u G. n. vanrossemi 163–205 g)[3]
Ekologia i zachowanie
Biotop
Gniazduje na piaszczystych wybrzeżach lub mierzejach. Podczas żerowania odwiedza także wydmy, bagna, połacie błotnistych terenów i przybrzeżne zarośla[12].
Gniazdo
Gniazdo jest wydrapanym w podłożu dołkiem. Niekiedy ptaki wyściełają je kawałkami muszli lub podobnymi wizualnie do traw roślinami[12].
Jaja wysiadywane są przez 22–23 dni przez obydwoje rodziców. Puszyste, kremowe pisklęta po kilku dniach opuszczają gniazdo. Po 28–35 dniach potrafią latać i przemieszczają się na pobliskie plaże, gdzie karmią je rodzice[12].
Pożywienie
Owady, kraby, raki, jaszczurki, małe ssaki, płazy, ryby, okazjonalnie ptasie pisklęta, także innych gatunków rybitw[12].
Stado rybitew krótkodziobych w szacie spoczynkowej (Uganda)
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje rybitwę krótkodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji (wliczając rybitwę czarnodziobą uznawaną obecnie za osobny gatunek) w 2006 roku szacowano na 150–420 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności oceniany jest jako spadkowy ze względu na utratę i degradację siedlisk. W 2015 roku organizacja BirdLife International szacowała, że liczebność populacji europejskiej rośnie[5].
↑Gelochelidon, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-03-02](ang.).
↑ abcdefGochfeld, M., Burger, J. & Kirwan, G.M.: Common Gull-billed Tern (Gelochelidon nilotica). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2015). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2015. [zarchiwizowane z tego adresu (20 września 2015)].
↑BirdLife International, Gelochelidon macrotarsa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2019-2 [dostęp 2019-09-07](ang.).
↑ abcdeBradford Winn and Todd M. Schneider: Gull-billed Tern. Species account. Georgia Department of Natural Resources, czerwiec 2010. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-25)].
↑Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
.jpg)