PROFILPELAJAR.COM

Kadzielnia
	; Widok na Kadzielnię
	rezerwat przyrody nieożywionej
Typ rezerwatu	geologiczny i glebowy
Podtyp rezerwatu	stanowisk paleontologicznych
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Położenie	Kielce
Mezoregion	Góry Świętokrzyskie
Data utworzenia	26 stycznia 1962
Akt prawny	M.P. z 1962 r. nr 30, poz. 134
Powierzchnia	0,60 ha
Ochrona	ścisła
	Położenie na mapie Kielc Kadzielnia
	Położenie na mapie Polski Kadzielnia
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Kadzielnia
	50°51′41″N 20°37′01″E/50,861389 20,616944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rezerwat przyrody Kadzielnia – ścisły^[2]^[3] rezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się na terenie miasta Kielce w województwie świętokrzyskim^[1] (między ulicami: Krakowska, Gagarina, Al. Legionów i Pakosz^[2]). Obejmuje on Skałkę Geologów, czyli najwyższą część wzgórza Kadzielnia (295 m n.p.m.) należącego do Pasma Kadzielniańskiego przebiegającego w południowej i zachodniej części Kielc^[2]^[3].

Powierzchnia: 0,60 ha (jeden z najmniejszych rezerwatów w Polsce), planowane powiększenie do 2,4 ha
Data utworzenia: 26 stycznia 1962
Dokument powołujący: Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 26 stycznia 1962 r. (M.P. nr 30, poz. 134)
Numer ewidencyjny WKP: 030
Charakter rezerwatu: ścisły
Cel ochrony: zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych grupy skał wapiennych o malowniczym kształtowaniu, z żyłami kalcytu i stanowiskiem rzadkich roślin, szczególnie ze względu na niezwykle cenne znaleziska paleontologiczne^[1].

Skalne wzgórze Kadzielni zbudowane jest z wapieni górnodewońskich, głównie franu, a w wyższej części także famenu. Występują tu liczne skamieniałości koralowców, stromatoporoidów, trylobitów, łodzikowatych i innych zwierząt morskich sprzed 350 mln lat. Do cenniejszych znalezisk paleontologicznych należą ryby pancerne.

Można tu zaobserwować liczne zjawiska tektoniczne, mineralizacyjne i krasowe. Zachodzące w przeszłości procesy tektoniczne doprowadziły tu do powstania spękań, w których wykrystalizowały liczne minerały, w tym żyły kalcytu, skupiska barytu oraz rud ołowiu (galeny) i miedzi. Do zjawisk krasowych należą m. in. różne formy lapiazu, jaskinie i leje krasowe. W Skałce Geologów, na skutek dawnej eksploatacji, został wypreparowany przekrój jednego z takich lejów, wypełnionego wtórnie młodszymi osadami, głównie iłami i piaskami. Wyróżnia się on czerwoną i żółtawą barwą na tle szarych skał wapiennych^[4]. Spośród kilkunastu niewielkich jaskiń, znajdujących się na terenie rezerwatu, w Skałce Geologów, najdłuższymi są: Jaskinia Jeleniowska, Jaskinia Zawaliskowa, Jaskinia Urwista na Kadzielni, Komin Geologów i Jaskinia za Filarem^[2]^[5].

Tuż obok rezerwatu, we wschodniej ścianie wyrobiska kamieniołomu, znajduje się udostępniona do zwiedzania w 2012 roku Podziemna Trasa Turystyczna, na którą składają się połączone jaskinie: Odkrywców, Prochownia oraz Szczelina na Kadzielni^[3]. Skały porasta charakterystyczna roślinność naskalna, m.in. rojnik pospolity.

Rezerwat wraz z pozostałą częścią dawnego kamieniołomu wchodzi w skład Geoparku Kielce^[3] i leży w granicach Kieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu^[6].

Przez rezerwat przechodzi czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe turystycznie miejsca Kielc. Można tu także dojść miejskimi szlakami spacerowymi koloru niebieskiego i zielonego, które zaczynają się na Placu Artystów^[3].

Rezerwat „Kadzielnia” został także wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.334 z 25.05.1946 i z 15.02.1967)^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Rezerwat przyrody Kadzielnia. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-08].
↑ ^a ^b ^c ^d Rezerwat "Kadzielnia" / Rezerwaty przyrody / Turystyka / Oficjalna strona Miasta Kielce [online], www.um.kielce.pl [dostęp 2017-11-28] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Park i rezerwat Kadzielnia. [w:] Geopark Kielce [on-line]. [dostęp 2019-05-08].
↑ Mirosław J. Barański. Wiosenna Kadzielnia. „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy”. R. XXXVIII (e-212 (408)), s. 22-24, czerwiec 2024. Oddział Wrocławski PTTK. ISSN 1230-9931.
↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
↑ Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 16 [dostęp 2015-10-27] .